Theo các doanh nghiệp Việt, hàng giả tràn lan, hàng ngoại giá rẻ và rào cản số hóa đang trực tiếp đe dọa sức cạnh tranh thương hiệu nội.
Phát biểu tại hội nghị “Tăng trưởng thị phần – định vị thương hiệu Việt trên không gian số” ngày 9/9, ông Bông Hoa Việt, Trợ lý Tổng giám đốc Công ty cổ phần Nhựa Bình Minh, cho biết sau hơn nửa thế kỷ xây dựng thương hiệu, công ty vẫn đối mặt với “cơn đau đầu” mang tên hàng giả, hàng nhái. Tình trạng này khiến người tiêu dùng nhầm lẫn, thiệt hại kép cho khách hàng lẫn doanh nghiệp.
“Khách hàng tìm đến chúng tôi phàn nàn về chất lượng, nhưng kiểm tra mới phát hiện đó là sản phẩm nhái gắn mác Bình Minh”, ông nói. Chỉ cần thêm một ký tự hay cụm từ phía sau tên thương hiệu, hàng kém chất lượng dễ dàng trà trộn ra thị trường. Dù công ty nhiều lần kiến nghị, thậm chí khởi kiện, việc xử lý vẫn chậm, khiến uy tín doanh nghiệp dày công xây dựng hơn 50 năm bị bào mòn.
Thực tế này không chỉ diễn ra ở ngành nhựa. Nhiều thương hiệu trong lĩnh vực thực phẩm, dược phẩm, phân bón cũng rơi vào cảnh tương tự. Ông Nguyễn Đặng Hiến, Tổng giám đốc Bidrico, cho rằng nếu doanh nghiệp không chủ động đăng ký bảo hộ nhãn hiệu trong và ngoài nước, nguy cơ mất thương hiệu là rất lớn. Ông nhắc lại trường hợp gạo ST25 bị doanh nghiệp nước ngoài đăng ký nhãn hiệu trước cách đây vài năm và cho rằng đây là bài học đắt giá với các công ty nội.
Trong khi hàng giả tiếp tục hoành hành, nhà sản xuất trong nước còn chịu sức ép từ hàng nhập khẩu. Ông Lư Nguyễn Xuân Vũ, Chủ tịch Hội Doanh nhân Sài Gòn, cho biết hàng Trung Quốc chỉ mất vài ngày để vào Việt Nam, với chi phí rẻ hơn 10-20%. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp trong nước hạn chế về nhân sự số, kỹ năng bán hàng trực tuyến và marketing. “Nếu không bước vào sân chơi số, chắc chắn chúng ta sẽ tụt hậu”, ông nói.
Ông Bông Hoa Việt, Trợ lý Tổng giám đốc Công ty cổ phần Nhựa Bình Minh chia sẻ tại hội nghị ngày 9/9 tại TP HCM. Ảnh: Hoàng Hùng
Ở góc độ bán lẻ, ông Nguyễn Ngọc Thắng – Phó tổng giám đốc Saigon Co.op, cho rằng sức mua trong nước vẫn ổn định, dự kiến toàn thị trường tăng trưởng hơn 10% năm nay. Tuy nhiên, ông lưu ý, chỉ khi thương hiệu được xây dựng trên bản sắc và niềm tin, hàng Việt mới đứng vững.
“Thương hiệu là linh hồn của sản phẩm, giúp hàng Việt khác biệt trong mắt người tiêu dùng”, ông nói, đồng thời cho rằng xu hướng tiêu dùng xanh mở ra cơ hội cho doanh nghiệp gắn trách nhiệm xã hội với phát triển bền vững.
Riêng với TP HCM, theo TS Đinh Thế Hiển, thương mại – dịch vụ vốn là động lực tăng trưởng của thành phố nhưng nhiều năm qua tốc độ chưa vượt 10%. Trong đó, thương mại điện tử chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa – ghi nhận mức tăng trưởng gấp đôi. Song kênh bán truyền thống vẫn gặp rào cản lớn về chi phí chuyển đổi số và thương hiệu. “Muốn nâng vị thế, doanh nghiệp phải đầu tư vào sáng tạo nội dung, trải nghiệm khách hàng và giá trị bền vững”, ông phân tích.
Ở khía cạnh chính sách, ông Nguyễn Anh Đức – Phó giám đốc Sở Công Thương TP HCM kiêm Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam, cho rằng thương mại số mở ra cơ hội lớn nhưng Việt Nam cần bước đi bài bản hơn. Ông dẫn chứng, Amazon, Alibaba đều mở rộng sang bán lẻ trực tiếp, trong khi Walmart từ thuần offline, nay doanh thu online chiếm gần một nửa. Với Việt Nam, thương mại điện tử vẫn manh mún, nhiều sàn thua lỗ, hàng giả tràn lan, tỷ lệ bán online mới đạt khoảng 10% và chủ yếu phục vụ khách hàng cũ. “Không có thương hiệu Việt nào thành công nếu không có chỗ đứng tại TP HCM”, ông nói.
Phó chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Dũng cho rằng hàng hóa xâm phạm sở hữu trí tuệ gây thiệt hại kinh tế, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng. Ông khẳng định chuyển đổi số, xây dựng chính quyền số là yêu cầu cấp thiết để tạo môi trường kinh doanh minh bạch. Lãnh đạo thành phố kêu gọi doanh nghiệp định vị thương hiệu với bản sắc riêng, có chiến lược tài chính và nguồn lực đủ mạnh để vươn xa.
Thi Hà