Người nước ngoài cần đáp ứng điều kiện gì để làm Thẩm phán
TAND Tối cao đang lấy ý kiến dự thảo Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm Tài chính quốc tế. Đây sẽ là căn cứ pháp lý quan trọng trong việc xét xử, giải quyết tranh chấp trong hoạt động đầu tư, kinh doanh tại Trung tâm Tài chính quốc tế.
Dự thảo luật quy định về tổ chức bộ máy, nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế; về thủ tục tố tụng, áp dụng pháp luật bảo đảm hoạt động của Tòa án chuyên biệt.
Cơ cấu tổ chức của Tòa án chuyên biệt gồm: Tòa sơ thẩm Tòa án chuyên biệt, Tòa phúc thẩm Tòa án chuyên biệt và bộ máy giúp việc.
Tòa án chuyên biệt sẽ thực hiện việc xét xử, giải quyết tranh chấp trong hoạt động đầu tư, kinh doanh tại Trung tâm Tài chính quốc tế; giải quyết yêu cầu trong hoạt động đầu tư, kinh doanh tại Trung tâm Tài chính quốc tế; áp dụng pháp luật nước ngoài, án lệ nước ngoài, tập quán thương mại quốc tế; thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của pháp luật…
Dự thảo cũng quy định điều kiện trở thành thẩm phán Tòa án chuyên biệt. Cụ thể, nếu Thẩm phán Tòa án chuyên biệt là người nước ngoài phải đáp ứng điều kiện, tiêu chuẩn: là thẩm phán nước ngoài, luật sư, chuyên gia có kiến thức chuyên môn phù hợp; có ít nhất 10 năm kinh nghiệm xét xử vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án chuyên biệt; đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn khác theo quy định của TAND Tối cao.
Nếu Thẩm phán Tòa án chuyên biệt là công dân Việt Nam thì phải là công chức, chuyên gia, luật sư, giảng viên đại học, nhà khoa học; có khả năng xét xử bằng tiếng Anh các vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án chuyên biệt; có trình độ cao về pháp luật, có kinh nghiệm tham gia tố tụng; đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn khác theo hướng dẫn của Tòa án nhân dân tối cao.
Thẩm phán Tòa án chuyên biệt sẽ do Chủ tịch nước bổ nhiệm; còn Thẩm phán Tòa án nhân dân làm thẩm phán Tòa án chuyên biệt theo quyết định của Chánh án TAND Tối cao.
Nhiệm kỳ của thẩm phán Tòa án chuyên biệt là người nước ngoài được bổ nhiệm làm thẩm phán Tòa án chuyên biệt và công dân Việt Nam được bổ nhiệm làm thẩm phán Tòa án chuyên biệt là 5 năm kể từ ngày được bổ nhiệm.
Tòa sơ thẩm Tòa án chuyên biệt có thẩm quyền giải quyết, xét xử theo thủ tục sơ thẩm các tranh chấp, yêu cầu quy định trên; Tòa phúc thẩm Tòa án chuyên biệt có thẩm quyền giải quyết, xét xử theo thủ tục phúc thẩm những vụ việc mà bản án, quyết định của Tòa sơ thẩm Tòa án chuyên biệt bị kháng cáo, kiến nghị.
Chánh án Tòa án chuyên biệt quyết định vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án chuyên biệt trong trường hợp có tranh chấp về thẩm quyền. Quyết định của Chánh án Tòa án chuyên biệt là quyết định cuối cùng.
Tòa không thu thập chứng cứ
Trong dự thảo luật nêu, Nhà nước có chính sách ưu đãi đặc thù về thù lao, tiền lương, phụ cấp và chế độ đãi ngộ khác đối với Thẩm phán, Thư ký Tòa án, chuyên gia, người lao động tại Tòa án chuyên biệt.
Theo đó, thù lao, tiền lương, phụ cấp và chế độ đãi ngộ khác không thấp hơn chế độ tương ứng áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức, người hưởng lương, phụ cấp và người lao động làm việc trong Cơ quan điều hành, Cơ quan giám sát Trung tâm Tài chính quốc tế và không được giảm trong thời gian công tác; có chính sách đặc biệt đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng cho Thẩm phán, Thư ký Tòa án, chuyên gia, người lao động để đáp ứng yêu cầu giải quyết vụ việc tại Tòa án chuyên biệt.
Về quy định thủ tục tố tụng tại Tòa án chuyên biệt sẽ theo hướng nhanh gọn, hiệu quả, cắt giảm thời gian, lược bỏ thủ tục so với giải quyết vụ án theo thủ tục tố tụng thông thường; đồng thời bổ sung một số quy định nhằm thực hiện nguyên tắc tranh tụng trong xét xử theo truyền thống của các nước theo hệ thống thông luật.
Tài liệu, chứng cứ mà một bên cung cấp, giao nộp cho Tòa án thì phải được gửi cho các bên còn lại; bên cạnh đó, Tòa án cũng không thu thập chứng cứ, căn cứ vào tài liệu, chứng cứ mà các bên cung cấp đã được Tòa án thẩm tra và kết quả tranh tụng tại phiên tòa để xét xử, giải quyết vụ án, vụ việc.
Liên quan đến việc thi hành bản án, quyết định của Tòa án chuyên biệt, dự thảo luật quy định Thẩm phán Tòa án chuyên biệt có thẩm quyền ra quyết định thi hành đối với các bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật. Việc tổ chức thi hành bản án, quyết định được thực hiện theo luật và hướng dẫn của TAND Tối cao.
