Chuyên gia giao thông đánh giá việc thu hẹp làn đường ôtô sẽ tăng diện tích cho làn xe máy và thô sơ, song gây khó khăn cho xe tải, xe buýt lưu thông.
Thiếu tướng Đỗ Thanh Bình, Cục trưởng Cảnh sát giao thông, Bộ Công an, ngày 17/9 cho biết Cục sẽ phối hợp với địa phương tính toán thu hẹp bề rộng làn xe.
Hiện theo tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia về các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị tại Việt Nam, chiều rộng làn xe cơ giới trục chính đô thị đặc biệt như Hà Nội, TP HCM và đường cấp 1 (cao tốc, trục chính) từ 3,5 đến 3,75 m; đường chính đô thị cấp 2, 3 (trong nội đô, nội thị) từ 3,25 đến 3,5 m; còn phố từ 2,75 đến 3 m.
Nhiều đường đô thị đang có hai làn, mỗi làn 3,75 m và thường xuất hiện tình huống ba ôtô dàn hàng ngang. “Nếu làm 3,5 m, hai ôtô đi sát thì toàn bộ xe máy sẽ đi về bên phải, an toàn hơn hiện nay”, ông Bình nói. Nếu áp dụng cách này, đường Nguyễn Trãi (Hà Nội) có thể tách thành 6 làn xe, tách ôtô, xe máy đi riêng.
Thiếu tướng Bình cho biết từng đề xuất tách riêng xe máy với ôtô khi qua cầu Thanh Trì, bố trí ba làn xe, tốc độ giảm xuống và sau đó áp dụng thì tai nạn đã được kéo giảm nhiều. “Phương tiện sẽ tăng khả năng lưu thông, giảm lượng xăng tiêu thụ, giảm khí thải, người dân giảm bức xúc vì ùn tắc giao thông”, thiếu tướng Bình chia sẻ lợi ích khi thu hẹp làn xe trong đô thị.
Ủng hộ đề xuất trên, TS Phan Lê Bình, Trưởng đại diện Văn phòng Tư vấn OCG Nhật Bản, cho rằng việc thu hẹp làn đường sẽ tiết kiệm được không gian đô thị, giúp các tuyến đường mới mở giảm diện tích giải phóng mặt bằng và chi phí xây dựng đường.
Ở Nhật Bản, nhiều đường đô thị thiết kế làn đường rộng từ 3 đến 3,25 m, phương tiện vẫn đi lại bình thường. Trên các tuyến này thường có vạch trắng nét đứt cho phép xe chuyển sang các làn đường bên cạnh.
Ùn tắc trên đường Nguyễn Trãi (Hà Nội). Ảnh: Ngọc Thành
Theo ông Phan Lê Bình, Việt Nam có thể học tập kinh nghiệm tại Nhật Bản. Việc thu hẹp làn phù hợp với nhiều tuyến đường đô thị có tốc độ lưu thông thấp. Đường đô thị thường có hai làn xe ôtô rộng 7 m, giờ có thể thu hẹp mỗi làn còn 3 đến 3,25 m, để tăng thêm diện tích cho xe máy, xe thô sơ lưu thông.
“Ban đầu người dân có thể cảm thấy lo ngại khi lái ôtô trên làn đường hẹp, song họ sẽ làm quen dần. Thực tế hiện nay ôtô đi trong nội đô rất sát nhau”, ông nói.
Tuy nhiên, một số chuyên gia bày tỏ lo ngại vì thu hẹp làn đường có thể tăng nguy cơ va chạm giữa các phương tiện. Theo ông Đặng Văn Chung, Phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, ôtô chiều rộng lớn nhất là 2,5 m, không gian hai bên xe cần khoảng 50 cm mỗi bên để tránh va chạm, nên làn đường đô thị được thiết kế rộng 3,5 m. Với những tuyến đường trục chính, cao tốc đô thị, thiết kế mỗi làn đến 3,75 m do tốc độ lưu thông của phương tiện cao.
Nếu thu hẹp làn đường xuống 3,5 m hoặc thấp hơn thì dễ xảy ra va quệt giữa các xe đi ngược chiều hoặc đi sát nhau với tốc độ cao. Với các loại xe tải, xe buýt sẽ khó lưu thông, dễ va quệt với xe bên cạnh khi cần rẽ trái, phải. “Làn đường ôtô thu hẹp chỉ nên áp dụng với các tuyến có mật độ phương tiện lớn, tốc độ xe thấp”, ông Chung nói.
TS Đinh Thị Thanh Bình, Đại học Giao thông Vận tải, nêu quan điểm khi ôtô chạy tốc độ 45-50 km/h thì cần có khoảng lưu không tối thiểu 50 cm mỗi bên, nếu hai xe chạy sát nhau và có sự giao động sẽ dễ va chạm. Với các loại xe tải có diện tích chiếm đường lớn thì càng khó khăn di chuyển trên làn đường hẹp.
Chiều rộng làn đường đô thị hiện nay được thiết kế theo tiêu chuẩn, phụ thuộc vào tốc độ phương tiện và cấp độ đường. Nếu áp dụng giải pháp thu hẹp làn đường thì cơ quan chức năng phải nghiên cứu thay đổi cả bộ tiêu chuẩn thiết kế đường.
Theo bà Bình, tại nhiều tuyến đường đô thị có lưu lượng phương tiện lớn, có nhiều giao cắt, việc tách làn xe có thể không hiệu quả vì các xe phải chuyển làn liên tục. Khi thu hẹp làn ôtô, mở rộng đường cho xe máy thì ôtô vẫn có thể đi vào làn xe máy.
Các chuyên gia cũng đề nghị cơ quan chức năng nghiên cứu tính khả thi của phương án này và thí điểm trên một số tuyến phố. Cùng với đó là tổ chức giao thông phù hợp, ví dụ không kẻ vạch trắng liền (cấm phương tiện lấn làn) trên các làn đường bị thu hẹp, không xử phạt nếu phương tiện lấn làn.
Đoàn Loan – Phạm Chiểu