Ngày 15-5, Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh đưa vụ án “không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội” xảy ra tại Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Tân Biên và Viện kiểm sát nhân dân huyện Tân Biên, Tây Ninh ra xét xử.
Cựu trưởng công an, viện trưởng Viện kiểm sát huyện Tân Biên hầu tòa
Các bị cáo bị đưa ra xét xử gồm: ông Nguyễn Thanh Sơn (cựu thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra, cựu trưởng Công an huyện Tân Biên); ông Nguyễn Minh Phụng, ông Trịnh Ngọc Anh (cùng là cựu phó thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra, cựu phó trưởng Công an huyện Tân Biên); ông Vũ Đức Tân (cựu đội trưởng Đội cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế, ma túy Công an huyện Tân Biên) và bà Hứa Thị Kim Ngân (cựu viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân huyện Tân Biên).
Chủ tọa phiên tòa là thẩm phán Phạm Thị Hồng Vân, đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Tây Ninh tham gia phiên tòa là kiểm sát viên Nguyễn Đình Đồng và Nguyễn Hoàng Quân.
Theo cáo trạng, khoảng 19h45 ngày 20-4-2015, Công an huyện Tân Biên phối hợp Công an TP.HCM bắt quả tang Nguyễn Đắc Tuyên lái chiếc Lexus RX350 biển số Campuchia, trên xe có Phùng Viết Đông và Phùng Tuấn Anh, về hành vi vận chuyển hàng lậu.
Sau đó, ông Nguyễn Minh Phụng phân công ông Vũ Đức Tân giải quyết vụ việc. Quá trình làm việc, Tuyên, Đông và Tuấn Anh đều khai nhận cả ba bàn bạc cùng nhau sang Campuchia mua xe ô tô trên với giá 39.000 USD rồi mang về Việt Nam làm giả giấy tờ để sử dụng.
Ngày 21 và 22-4-2015, ông Nguyễn Minh Phụng lần lượt ký các quyết định tạm giữ, gia hạn tạm giữ đối với Tuyên, Đông, Tuấn Anh.
Đến ngày 25-4-2015, ông Tân nhận được chỉ đạo qua điện thoại từ ông Phụng về việc liên hệ Viện kiểm sát nhân dân huyện Tân Biên rút hồ sơ đề nghị phê chuẩn gia hạn tạm giữ (lần thứ 1) để trả tự do cho Tuyên, Đông và Tuấn Anh.
Ông Tân đến viện kiểm sát để liên hệ rút hồ sơ nhưng kiểm sát viên phụ trách Cao Văn Kính không đồng ý. Tuy nhiên, theo chỉ đạo của viện trưởng viện kiểm sát thời điểm đó là Nguyễn Trung Bạo thì ông Kính phải trả lại hồ sơ cho điều tra viên Vũ Đức Tân.
Cùng ngày, ông Phụng ký, ban hành các quyết định trả tự do đề ngày 24-4-2015, trả tự do cho ba người trên với lý do “có nơi cư trú rõ ràng”. Việc trả tự do này ông Phụng có báo cáo cho ông Sơn.
Để tránh bị kiểm tra nghiệp vụ khi không xử lý hình sự 3 người trên, ngày 30-4-2015, ông Nguyễn Thanh Sơn – thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Tân Biên – tiếp tục ký 3 quyết định trả tự do cho Tuyên, Đông, Tuấn Anh nhưng ghi lùi ngày 21-4-2015 để đưa vào hồ sơ.
Tháng 12-2015, ông Sơn chỉ đạo Trịnh Ngọc Anh (được điều động bổ nhiệm làm phó trưởng Công an huyện thay Phụng) và Tân kiểm tra xác minh vụ việc, trao đổi thống nhất với Viện kiểm sát huyện Tân Biên theo hướng không khởi tố vụ án hình sự, xử lý hành chính và tịch thu sung công xe ô tô Lexus RX350 để giao cho Tỉnh ủy Tây Ninh sử dụng.
Kiểm sát viên đề xuất hủy quyết định không khởi tố vụ án
Đầu năm 2016, ông Sơn tiếp tục trao đổi với bà Hứa Thị Kim Ngân – viện trưởng Viện kiểm sát huyện Tân Biên (thay ông Bạo) – về hướng xử lý vụ việc như trên. Ngân đồng ý và yêu cầu thụ lý nguồn tin trước khi ban hành quyết định không khởi tố vụ án.
Sau đó, Công an huyện thụ lý nguồn tin và ông Ngọc Anh ký quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Sau khi nhận hồ sơ vụ án từ cơ quan điều tra, bà Ngân phân công kiểm sát viên Ngô Văn Lập (phó viện trưởng) và kiểm sát viên Cao Văn Kính giải quyết nguồn tin.
Sau khi nghiên cứu hồ sơ, ngày 22-3-2016, ông Kính báo cáo đề xuất và ông Lập phê duyệt đồng ý với quan điểm: hành vi của Tuyên, Đông và Tuấn Anh cấu thành tội “buôn lậu”; đề xuất hủy quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Tân Biên và tiếp tục xác minh, giám định đối với các tài liệu thu được khi bắt quả tang để làm cơ sở giải quyết nguồn tin.
Tuy nhiên bà Ngân có bút phê chỉ đạo “việc Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Tân Biên ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự là có căn cứ và đúng pháp luật”.
Do ông Lập và ông Kính bảo lưu quan điểm nên chiều ngày 24-3-2016, bà Ngân tổ chức cuộc họp đơn vị và chỉ đạo ông Lập ký thông báo kiểm sát quyết định không khởi tố vụ án hình sự là có căn cứ, đúng pháp luật. Ngày 24-3-2016, ông Lập ký thông báo nhưng vẫn bảo lưu quan điểm của mình.
Tháng 4-2016, UBND tỉnh Tây Ninh ban hành quyết định xử phạt hành chính đối với Nguyễn Đắc Tuyên, tịch thu sung công chiếc xe ô tô Lexus RX 350 và ban hành quyết định điều động tài sản công giao chiếc xe ô tô trên cho Ban bảo vệ chăm sóc sức khỏe của tỉnh sử dụng.
Cuối năm 2016, đầu năm 2017, Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Tuyên, Đông, Tuấn Anh rồi chuyển vụ án đến Công an tỉnh Tây Ninh để giải quyết theo thẩm quyền.
Tháng 9-2018, Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh xử phạt Tuyên, Đông, Tuấn Anh từ 14 – 16 năm tù về tội “buôn lậu” và “làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”.
Quá trình điều tra, ông Sơn khai thực hiện hành vi phạm tội do cấp trên quan tâm đến các đối tượng bị bắt giữ và để nhanh chóng xử lý chiếc xe Tỉnh ủy sử dụng. Còn các ông Phụng, Ngọc Anh, Tân khai phạm tội theo chỉ đạo của ông Sơn, trong khi đó bà Ngân khai thực hiện hành vi phạm tội do nể nang Sơn.
Đối với ông Nguyễn Trung Bạo (nguyên viện trưởng Viện kiểm sát huyện Tân Biên) và kiểm sát viên Cao Văn Kính không biết việc trả tự do cho 3 người trên nhằm mục đích gì nên không có căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự.