Một đêm tháng 2, Shannon, trú bang Kentucky, Mỹ bảo cậu con trai 16 tuổi là Elijah đi ngủ sớm để hôm sau có việc quan trọng. 22h42 hôm đó, hai mẹ con vẫn nhắn tin về trận bóng ngày mai của trường học.
Shannon tắt điện thoại và đi ngủ được khoảng một giờ thì bị con gái đánh thức. Trong phòng giặt, Elijah được tìm thấy đang chảy máu do vết thương do súng tự gây ra. Cậu chết vào sáng hôm sau.
Trong một giờ người mẹ chợp mắt, Elijah đã trao đổi hơn 150 tin nhắn văn bản trên iPhone của mình với một người khác – kẻ đang tống tiền 3.000 USD. Nếu Elijah không gửi tiền, hắn dọa sẽ tung hình ảnh khỏa thân của cậu với bạn bè và gia đình. Hình ảnh đó do AI tạo ra.
Năm 2024, hơn 5.000 vụ tống tiền tình dục kiểu này đã được công chúng báo cáo lên Trung tâm quốc gia về trẻ em mất tích và bị bóc lột (NCMEC).
Nhà chức tránh Mỹ nhận định thủ phạm là người lớn, thường ở nước ngoài, đóng giả các cô gái tuổi teen và kết bạn với các chàng trai cùng trang lứa trên mạng xã hội, sau đó thúc đẩy chuyển cuộc trò chuyện sang Snapchat hoặc lấy số điện thoại của họ để nhắn tin.
Trong cuộc trò chuyện riêng tư hơn, tội phạm gửi ảnh hoặc video khỏa thân của một cô gái tuổi teen hoặc một phụ nữ trẻ để dụ các chàng trai cũng làm như vậy.
Người thân của Elijah tại Nhà Trắng hôm 19/5 khi Tổng thống Trump ký ban hành đạo luật Take it down, theo sáng kiến của Đệ nhất phu nhân Melania Trump trong cuộc chiến bảo vệ nạn nhân tống tiền tình dục trên nền tảng kỹ thuật số. Ảnh: White House
Các nhân viên thực thi pháp luật và chuyên gia về an toàn trẻ em cho biết ứng dụng tin nhắn đã trở thành một địa điểm hấp dẫn để xây dựng lòng tin vào các chương trình “tống tiền tình dục” như vậy.
Theo NCMEC, gần đây tội phạm ứng dụng AI để tạo ra ảnh khỏa thân giả của nạn nhân sau đó đe dọa công khai ảnh này để tống tiền.
Tại châu Á, Hàn Quốc cũng đau đầu vì những vụ án tương tự khi thống kê năm 2024, nhà chức trách được báo cáo 1.384 vụ liên quan đến deepfake và tội phạm tình dục công nghệ, tăng 3 lần so với 423 vụ năm 2023. Hầu hết nạn nhân và thủ phạm đều là thanh thiếu niên.
Theo báo cáo năm 2023 về deepfake toàn cầu của Security Hero, công ty của Mỹ tập trung vào bảo vệ chống trộm danh tính, Hàn Quốc là quốc gia bị nhắm đến nhiều nhất bởi nội dung khiêu dâm deepfake. Ca sĩ và diễn viên nước này chiếm 53% số cá nhân xuất hiện trong deepfake.
Trong những năm trước, nạn nhân điển hình của loại tội phạm này là các cô gái, nhưng gần đây đã có sự chuyển hướng sang nam sinh. Chuyên gia NCMEC cho biết đã chứng kiến sự “bùng nổ” những trường hợp như vậy trong năm qua.
“Rất hiếm khi nói hoặc nghe về việc bóc lột tình dục trẻ em trai. Trên thực tế, trẻ em trai cũng bị tấn công bởi những tội ác này tương đương với trẻ em gái và đang trở thành đối tượng thường xuyên bị dụ dỗ và ép buộc tạo ra nội dung khiêu dâm”, vị này cho hay.
Thậm chí, nam thanh thiếu niên là mục tiêu dễ dàng hơn “vì dễ bị ép trao đổi những bức ảnh thân mật hơn” và ít có khả năng nói cho ai biết chuyện gì đã xảy ra vì xấu hổ.
NCMEC cho biết kể từ năm 2021, ít nhất 30 nam thiếu niên đã tự tử sau khi trở thành mục tiêu trong các chương trình tống tiền tình dục.
Cái bẫy từ những dòng tin nhắn điện thoại ‘an toàn’
Bà Sarah Gardner, Giám đốc điều hành của Heat Initiative, một nhóm chuyên gia về an toàn trẻ em, cho biết: “Những kẻ săn mồi tìm thấy trẻ em trên các nền tảng xã hội và dụ chúng đến phần tin nhắn điện thoại, nơi hầu như không có biện pháp bảo vệ nào” .
Trong hơn 5.000 vụ tống tiền tình dục tại Mỹ được báo cáo NCMEC năm 2024, cón 34% liên quan việc nhắn tin trong các ứng dụng tin nhắn tích hợp trên điện thoại.
Tỷ lệ này đang tăng lên. Trong ba tháng đầu năm nay, 38% trong số hơn 2.000 vụ tống tiền tình dục được báo cáo liên quan đến việc nhắn tin. Vì phần lớn thanh thiếu niên Mỹ sử dụng iPhone nên hầu hết các tương tác đều diễn ra trong phần tin nhắn.
Tội phạm có xu hướng chuyển sang các nền tảng nhắn tin tích hợp trên điện thoại như iMessage. Ảnh: Gadget hack
Dustin Stewart, một thám tử của Văn phòng Cảnh sát trưởng quận Weber ở Utah, người xử lý cuộc điều tra ban đầu về vụ án của cậu, cho biết thanh thiếu niên và phụ huynh báo cáo về hành vi tống tiền tình dục trực tuyến hàng ngày. Ông cho biết ngày càng có nhiều báo cáo liên quan đến tin nhắn.
Stewart cho biết trẻ em tin tưởng những người gửi tin nhắn qua iMessage, dịch vụ nhắn tin an toàn của Apple hiển thị tin nhắn của người dùng trong các bong bóng màu xanh.
iMessage có tính năng “an toàn giao tiếp” làm mờ hình ảnh khỏa thân được gửi cho trẻ em trong ứng dụng này. Các nỗ lực gửi hoặc nhận ảnh hoặc video có nội dung khỏa thân sẽ kích hoạt một tin nhắn hỏi trẻ em xem chúng có chắc chắn muốn tiếp tục không. Người dùng cũng sẽ nhận được một tin nhắn thúc giục họ nói chuyện với người mà họ tin tưởng nếu họ cảm thấy bị ép buộc phải xem hoặc gửi ảnh khỏa thân.
Theo mặc định, tính năng này được bật cho các tài khoản của trẻ em dưới 13 tuổi – các tài khoản mà cha mẹ thiết lập cho con cái của họ. Cha mẹ của những đứa trẻ lớn hơn phải bật tính năng này, tính năng này hoạt động trên bất kỳ tài khoản nào được liên kết với Family Sharing dành cho trẻ em dưới 18 tuổi.
Nhưng ngay cả khi cảnh báo xuất hiện, người dùng từ 13 tuổi trở lên vẫn không bị chặn gửi và nhận hình ảnh và video khỏa thân.
Năm ngoái, các nhà cung cấp dịch vụ điện tử đã gửi cho NCMEC hơn 20 triệu báo cáo về nghi ngờ khai thác tình dục trẻ em, bao gồm cả tống tiền tình dục. Instagram báo cáo 3,3 triệu trường hợp, WhatsApp báo cáo hơn 1,8 triệu và Snapchat báo cáo hơn 1,1 triệu. Trong khi Apple chỉ báo cáo 250 vụ.
FBI khuyên cần làm những điều sau để tránh trở thành nạn nhân của tống tiền tình dục:
– Chọn lọc những gì bạn chia sẻ lên mạng, đặc biệt là thông tin cá nhân và mật khẩu.
– Cảnh giác với bất kỳ ai gặp lần đầu tiên trên mạng, chặn hoặc bỏ qua tin nhắn từ người lạ.
– Hãy nhớ rằng người khác có thể giả vờ là bất kỳ ai trên mạng, video và ảnh không phải là bằng chứng chắc chắn.
– Cảnh giác nếu gặp ai đó trên trò chơi hoặc ứng dụng và họ yêu cầu trò chuyện trên một nền tảng khác.
– Không bao giờ gửi những hình ảnh gây tổn hại đến bản thân cho bất kỳ ai; Không mở tệp đính kèm từ những người bạn không biết.
– Tắt các thiết bị điện tử và webcam khi không sử dụng.
– Nếu bị đe dọa, đừng ngại nói chuyện với người lớn và báo cảnh sát.
Hải Thư (Theo WSJ, FBI, Asahi Shimbun)