‘Việt Nam không muốn thành thiên đường về thuế để thu hút các định chế tài chính’

Hôm qua, Quốc hội thông qua Nghị quyết về việc phát triển một trung tâm tài chính quốc tế của Việt Nam, đặt tại TP HCM và Đà Nẵng. Nghị quyết đưa ra nhiều chính sách đặc thù, tập trung vào ngoại hối, ngân hàng, ưu đãi thuế, phát triển thị trường vốn, tài chính, đất đai, lao động việc làm, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát dịch vụ tài chính ứng dụng công nghệ (fintech) và đổi mới sáng tạo, sàn giao dịch hàng hóa.

Tại tọa đàm với đại diện các doanh nghiệp Anh quốc đang đầu tư tại Việt Nam ngày 28/6, Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết trong bối cảnh phát triển trung tâm tài chính, Việt Nam sẽ xây dựng chính sách thuế đảm bảo cạnh tranh với khu vực. Song, nhà điều hành cũng không muốn trở thành một “thiên đường về thuế” để thu hút các định chế tài chính.

“Tất cả trung tâm tài chính quốc tế đều rất tránh việc này, Việt Nam cũng làm tương tự”, Thứ trưởng nói.

Thời gian qua, Chính phủ Anh đã hỗ trợ các cơ quan, trong đó có Bộ Tài chính, xây dựng đề án thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Tại tọa đàm, ông Warrick A. Cleine MBE, Chủ tịch BCAC, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Điều hành của KPMG Việt Nam và Campuchia đánh giá Nghị quyết này sẽ là cú hích mang tính chiến lược, giúp nâng tầm ngành tài chính, và là động lực hỗ trợ nền kinh tế trong lĩnh vực xuất khẩu, thị trường vốn, chuyển đổi năng lượng, ngành hưu trí, tiết kiệm.

“Việt Nam có thể tiếp tục tham khảo kinh nghiệm từ London với vai trò là một trung tâm tài chính quốc tế toàn cầu”, ông nói, cho biết các doanh nghiệp tài chính của nước này như HSBC, Central Charter Bank, Dragon Capital, Prudential cam kết tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam.

Ông Warrick đề xuất các bên tiếp tục chia sẻ kinh nghiệm và thực tiễn quốc tế về khía cạnh pháp lý, sau đó áp dụng những tiêu chuẩn về báo cáo tài chính quốc tế, trong đó có IS A Rét và quản trị doanh nghiệp.

Ông kiến nghị Chính phủ rà soát các cải cách được đề xuất cho Trung tâm tài chính quốc tế, đặc biệt trong việc phê duyệt giấy phép lao động, miễn giảm thuế thu nhập cá nhân và tạo điều kiện cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia thị trường tài chính.

Cùng với đó, ông khuyến nghị Việt Nam tạo thuận lợi để các định chế tài chính hiện hữu có thể tham gia, bên cạnh việc thu hút những nhân tố mới. Theo ông, các doanh nghiệp Anh quốc hoạt động tại Việt Nam là những đơn vị có kinh nghiệm sâu rộng, tuân thủ các quy định và tạo dựng được uy tín trong ngành tài chính và thị trường vốn. Họ là những người tiên phong tuyển dụng, đào tạo hàng nghìn chuyên gia Việt Nam đầu tư và thu xếp hàng tỷ đô la cho đầu tư.

“Trung tâm tài chính quốc tế chính là cơ hội để các doanh nghiệp Anh quốc cải thiện, phát huy vai trò người tiên phong và đổi mới thị trường”, ông nói.

Phản hồi lại các đề nghị của nhà đầu tư, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết Việt Nam hướng đến phát triển một trung tâm tài chính nhằm huy động nguồn lực quốc tế để phát triển ba trụ cột chính là kinh tế xanh, kinh tế số, và đổi mới sáng tạo. Khi trung tâm tài chính quốc tế được phát triển tại TP HCM và Đà Nẵng, Việt Nam vẫn duy trì các sản phẩm tài chính thông thường, đồng thời đẩy mạnh các sản phẩm tài chính như xanh, ESG, và các loại khác.

Theo Thứ trưởng, thời gian tới, các bộ ngành có liên quan sẽ tiếp tục xây dựng 8 Nghị định để hướng dẫn triển khai. Với các nội dung này, bà Ngọc đề nghị Chính phủ Anh cùng cộng đồng doanh nghiệp tiếp tục đồng hành trong việc xây dựng các cơ chế, chính sách.

Về ý kiến liên quan tới ưu đãi dài hạn, Thứ trưởng cho biết dự thảo Nghị quyết đã có quy định ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân để phát triển các quỹ hưu trí tự nguyện và các quỹ khác. Sắp tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục rà soát, kiến nghị các cấp có thẩm quyền xem xét, sửa đổi chính sách thuế phù hợp với chiến lược cải cách thuế đến 2030 và thông lệ quốc tế.

Về việc áp dụng các chuẩn mực quốc tế, Thứ trưởng khẳng định đây là nguyên tắc xuyên suốt khi xây dựng và phát triển trung tâm tài chính. Theo đó, Việt Nam sẽ áp dụng các chuẩn mực quốc tế về IFRS, Basel, và ESG.

Ngoài ra, lãnh đạo Bộ Tài chính ghi nhận ý kiến về ưu đãi cho toàn hệ sinh thái. Bà cho biết ngoài các cơ chế ưu đãi để thu hút các định chế tài chính, Việt Nam sẽ cố gắng hài hòa để phát triển hệ sinh thái đi kèm, gồm các công ty luật, tư vấn, kiểm toán. Nội dung này sẽ triển khai cụ thể trong các nghị định.

Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc cũng trao đổi lại về đề nghị rằng chính sách của trung tâm tài chính không nên chỉ bó hẹp ở TP HCM hay Đà Nẵng mà cần áp dụng rộng rãi trên toàn lãnh thổ Việt Nam. Bà nói điều kiện tiên quyết là một cơ chế khung pháp lý được xác định rõ ràng. Với một thị trường, trung tâm tài chính mới nổi như Việt Nam, nhà điều hành cần những vị trí được xác định cụ thể để áp dụng khung pháp lý minh bạch, phù hợp với thông lệ quốc tế.

“Việc áp dụng rộng rãi trên toàn quốc ngay tại thời điểm hiện nay rất khó có thể triển khai hiệu quả”, bà nói. Tuy nhiên, nhà điều hành cũng ghi nhận về việc phải thiết lập một cơ chế để dòng vốn được hút vào trung tâm tài chính có thể chảy ra các phần còn lại của Việt Nam.

Nói thêm về định hướng phát triển trung tâm tài chính quốc tế, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Ngọc Cảnh cho biết chính sách ngân hàng và hoạt động ngoại hối tại trung tâm được xây dựng theo hướng tiếp thu các kinh nghiệm quốc tế và cân nhắc để đảm bảo lộ trình phù hợp với Việt Nam.

Theo ông, Ngân hàng Nhà nước hoàn toàn nhất trí về đề xuất tăng sự hiện diện của các ngân hàng Anh vào quá trình xây dựng trung tâm tài chính Việt Nam. Ông cũng đề nghị, thông qua Hội đồng Doanh nghiệp Anh quốc, các doanh nghiệp Anh quốc tham gia tích cực hơn nữa trong việc phát triển trung tâm này.

“Chúng tôi luôn luôn tin tưởng các kinh nghiệm của các định chế tài chính Anh quốc sẽ có ý nghĩa thiết thực trong việc phát triển kinh tế Việt Nam”, ông nói.

Phương Dung