Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng đô thị và nông thôn phải được quy hoạch bài bản, tạo thành một chỉnh thể thống nhất, phát triển cân bằng, bổ sung và hỗ trợ lẫn nhau.
Sáng 17/9, Tổng Bí thư làm việc với Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ về tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết 19 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và Nghị quyết 06 về quy hoạch, xây dựng, quản lý, phát triển bền vững đô thị. Cùng dự có Thủ tướng, Phó thủ tướng Thường trực và các Ủy viên Trung ương trong Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ.
Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị Đảng ủy Chính phủ chủ trì, phối hợp với Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương và các cơ quan liên quan, khẩn trương đánh giá việc thực hiện Nghị quyết 19 của Trung ương về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương được giao chủ trì đánh giá Nghị quyết 06 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị đến năm 2030, tầm nhìn 2045, với sự phối hợp của Đảng ủy Chính phủ và các đơn vị khác.
Ông yêu cầu các cơ quan phải đánh giá khách quan, toàn diện kết quả thực hiện hai nghị quyết, đồng thời nghiên cứu kỹ những vấn đề mới phát sinh sau khi sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Trên cơ sở đó, cơ quan chức năng phải chỉ rõ những nội dung phải điều chỉnh, đối chiếu với yêu cầu phát triển mới, đồng thời tham khảo xu hướng phát triển đô thị, nông thôn hiện đại trên thế giới để bổ sung, sửa đổi Nghị quyết 19 và 06 cho phù hợp thực tiễn.
Tổng Bí thư nhấn mạnh phải nhận thức rõ phát triển đô thị và nông thôn là hai nhiệm vụ chiến lược, bổ sung cho nhau và không thể tách rời. Đây không chỉ là câu chuyện kinh tế – xã hội mà còn liên quan đến chính trị, văn hóa, an sinh của người dân. Ông khẳng định đô thị hiện đại, văn minh là động lực phát triển, trong khi nông thôn giàu đẹp, bền vững là hậu phương vững chắc. Quan hệ giữa đô thị và nông thôn cần được quy hoạch bài bản, tạo thành chỉnh thể thống nhất, phát triển cân bằng, hài hòa.
Liên quan đến việc ban hành tiêu chuẩn đơn vị hành chính và phân loại đô thị, Tổng Bí thư đề nghị triển khai sớm để các địa phương có căn cứ thực hiện quy hoạch, định hướng phát triển, củng cố và xây dựng chính quyền mạnh.
Ông cũng yêu cầu phải có đánh giá bước đầu về tình hình thực hiện các nghị quyết, nêu rõ hạn chế, tồn tại, chỉ ra yêu cầu phát triển mới và đề xuất quan điểm chỉ đạo. Trên cơ sở đó, Bộ Chính trị sẽ ban hành Kết luận. Sau Đại hội 14 của Đảng, khi Nghị quyết 19 và 06 thực hiện được 5 năm, có thể tính toán ban hành nghị quyết mới phù hợp với thực tiễn.
Theo Tổng Bí thư, đây là những vấn đề chiến lược, lớn và khó, đòi hỏi tập trung cao trí tuệ, huy động sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học, đồng thời tham khảo kinh nghiệm quốc tế để tham mưu, định hướng phát triển đô thị, nông thôn tương xứng với yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.
Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ ngày 17/9. Ảnh: TTXVN
Báo cáo của Đảng ủy Chính phủ cho biết nông nghiệp tiếp tục là trụ đỡ của nền kinh tế; năm 2024 xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt 62,5 tỷ USD, 8 tháng năm 2025 đạt 45,37 tỷ USD, dự kiến cả năm 65-70 tỷ USD. Nông thôn chuyển biến rõ nét, hạ tầng phát triển nhanh; nông dân tích cực ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, nâng cao đời sống vật chất tinh thần. Tỷ lệ hộ nông thôn sử dụng nước sạch năm 2024 đạt 58%, dự kiến năm 2025 đạt 60%.
Tuy nhiên, nông nghiệp phát triển chưa bền vững; liên kết chuỗi yếu; chất lượng và sức cạnh tranh sản phẩm còn hạn chế, thẻ vàng IUU chưa gỡ. Chênh lệch vùng miền lớn, nhiều nơi chưa duy trì được kết quả nông thôn mới; thu nhập nông thôn chỉ bằng 72% thành thị.
Với Nghị quyết 06, các cấp, ngành đã thể chế hóa chủ trương, huy động nguồn lực, nhất là tư nhân; cải cách thủ tục, phân cấp cho địa phương. Đô thị phát triển với nhiều khu mới, chỉnh trang hạ tầng, thị trường bất động sản hài hòa; đề án một triệu căn nhà ở xã hội đạt kết quả tích cực.
Từ ngày 1/7, sau khi sắp xếp đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền hai cấp, số xã giảm khoảng 67%, cấp huyện được giải thể, hệ thống hành chính tinh gọn. Đây là tiền đề nâng cấp hạ tầng, phát triển đô thị hiện đại. Diện tích sàn nhà ở đô thị dự kiến năm 2025 đạt 31,5 m2/người, vượt mục tiêu 27 m2/người.
Dù vậy, quy hoạch và quản lý đô thị nhiều nơi còn bất cập; phân bổ hệ thống đô thị thiếu liên kết, vai trò kết nối vùng chưa rõ; nguồn lực đầu tư dàn trải; nhiều chỉ tiêu hạ tầng kỹ thuật như giao thông, cây xanh, thoát nước chưa đạt mục tiêu.
Tổng Bí thư nhấn mạnh việc tổng kết sau 5 năm triển khai hai Nghị quyết để tính toán ban hành nghị quyết mới phù hợp thực tiễn. Đây là yêu cầu chiến lược, cần sự vào cuộc đồng bộ, huy động trí tuệ tập thể và kinh nghiệm quốc tế, nhằm định hướng phát triển đô thị và nông thôn Việt Nam trong kỷ nguyên mới.
Sơn Hà