TP HCMCho rằng bị sa thải trái luật, vị giám đốc điều hành người Anh kiện công ty chứng khoán đòi thanh toán gần 32 tỷ đồng, song tòa xác định ông này mới là người tự ý nghỉ việc.
Phán quyết được TAND Cấp cao tại TP HCM công bố sau phiên xử phúc thẩm vụ tranh chấp hợp đồng lao động giữa nguyên đơn là ông Tony (quốc tịch Anh) và một công ty chứng khoán có trụ sở tại TP HCM.
Theo hồ sơ, ông Tony bắt đầu làm việc tại công ty từ 15/1/2018. Ngày 15/3/2022, hai bên ký hợp đồng lao động thời hạn 2 năm, ông giữ chức Giám đốc điều hành khối khách hàng tổ chức, mức lương và phụ cấp thuê nhà hơn 480 triệu đồng mỗi tháng.
Ông Tony cho biết, ngày 18/7/2023 công ty gửi email yêu cầu ông không đến văn phòng và ngắt toàn bộ kết nối email, thiết bị làm việc. Ba ngày sau, công ty gửi tiếp thư điện tử với nội dung “đe dọa sẽ chấm dứt hợp đồng”, kèm thỏa thuận chấm dứt lao động, thông báo thu hồi căn hộ, xe và tài xế.
Ngày 24/7, công ty thông báo với khách hàng rằng ông Tony không còn giữ chức giám đốc điều hành, đã thay người mới tiếp quản. Hôm sau, ông đến công ty nhưng không được vào, hệ thống chấm công cũng không nhận diện.
Cho rằng bị công ty đơn phương chấm dứt hợp đồng trái luật, ông lập vi bằng và gửi đơn kiện ra tòa ngày 2/8/2023. Ông yêu cầu tòa tuyên chấm dứt hợp đồng lao động và buộc công ty bồi thường gần 32 tỷ đồng, gồm: lương 8 tháng còn lại, tiền bồi thường, 600.000 cổ phiếu thưởng và các khoản phụ cấp khác.
Công ty phản tố: Giám đốc mới là người nghỉ việc trái luật
Trong quá trình hòa giải và xét xử, đại diện công ty cho rằng tháng 5/2023 đã thực hiện khảo sát nội bộ, nhận nhiều phản hồi tiêu cực về ông Tony: không hòa đồng, thường xuyên la mắng và miệt thị nhân viên người Việt, tạo môi trường làm việc bất ổn.
Ngày 12/7/2023, ông còn bị phát hiện thu thập thông tin khách hàng – hành vi nhạy cảm đối với nhân sự cấp cao. Công ty nhận thấy ông không còn phù hợp nên đề xuất chấm dứt hợp đồng trước hạn theo hướng thương lượng. Trong thời gian đó, ông vẫn được nhận lương, phụ cấp đầy đủ dù không đến công ty.
Tuy nhiên, do ông Tony đưa ra yêu cầu bồi thường quá lớn nên không đạt được thỏa thuận. Công ty sau đó yêu cầu ông quay lại làm việc từ 1/8/2023, nhưng ông không đến và kiện ra tòa.
Công ty khẳng định chưa từng ra quyết định chấm dứt hợp đồng với ông Tony. Ngược lại, việc ông không quay lại làm việc là hành vi đơn phương nghỉ việc trái luật. Do đó, công ty yêu cầu tòa bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện và tuyên ông Tony phải bồi thường hơn 532 triệu đồng, hoàn trả hơn 400 triệu đồng tiền lương, phụ cấp đã nhận sau khi nghỉ việc.
Tháng 8/2024, TAND TP HCM xử sơ thẩm, bác yêu cầu khởi kiện, chấp nhận toàn bộ phản tố của công ty, xác định ông Tony đơn phương nghỉ việc trái luật từ 1/8/2023, buộc bồi thường gần 942 triệu đồng.
Ông Tony kháng cáo toàn bộ bản án, VKS cũng kháng nghị cho rằng chưa đủ chứng cứ.
Tòa phúc thẩm: Nguyên đơn vi phạm nghĩa vụ của người lao động
Tại phiên phúc thẩm, ông Tony giữ nguyên yêu cầu khởi kiện, đề nghị sửa án, chấp nhận bồi thường gần 32 tỷ đồng. Phía bị đơn giữ nguyên quan điểm, đề nghị bác kháng cáo.
HĐXX nhận định: từ 18/7/2023, hai bên đã bắt đầu thương lượng chấm dứt hợp đồng. Ông Tony đồng ý ở nhà trong thời gian này, công ty thu hồi quyền truy cập hệ thống. Công ty đề xuất hỗ trợ 4 tháng lương và phụ cấp (hơn 1,7 tỷ đồng), nhưng ông Tony yêu cầu toàn bộ lương đến hết hợp đồng, thưởng năm 2023, phụ cấp hồi hương và trợ cấp bằng 12 tháng lương.
Ngày 21/7, công ty từ chối đề xuất và yêu cầu ông quay lại làm việc từ 1/8. Đến 31/7, ông Tony chỉ trả lời đã nhờ luật sư xử lý và không phản hồi gì khác, cũng không đi làm trở lại.
Tòa đánh giá ông Tony đã chủ động tham gia quá trình thương lượng, đề xuất nghỉ ở nhà để hai bên có thêm thời gian suy nghĩ. Công ty vẫn trả đầy đủ lương, trợ cấp, tiền thuê nhà đến hết tháng 8-9/2023.
Việc công ty gửi mail thông báo với bên cho thuê nhà được tòa đánh giá là thiện chí, không vi phạm nghĩa vụ hợp đồng. Bên cạnh đó, công ty chưa từng ban hành quyết định chấm dứt hợp đồng với ông Tony.
HĐXX xác định việc ông Tony vắng mặt nhiều ngày mà không lý do chính đáng là vi phạm nghĩa vụ của người lao động theo Điều 36, Bộ luật Lao động 2019. Do đó, tòa không có cơ sở chấp nhận kháng cáo của nguyên đơn.
Căn cứ Điều 40 Bộ luật Lao động, tòa tuyên chấp nhận toàn bộ yêu cầu phản tố của công ty. Tuy nhiên, phía công ty rút một phần yêu cầu, đồng thời tự nguyện hỗ trợ ông Tony thêm 2 tháng lương (gần 1,4 tỷ đồng). Khoản này được tòa ghi nhận là phù hợp pháp luật và có lợi cho người lao động.
Hải Duyên
* Tên đương sự đã được thay đổi