Kinh tế tư nhân được nhìn nhận đúng vai trò sau 40 năm ‘trầy trật’

Ngày 17-8 tại phường Pleiku (Gia Lai), Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam và các cơ quan liên quan tổ chức Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 – cụm Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. 

Diễn đàn có đại diện doanh nghiệp TP Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng và các chuyên gia kinh tế.

Kinh tế tư nhân được nhìn nhận đúng vai trò sau 40 năm 'trầy trật' - Ảnh 1.

PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam – Ảnh: TẤN LỰC

Hành trình 40 năm gian nan của kinh tế tư nhân

Đại diện ban tổ chức, ông Phan Thanh Thiên, phó chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, cho hay Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 là nơi doanh nghiệp tư nhân đối thoại với Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương. 

Qua hơn 1 tháng triển khai, vòng đối thoại địa phương đã tổ chức ở các cụm: Đông Bắc Bộ, Tây Bắc Bộ, Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Tây Nam Bộ và phiên chuyên đề “Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo”.

Mở đầu diễn đàn, PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, thành viên hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, tóm lược hành trình gian nan của kinh tế tư nhân. 

Theo ông, Việt Nam chậm thừa nhận vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân. Từ năm 1986, chúng ta chấp nhận nền kinh tế nhiều thành phần, thực chất là thừa nhận kinh tế tư nhân. Từ trong khủng hoảng, khu vực tư nhân đã đóng góp vào sự hồi sinh kinh tế, đưa đất nước tiến vào quỹ đạo phát triển cùng thế giới. 

Nhưng suốt 40 năm qua, ở chừng mực nào đó vẫn bị phân biệt đối xử. Kể từ năm 2025, bằng nghị quyết 68, Việt Nam mới khẳng định kinh tế tư nhân là động lực tăng trưởng quan trọng nhất của nền kinh tế, là đòn bẩy để quốc gia thịnh vượng.

Trên thực tế, kinh tế tư nhân là lực lượng quyết định làm ra của cải, tạo ra sự phát triển cho xã hội. Nhiều quốc gia châu Á dù đi sau nhưng nhờ sớm thừa nhận vai trò kinh tế tư nhân đã tạo ra sự thần kỳ về kinh tế như Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc, Singapore… 

Đặc biệt là Trung Quốc, nước này chỉ mất 40 năm để tạo ra kỷ lục thế giới về tốc độ phát triển và quy mô nền kinh tế từ lúc thừa nhận kinh tế tư nhân.

Kinh tế tư nhân được nhìn nhận đúng vai trò sau 40 năm 'trầy trật' - Ảnh 2.

Ông Phạm Anh Tuấn (giữa), chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai, trao đổi với cộng đồng doanh nghiệp về kinh tế tư nhân

Chuyên gia này cho rằng nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân ban hành trong bối cảnh kinh tế tư nhân hiện đang rất yếu, nhiều doanh nghiệp rút khỏi thị trường. 

Do đó phải tạo động lực phát triển mới cho kinh tế tư nhân bằng cách tập trung vào khoa học – công nghệ, hội nhập quốc tế, cùng với đó là vai trò kiến tạo, đồng hành của nhà nước, cải cách nhà nước đi đôi với cải cách thị trường.

Với khu vực duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, sau sáp nhập khu vực đã liền một dải, các tỉnh có biển và có rừng, đây là điều kiện tuyệt vời cho phát triển. Điều kiện mới đang mở ra động lực cho khu vực bùng dậy để phát triển thành thế lực kinh tế mới của khu vực.

Doanh nghiệp sôi nổi góp ý đầu tư hạ tầng, năng lượng, công nghệ

Theo ban tổ chức, diễn đàn không chỉ là nơi doanh nghiệp “kể khó”, mà giúp nhận diện vấn đề, hiến kế giải pháp, xây dựng khuyến nghị chính sách thiết thực, khả thi. Trong đó các nội dung trọng tâm là: thể chế, thủ tục hành chính; tiếp cận vốn, tín dụng và đất đai; đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số…

Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Anh Tuấn cho biết nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân và các nghị quyết liên quan về khoa học công nghệ, hội nhập quốc tế… đã mở ra hướng phát triển mới. 

Hiện nay trung ương và các tỉnh đang tập trung phát triển kinh tế với 3 đột phá chiến lược là hạ tầng, thể chế và nguồn lực. Với Gia Lai, tỉnh này đang tập trung làm hạ tầng giao thông, sân bay, cảng biển, thủy lợi, hạ tầng khu công nghiệp để tạo nền tảng cho doanh nghiệp phát triển.

Bên cạnh các nỗ lực của nhà nước, ông Tuấn cho rằng doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu chính sách, quy định để thực thi. 

Bởi có thực trạng nhiều chính sách ưu đãi đã được xây dựng và ban hành nhưng doanh nghiệp chưa quan tâm tìm hiểu. Ngoài các ý kiến phản ánh, doanh nghiệp cần góp ý, đề xuất giải pháp giải quyết trong từng vụ việc cụ thể.

Kinh tế tư nhân được nhìn nhận đúng vai trò sau 40 năm 'trầy trật' - Ảnh 3.

Doanh nghiệp góp ý vào việc phát triển kinh tế tư nhân tại diễn đàn

Ông Phạm Nguyễn Ngọc Duy, đại diện Cụm doanh nghiệp Tây Nguyên, than thở hạ tầng giao thông khu vực Tây Nguyên còn rất hạn chế. Việc di chuyển từ tỉnh này sang tỉnh kia rất khó khăn, tốn nhiều thời gian. 

Do đó kiến nghị các tỉnh cần có giải pháp nâng cấp hạ tầng giao thông liên vùng Tây Nguyên để làm cơ sở phát triển kinh tế, khơi thông dòng chảy hàng hóa.

Khu vực cũng có thế mạnh lớn về nông nghiệp nhưng đa phần người dân, doanh nghiệp làm ăn manh mún, nhỏ lẻ. Cơ quan quản lý cần có giải pháp giải quyết đầu ra cho nông sản vào thị trường toàn quốc và xuất khẩu.

Ông Nguyễn Văn Hưng, giám đốc Công ty TNHH Công nghệ Hưng Lợi, hoạt động trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, nêu khó khăn về khung giá mua bán điện mặt trời sau khi kết thúc giá FIT từ năm 2020. 

Ngoài ra mô hình trang trại điện mặt trời mái nhà trong nhà xưởng sản xuất, trang trại nông nghiệp… hiện nay còn lúng túng chính sách, gây khó khăn trong triển khai thực hiện.

Trong khi đó bà Nguyễn Thị Bé, đại diện Công ty Trần Gia Phát Gia Lai, nêu thực trạng sau các phong trào khởi nghiệp, số doanh nghiệp ra đời rất lớn nhưng sau thời gian số trụ lại thị trường không nhiều. 

Do đó chính quyền cần có giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp trẻ vượt qua các khó khăn ban đầu về nguồn vốn, thủ tục hành chính, trụ sở làm việc, bảo hộ thương hiệu…

Vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân tại Việt Nam

Theo ông Trần Đình Thiên, hiện Việt Nam có hơn 940.000 doanh nghiệp tư nhân, 5 triệu hộ kinh doanh. Lực lượng này đang đóng góp 50% GDP, hơn 30% thu ngân sách và đặc biệt đóng góp tới 82% tổng số việc làm cho người lao động.