‘Trạm công dân số’ – người dân không cần đến công an vẫn được phục vụ

Thông tin được Công an TP HCM đưa ra tại lễ ra mắt mô hình “Trạm công dân số”, thí điểm tại Cao ốc Đảo Kim Cương, phường Bình Trưng Đông (TP Thủ Đức cũ), ngày 10/10.

Mô hình do Công an TP HCM triển khai, nhằm đưa các dịch vụ công và tiện ích dân sinh đến gần người dân hơn, đặc biệt trong các khu dân cư, tòa nhà cao tầng. Tại đây, người dân có thể thực hiện gần như toàn bộ các thủ tục hành chính và dịch vụ thiết yếu chỉ với vài thao tác. Trạm được tích hợp hai nhóm tính năng chính.

Nhóm ki-ốt dịch vụ công: hỗ trợ nộp hồ sơ trực tuyến, thanh toán lệ phí, tra cứu tiến độ giải quyết thủ tục hành chính, phản ánh về an ninh trật tự hoặc các vấn đề dân sinh khác.

Nhóm tiện ích dân sinh: cung cấp các dịch vụ như thanh toán hóa đơn điện, nước, internet, học phí; đăng ký bảo hiểm y tế, khám chữa bệnh trực tuyến; mở tài khoản ngân hàng, đăng ký thẻ tín dụng, vay tiêu dùng, định danh thuê bao di động…

Ngoài ra, “Trạm công dân số” còn có vai trò cầu nối công nghệ với đời sống thường ngày. Thiết bị tại trạm cho phép cư dân kiểm tra sức khỏe cơ bản và kết nối với bác sĩ từ xa.

Là một trong số người đầu tiên trải nghiệm mô hình, ông Hiệu (56 tuổi, sống tại Cao ốc Đảo Kim Cương) chia sẻ: “Tôi và nhiều người lớn tuổi thường ngại đến bệnh viện khám bệnh. Giờ có thiết bị kiểm tra sức khỏe, đo huyết áp, nhịp tim và trò chuyện với bác sĩ ngay tại trạm như vầy thì dễ dàng theo dõi sức khỏe quá”.

Theo thượng tá Nguyễn Ngọc Hải (Phó Phòng Quản lý hành chính về trật tự xã hội – PC06, Công an TP HCM), “Trạm công dân số” là bước chuyển trong tư duy phục vụ của lực lượng công an thời đại số. Mô hình này không chỉ ứng dụng công nghệ trong quản lý hành chính mà còn đặt người dân ở vị trí trung tâm. Thay vì phải đến cơ quan công an hay Ủy ban, người dân có thể thực hiện hầu hết thủ tục hành chính, tra cứu hồ sơ hoặc gửi phản ánh ngay tại nơi ở thông qua hệ thống ki-ốt điện tử.

“Trạm công dân số” cũng giúp giảm tải cho bộ phận tiếp nhận hồ sơ ở công an phường, đồng thời tiết kiệm thời gian, chi phí và công sức cho người dân. Các trạm được trang bị nhiều tiện ích: nộp hồ sơ, thanh toán trực tuyến, tra cứu tiến độ giải quyết, phản ánh an ninh trật tự, thậm chí thực hiện các dịch vụ dân sinh như thanh toán hóa đơn hay đăng ký bảo hiểm y tế.

“Đây là bước tiến thể hiện năng lực phục vụ toàn diện của công an cơ sở trong thời đại số – đưa dịch vụ công đến gần hơn, thuận tiện hơn và minh bạch hơn với từng người dân”, ông Hải nói.

Cũng nằm trong quá trình chuyển đổi số theo Đề án 06 của Chính phủ và chương trình chuyển đổi số quốc gia, hai hôm trước Công an TP HCM đồng loạt ra mắt mô hình “Một cửa hiện đại” tại 20 công an cấp xã, phường.

Mô hình này giải quyết thủ tục trong 7 lĩnh vực, từ đăng ký cư trú, căn cước, xuất nhập cảnh đến phòng cháy chữa cháy, quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện, đăng ký phương tiện và cấp giấy phép lái xe.

Các điểm được đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, không gian làm việc thân thiện. Người dân chỉ cần đến một đầu mối để nộp hồ sơ, nhận hướng dẫn và kết quả. Mọi quy trình được số hóa, theo dõi điện tử, thanh toán không tiền mặt và thông báo kết quả qua VNeID.

Theo đại tá Nguyễn Đình Dương (Phó Giám đốc Công an TP HCM), đây là bước chuyển từ tư duy quản lý sang phục vụ hành chính, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm”. Ông yêu cầu cán bộ giải quyết hồ sơ đúng hạn, không để người dân đi lại nhiều lần.

So sánh hai mô hình hành chính mới của Công an TP HCM:

Tiêu chí	Bộ phận Một cửa hiện đại (tại công an xã, phường)	Trạm công dân số (thí điểm tại Cao ốc Đảo Kim Cương)
Vị trí – Mục tiêu triển khai	Đặt tại trụ sở công an xã, phường – cơ quan hành chính truyền thống. Mục tiêu là cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn quy trình, giảm thời gian, nâng cao chất lượng phục vụ người dân.	Đặt trong khu dân cư (chung cư, cao ốc) – cụ thể là Cao ốc Đảo Kim Cương. Mục tiêu là đưa chính quyền đến gần dân, giúp cư dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến ngay nơi ở, gắn với Đề án 06 của Chính phủ.
Tính chất mô hình	Mô hình phục vụ hành chính trực tiếp, cán bộ công an tiếp nhận – xử lý – trả kết quả tại chỗ.	Mô hình dịch vụ công trực tuyến – tự phục vụ, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ, người dân có thể thao tác qua kiosk và thiết bị điện tử.
Công nghệ áp dụng	Ứng dụng số hóa hồ sơ, thanh toán không tiền mặt, theo dõi tiến độ qua Cổng dịch vụ công Bộ Công an và VNeID.	Tích hợp hệ thống kiosk điện tử, cho phép nộp hồ sơ, thanh toán, tra cứu, phản ánh an ninh trật tự, sử dụng tiện ích dân sinh (điện, nước, y tế, ngân hàng…). Có thể kết nối trực tuyến với bác sĩ, ngân hàng, cơ quan bảo hiểm.
Phạm vi thủ tục hành chính	7 lĩnh vực hành chính công an: cư trú, căn cước, xuất nhập cảnh, PCCC, ngành nghề kinh doanh có điều kiện, đăng ký phương tiện, sát hạch lái xe.	Bao phủ rộng hơn: ngoài các thủ tục hành chính nêu trên còn có đăng ký khai sinh, khai tử, hộ chiếu, xác nhận giấy tờ, và đặc biệt là các dịch vụ dân sinh – y tế – tài chính – viễn thông.
Mức độ tiếp xúc cán bộ	Cán bộ công an trực tiếp hướng dẫn, tiếp nhận, xử lý hồ sơ.	Chủ yếu tự thao tác trên thiết bị; cán bộ hỗ trợ khi cần – nhất là với người cao tuổi hoặc chưa quen công nghệ.
Đối tượng phục vụ chính	Toàn bộ người dân trên địa bàn xã, phường.	Cư dân khu chung cư, khu đô thị – nhóm có nhu cầu sử dụng dịch vụ công nhanh, hiện đại, quen với công nghệ số.
Mục tiêu cốt lõi	Cải cách hành chính, minh bạch, giảm phiền hà.	Hiện thực hóa “công dân số”, xây dựng chính quyền số tại khu dân cư, lấy người dân làm trung tâm chuyển đổi số.
Đơn vị vận hành	Công an TP HCM (cấp xã, phường trực tiếp).	Công an TP HCM phối hợp với chính quyền địa phương và doanh nghiệp (vận hành, bảo trì, đảm bảo an ninh mạng).
Tính mở rộng	Đã triển khai đồng loạt tại 20 đơn vị cấp xã, phường.	Đang thí điểm tại một địa điểm; dự kiến mở rộng thành mạng lưới Trạm công dân số toàn thành phố sau khi đánh giá hiệu quả.

Quốc Thắng