Quốc hội: Thị trường bất động sản cần được đánh giá đúng thực chất

Tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2025, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2026.

Tăng trưởng thuộc nhóm cao nhất khu vực

Báo cáo đánh giá nhiệm kỳ qua diễn ra trong bối cảnh đặc biệt nhiều biến động với dịch bệnh, rủi ro địa chính trị, cạnh tranh chiến lược cùng yêu cầu chuyển đổi xanh và chuyển đổi số đan xen, tạo sức ép lớn lên tăng trưởng.

Dù vậy, Việt Nam đã nỗ lực vượt bậc, đạt kết quả toàn diện, ấn tượng trên hầu hết các lĩnh vực, đặc biệt là sự nỗ lực bứt phá trong hai năm cuối nhiệm kỳ. Năm 2025 đạt kết quả toàn diện, nổi bật, tăng trưởng ước đạt 8%, thuộc nhóm cao nhất khu vực, khẳng định sức chống chịu, khả năng thích ứng linh hoạt và hiệu quả điều hành chính sách vĩ mô.

Thể chế được hoàn thiện mạnh mẽ, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được triển khai thực chất, tạo tiền đề cho tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị. Liên kết vùng tạo chuyển biến về chất, hình thành chuỗi đô thị, công nghiệp, dịch vụ gắn với kinh tế biển.

Đặc biệt, cơ quan thẩm tra đánh giá cao các quyết sách mạnh mẽ, quyết liệt, tinh thần dám nghĩ, dám làm và sự điều hành linh hoạt, kịp thời của Chính phủ, nhờ đó đạt được nhiều kết quả tích cực, nhiều chỉ tiêu vượt dự báo, tạo nền tảng quan trọng, củng cố niềm tin, ổn định kinh tế vĩ mô và mở ra dư địa thuận lợi cho phát triển nhanh, bền vững.

Tuy nhiên, ông Mãi cho biết mục tiêu tăng trưởng đang chịu nhiều sức ép trong bối cảnh các động lực chính như xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư chưa thực sự tạo xung lực đủ mạnh.

Chất lượng tăng trưởng còn hạn chế, nền kinh tế vẫn chủ yếu dựa vào gia công và nhập khẩu nguyên liệu, công nghệ.

Khu vực doanh nghiệp trong nước, nhất là tư nhân, chưa tạo được vị thế trong chuỗi giá trị, công nghiệp phụ trợ phát triển chậm. Tỉ lệ nội địa hóa chỉ đạt khoảng 36,6% khiến Việt Nam phụ thuộc lớn vào khu vực FDI.

Sự chi phối của khu vực FDI chiếm tới hơn 75% xuất khẩu và gần 70% nhập khẩu đặt ra thách thức đối với mục tiêu nâng cao năng lực tự chủ và khả năng cạnh tranh dài hạn của nền kinh tế.

Ổn định kinh tế vĩ mô tiềm ẩn nhiều rủi ro như một số mặt hàng thiết yếu vẫn tăng cao, điều hành tỉ giá gặp nhiều thách thức, thị trường trái phiếu doanh nghiệp chưa phục hồi, thị trường vàng diễn biến phức tạp.

Thị trường bất động sản cần được đánh giá đúng thực chất. Tín dụng vào lĩnh vực này đến cuối tháng 8-2025 tăng gần 19,7%, trong khi vốn cho sản xuất, kinh doanh vẫn gặp nhiều khó khăn. Trong 21 ngành kinh tế, ngành xây dựng có tỉ lệ nợ xấu ở mức 11,33%. Nguồn nhân lực chất lượng cao còn thiếu, năng suất lao động chỉ tăng 5,24%/năm.

Khu vực doanh nghiệp trong nước, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, vẫn chịu nhiều sức ép, tín dụng tăng 12,04% nhưng dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ đạt 9,62%. Chi phí đầu vào, logistics và hàng rào kỹ thuật gia tăng làm thu hẹp biên lợi nhuận. Thủ tục hành chính vẫn còn khâu trung gian, chi phí tuân thủ cao, số hóa thiếu đồng bộ.

Việc sắp xếp mô hình chính quyền địa phương 2 cấp còn một số vướng mắc về công tác tổ chức, nhân sự. Tốc độ già hóa dân số nhanh, tổng tỉ suất sinh chỉ 1,91 con/phụ nữ. Biến đổi khí hậu và thiên tai diễn biến phức tạp đe dọa mục tiêu phát triển bền vững.

Khơi thông dòng vốn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy kinh tế tư nhân

Theo Ủy ban Kinh tế và Tài chính, với cấu trúc của thị trường vốn và mặt bằng lãi suất hiện nay, việc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ là hết sức thách thức. Vì vậy cần ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành chính sách tiền tệ chặt chẽ, phát huy vai trò chủ đạo của tài khóa mở rộng, đẩy mạnh cải cách thể chế, thúc đẩy các động lực tăng trưởng.

Tiếp tục khơi thông dòng vốn, hướng dòng vốn tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng, thực thi hiệu quả chính sách nâng hạng thị trường chứng khoán.

Củng cố năng lực nội sinh và sức chống chịu của nền kinh tế, nâng cao tỉ lệ nội địa hóa và giá trị gia tăng trong nước. Phát triển mạnh thị trường trong nước, kích cầu tiêu dùng và mở rộng xuất khẩu bền vững.

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là trong các ngành khoa học, công nghệ cao và công nghệ nền tảng. Đầu tư hạ tầng chiến lược đồng bộ, hiện đại, thông minh, kết nối quốc gia, quốc tế, nhất là các công trình giao thông trọng điểm, năng lượng, hạ tầng số, logistics, thúc đẩy liên kết vùng.

Phát triển kinh tế tư nhân như một trụ cột của tăng trưởng bền vững, thúc đẩy doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh, khởi nghiệp sáng tạo, chuyển đổi số, nâng cao năng lực cạnh tranh và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Quyết liệt tháo gỡ vướng mắc về thể chế, pháp luật, nhất là trong đầu tư, kinh doanh, thử nghiệm có kiểm soát mô hình kinh tế mới. Nâng cao năng lực điều hành và hiệu quả bộ máy nhà nước, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, chồng chéo…