Trong 63.075 nhà đầu tư đã mua cổ phiếu ROS, chỉ 134 người đang nắm cổ phiếu trong lần bán ra ban đầu được xác định là bị hại trong vụ án cựu chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết.
Ngày 18/6, TAND Cấp cao tại Hà Nội tiếp tục xét hỏi để làm rõ kháng cáo của 25 bị cáo, cùng các bị hại, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong vụ Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Thao túng thị trường chứng khoán. Hôm nay, ngày xét xử thứ hai vẫn vắng nhiều bị hại và những người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.
Cựu chủ tịch Tập đoàn FLC Trịnh Văn Quyết được xét xử vắng mặt vì lý do sức khỏe, “mắc nhiều bệnh lý về hô hấp, nguy cơ tử vong rất cao, cần điều trị lâu dài”.
Hồ sơ vụ án thể hiện, sau 5 lần tăng vốn, nhóm ông Quyết đã niêm yết 43 triệu cổ phiếu ROS lên HoSE, bán lần đầu cho 25.853 bị hại, chiếm đoạt 3.621 tỷ đồng. Song thực tế nhiều nhà đầu tư sau khi mua cổ phiếu ROS đã bán, có người mua bán nhiều lần, cổ phiếu bị trộn lẫn trong các lần giao dịch sau đó.
Có nhà đầu tư đã bán hết cổ phiếu nên không có yêu cầu bồi thường, có người không biết bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản nên không yêu cầu bồi thường.
Tính đến ngày ROS bị hủy niêm yết trên sàn HoSE, 5/9/2022, có 63.075 nhà đầu tư (không bao gồm các bị cáo) đang giữ hơn 567 triệu cổ phiếu ROS. Trong quá trình điều tra và tại phiên tòa sơ thẩm, 27.866 nhà đầu tư có yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Người được triệu tập xếp hàng làm thủ tục vào phiên tòa phúc thẩm. Ảnh: Ngọc Thành
Cấp phúc thẩm cho hay nhiều người vẫn nhầm lẫn tư cách giữa bị hại và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan. Song tất cả đều mong muốn được nhận lại số tiền đầu tư đã thua lỗ.
Theo HĐXX phúc thẩm, những người mua cổ phiếu ROS đầu tiên không phải ai cũng bị thua lỗ. Có thể họ mua 10.500 đồng một cổ phiếu nhưng khi giá tăng lên đến 15.000-20.000 đồng thì đã bán, cầm tiền “vui vẻ”. Nếu tính theo tố tụng thì họ được xác định là bị hại nhưng thực tế lại là người được hưởng lợi.
Với những nhà đầu tư thứ cấp tiếp theo, họ được xác định là những người mua lại cổ phiếu của những người mua đầu tiên. Bởi thế, những người mua sau đợt đầu tiên sẽ được coi là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan.
“Ở tòa sơ thẩm, một số bị hại mua ROS đợt đầu tiên đang được hưởng lợi nên cơ quan điều tra mời lên làm rõ thì họ không tới. Họ lo sợ nếu lên thì cơ quan điều tra bắt nộp lại tiền thì dở”, thẩm phán nói và cho hay trong vụ án này chỉ có 134 người đang nắm giữ cổ phiếu ROS trong lần bán ra ban đầu được xác định là bị hại.
Theo HĐXX, nhiều nhà đầu tư được xác định là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan nhưng trong quá trình giải quyết vụ án lại không quan tâm đến việc này. Nhưng để đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư, tòa sơ thẩm cho phép các bị hại có quyền khởi kiện trong vụ án dân sự khác”.
“Mình không quan tâm đến quyền lợi của mình thì cơ quan tố tụng cũng không có nghĩa vụ phải mang tiền đến cho họ. Giải thích như vậy để mọi người hiểu mà rốt ráo thực hiện quyền lợi của mình để thu lại các lợi ích nhất định”, tòa phân tích.
Trình bày trước tòa với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, ông Lưu Quang Hưng cho hay, hiện sở hữu 150.000 cổ phiếu ROS. Ông là nhà đầu tư thứ cấp nên không được cơ quan tiến hành tố tụng xác định là bị hại. Nhưng theo ông Hưng, dù không phải mua đầu tiên nhưng ông vẫn kế thừa toàn bộ quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm với số cổ phiếu ROS.
Theo ông, trước khi đầu tư vào Faros đã nghiên cứu rất kỹ báo cáo tài chính của công ty được đăng công khai trên website của Faros và Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM (HoSE). Ông tin tưởng đây là những báo cáo đã được cơ quan có thẩm quyền giám sát và kiểm tra, hoàn toàn hợp lệ.
Nhưng khi ra đến tòa, ông bất ngờ trước lời khai của các bị cáo rằng các tài sản đều là ảo, báo cáo tài chính là gian dối. Ông nói “giờ 150.000 cổ phiếu bán chẳng ai mua”, do đó phải là bị hại chứ không phải người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan. Hơn nữa, cấp sơ thẩm cũng không chỉ rõ sai phạm của các lãnh đạo Faros để giải quyết bồi thường cho ông.
“Hiện nay tôi chả còn gì cả, việc theo đuổi kháng cáo cũng chỉ nhằm vớt vát được đồng nào hay đồng đó”, ông Hưng đang trình bày thì chủ tọa ngắt lời, nói sẽ xem xét.
Tại tòa, một luật sư đại diện cho người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan cũng đề nghị tòa xem xét xác định lại tư cách cho họ. Ông cho rằng thân chủ mua cổ phiếu ROS thứ cấp nhưng đã bị thiệt hại do hành vi của ông Quyết và đồng phạm gây ra.
“Thân chủ tôi mua cổ phiếu không đúng giá trị thực nên mới bị gây ra thiệt hại, vậy không là bị hại thì là gì. Vì những sai phạm của các bị cáo mà thân chủ tôi phải bán nhà để trả nợ. Nay chỉ mong được bồi thường theo tính toán về thiệt hại”, vị đại diện nói.
Cùng quan điểm, bà Phạm Thị Xinh đề nghị tòa chuyển tư cách từ người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan sang thành bị hại. Xét theo bản án sơ thẩm đã nêu, bà Xinh thấy mình hoàn toàn đủ điều kiện là bị hại và mong được xem xét sớm bồi thường.
Gia đình ông Trịnh Văn Quyết nộp thừa thêm 24,5 tỷ đồng
Chiều 18/6 tại TAND Cấp cao tại Hà Nội, luật sư Nguyễn Trọng Nghĩa cho biết gia đình cựu chủ tịch Tập đoàn FLC Trịnh Văn Quyết vừa nộp thêm 24,5 tỷ đồng vào ngân hàng, bên cạnh 22 tỷ đồng đã nộp thừa từ trước ngày mở phiên phúc thẩm. Các chứng từ về số dư tài khoản và văn bản đề nghị, cam kết của chủ tài khoản về việc sẵn sàng thực hiện lệnh phong tỏa theo quyết định đã được gửi đến HĐXX để xem xét.
Theo luật sư Nghĩa, mục đích nộp thêm tiền là để bảo đảm cho nghĩa vụ nộp tiền phạt của các bị cáo phạm tội Thao túng thị trường chứng khoán đang xin thay đổi hình phạt từ tù sang phạt tiền, nếu được tòa chấp nhận. Nếu được chuyển sang phạt tiền và vẫn thừa thì khoản tiền ông Quyết đã nộp sẽ dùng để nộp thay cho các bị cáo khác.
“Nộp xong mà vẫn thừa thì sẽ sung công quỹ Nhà nước”, luật sư nói.
Chủ tọa sau đó ngắt lời luật sư, nói việc chuyển từ phạt tù sang phạt tiền mới chỉ dừng lại ở đề nghị của các bị cáo. HĐXX sẽ xem xét vấn đề này và quyết định sau.
Bị cáo Trịnh Thị Thúy Nga, em gái ông Quyết, đến tòa phúc thẩm. Ảnh: Ngọc Thành
Theo bản án sơ thẩm, ông Quyết và đồng phạm phải bồi thường cho các nhà đầu tư số tiền bị chiếm đoạt trên giá trị nâng khống của mỗi cổ phiếu đã bán, tương ứng khối lượng cổ phiếu các bị hại này đang sở hữu.
430 triệu cổ phiếu đã phát hành theo vốn điều lệ 4.300 tỷ đồng của Faros, trong đó giá trị nâng khống là 3.102 tỷ. Như vậy mỗi cổ phiếu ROS được niêm yết phát hành có 72,15% nâng khống.
Mệnh giá cổ phiếu ROS được chào bán trên thị trường khi đó là 10.000 đồng. Do đó trên mỗi cổ phiếu, các bị cáo đã nâng khống 7.215 đồng. “Các bị cáo sẽ phải đền bù 7.215 đồng cho mỗi cổ phiếu bán cho bị hại, nhân với khối lượng cổ phiếu bị hại đang sở hữu”, bản án nêu.
Tòa sơ thẩm cho rằng, việc mua bán cổ phiếu được xác lập trên cơ sở khớp lệnh của hàng triệu tài khoản chứng khoán trên thị trường. Khi nhà đầu tư phát sinh nhiều giao dịch mua bán một mã cổ phiếu, nhà đầu tư mua cổ phiếu của ai và tại thời điểm nào là “không thể xác định được”.
Ngoài giá trị gốc của cổ phiếu theo mệnh giá thì cổ phiếu còn bị ảnh hưởng bởi thị trường, tâm lý nhà đầu tư, các yếu tố khách quan, chủ quan khác. Mặt khác, Công ty Faros vẫn đang hoạt động, cổ phiếu ROS vẫn đang có giá trị lưu hành, chỉ không được niêm yết trên sàn chứng khoán.
Với phân tích trên, tòa cho rằng “không thể buộc các bị cáo bồi thường toàn bộ số tiền các nhà đầu tư đã bỏ tiền ra mua cổ phiếu mà chỉ có thể buộc các bị cáo bồi thường phần bị nâng khống trên mỗi cổ phiếu”.
Sau khi tính toán, tòa sơ thẩm buộc các bị cáo phải bồi thường phần giá trị nâng khống là 5.466 đồng một cổ phiếu ROS cho những người liên quan. Đối với các bị hại, người liên quan chưa có yêu cầu bồi thường, có thể yêu cầu bồi thường trong vụ án dân sự khác.
Số tiền anh em ông Quyết phải khắc phục trong vụ án là 2.467 tỷ đồng. Tính đến khi tuyên án sơ thẩm, 50 bị cáo và người liên quan đã nộp 264 tỷ đồng. Số tiền còn lại khoảng 2.200 tỷ đồng, được tòa tính là phần tiền mà anh em ông Quyết còn phải nộp. Chia theo tỷ lệ trách nhiệm, ông Quyết 1.870 tỷ đồng, bà Huế 252 và bà Nga 83 tỷ đồng.
HĐXX phúc thẩm khi mở phiên tòa thông báo tính đến hiện nay, phần của ông Quyết đã nộp được là 1.884 tỷ đồng, Huế là 254 tỷ đồng, Nga 85 tỷ đồng. Như vậy ba anh em ông Quyết đã nộp thừa 22 tỷ đồng.