Đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết bước đầu sàn sẽ thí điểm giao dịch vàng nguyên liệu, sau đó có thêm vàng miếng, cuối cùng mới là sản phẩm phái sinh.
Thông tin trên được ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục quản lý ngoại hối chia sẻ tại tọa đàm “Thành lập sàn giao dịch vàng tại Việt Nam” chiều 15/10. Theo ông Tuấn, các cơ quan quản lý sẽ chia việc thí điểm sàn giao dịch theo 3 giai đoạn, trong đó, bước đầu sẽ tập trung vào các sản phẩm vàng vật chất.
Trong thời gian này, sàn giao dịch vàng sẽ chỉ hoạt động trong phạm vi nội địa, chưa kết nối với các mô hình trên quốc tế. Các bên tham gia ở giai đoạn đầu gồm: tổ chức cung cấp dịch vụ sàn giao dịch vàng; ngân hàng thanh toán (chuyển tiền, quản lý tài khoản ký quỹ, đối soát) và các thành viên giao dịch gồm ngân hàng, doanh nghiệp được cấp phép nhập khẩu.
Sang giai đoạn hai, cơ quan quản lý sẽ mở rộng thêm sản phẩm vàng miếng. Ở giai đoạn cuối cùng, các loại vàng đang lưu thông trong nước, chứng chỉ quỹ và công cụ phái sinh sẽ xuất hiện và kết nối với quốc tế.
Phó thống đốc Phạm Tiến Dũng đánh giá việc chỉ giao dịch vàng nguyên liệu trong giai đoạn đầu nhằm kiểm soát và minh bạch hóa các hoạt động nhập khẩu và sản xuất. Sau khi vận hành ổn định giai đoạn này, cơ quan quản lý có thể mở rộng danh mục sản phẩm giao dịch, như vàng miếng do các đơn vị được Ngân hàng Nhà nước cấp phép sản xuất. Khi đó, khối lượng giao dịch sẽ tăng đáng kể, tạo nền tảng để tiến tới các sản phẩm phái sinh như vàng điện tử, chứng chỉ vàng, tương tự mô hình các nước đang áp dụng.
Phó thống đốc Phạm Tiến Dũng phát biểu tại tọa đàm “Thành lập sàn giao dịch vàng tại Việt Nam” chiều 15/10. Ảnh: BTC
Trước đó, tháng 5, Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ đạo Việt Nam nghiên cứu thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia hoặc cho phép đưa mặt hàng này vào mua bán trên Sở giao dịch hàng hóa. Phó thống đốc Phạm Tiến Dũng cho biết Ngân hàng Nhà nước sẽ trình dự thảo Nghị quyết thí điểm sàn giao dịch vàng trong tháng 10.
Ông Đỗ Xuân Tuấn cho rằng việc thành lập sàn giao dịch vàng ở thời điểm này có nhiều thuận lợi, đơn cử như cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng đã bị xóa bỏ. Kể từ ngày 10/10, ngân hàng, doanh nghiệp sẽ được cấp phép sản xuất vàng miếng nếu có giấy phép mua bán, kinh doanh mặt hàng này. Họ cũng phải đáp ứng điều kiện về vốn, với doanh nghiệp từ 1.000 tỷ đồng trở lên, ngân hàng từ 50.000 tỷ đồng.
Tại tọa đàm hôm nay, Phó thống đốc Phạm Tiến Dũng chia sẻ các thành viên đầu tiên của sàn giao dịch vàng sẽ là các đơn vị được cấp phép nhập khẩu và sản xuất kim loại quý này. Trong đó, 8 ngân hàng sẽ tham gia bao gồm Agribank, BIDV, VietinBank, Vietcombank, MB, Techcombank, ACB, VPBank.
Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa quyết định sẽ có một hay nhiều sàn hoạt động. Cơ quan này cho biết tổ chức đáp ứng đủ điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, năng lực quản lý, tài chính và nhân sự sẽ được cấp phép vận hành sàn giao dịch vàng vật chất. “Chúng tôi không thiên về mô hình một sàn duy nhất, mà hướng tới cạnh tranh có kiểm soát, bảo đảm hiệu quả vận hành”, ông Phạm Tiến Dũng nói.
Nhìn từ các nước khác, Phó thống đốc chia sẻ mô hình quản lý sàn có thể theo hướng Nhà nước giám sát, doanh nghiệp vận hành. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước vẫn là cơ quan quản lý, giám sát, nhưng hệ thống hạ tầng và vận hành kỹ thuật có thể được xây dựng và vận hành bởi doanh nghiệp tư nhân có năng lực.
Trong thời gian thí điểm, ông Phạm Tiến Dũng cho biết sẽ áp dụng cơ chế ký quỹ 100% với người mua trong giai đoạn đầu, để đảm bảo an toàn, tránh rủi ro đối tác. Khách hàng chỉ được phép giao dịch trong giới hạn số tiền đã ký quỹ tại ngân hàng thanh toán được chỉ định.
Ngoài ra, khi hạ tầng chưa sẵn sàng, Phó thống đốc nói cơ quan quản lý có thể sẽ không triển khai mô hình lưu ký tập trung mà tại các kho của doanh nghiệp sản xuất, trong giai đoạn đầu tiên. Các kho này đáp ứng tiêu chuẩn về an toàn, bảo quản và sẽ được Ngân hàng Nhà nước giám sát. Khi quy mô đủ lớn, thị trường sẽ hình thành những đơn vị lưu ký trung tâm.
Trọng Hiếu