ExxonMobil, tập đoàn dầu khí Mỹ, tạm dừng đầu tư hai dự án tái chế nhựa tại Hà Lan và Bỉ, bởi dự thảo “phân biệt đối xử” với phương pháp tái chế hóa học của EU.
Thông tin trên được ông Jack Williams, Phó chủ tịch cấp cao ExxonMobil, nói với Reuters. Hai dự án trên trị giá 100 triệu euro (tương đương hơn 118 triệu USD), đặt tại Rotterdam (Hà Lan) và Antwerp (Bỉ), có công suất xử lý 80.000 tấn rác nhựa mỗi năm.
“Chúng tôi muốn thực hiện những khoản đầu tư này. Điều duy nhất cản trở chúng tôi thực hiện dự án là dự thảo chính sách của châu Âu”, ông Williams nêu.
Gian hàng của Exxon Mobil tại triển lãm lớn nhất thế giới về ngành công nghiệp khí đốt Gastech, tại Chiba, Nhật Bản, 4/4/2017. Ảnh: Reuters
Hai tháng trước, Ủy ban châu Âu (EC) tham vấn công chúng dự thảo quy định mới về hàm lượng tái chế, nhằm đưa ra phương pháp chung để tính toán, xác minh hàm lượng tái chế trong chai nhựa một lần.
Tại dự thảo, EU ưu tiên hỗ trợ tái chế cơ học, cho rằng phương pháp này ít gây ô nhiễm và tiết kiệm năng lượng hơn so với tái chế hóa học.
Tái chế cơ học gồm các công đoạn rửa sạch, nghiền nhỏ, nung và tạo hạt, khiến thành phần nhựa yếu hơn nguyên sinh (loại mới sản xuất, chưa từng qua công đoạn tái chế), với số lần tái chế giới hạn. Điều này khiến các sản phẩm từ tái chế buộc phải bổ sung nhựa nguyên sinh cùng hóa chất để tạo ra thành phẩm cuối.
Tái chế hóa học là phương thức dùng hóa chất chuyển hóa nhựa thành các hóa chất cơ bản, hình thành vật liệu mới có chất lượng tương tự nhựa nguyên sinh. Tuy nhiên, giới chỉ trích cho rằng tái chế hóa học tiêu tốn nhiều năng lượng, chi phí và có nguy cơ làm chậm quá trình chuyển đổi sang giảm sử dụng nhựa.
Theo lãnh đạo ExxonMobil, dự thảo của EU nguy cơ tạo ra một sân chơi không bình đẳng, khi phân biệt đối xử với các nhà máy hóa dầu triển khai công nghệ tái chế hóa học.
Hoạt động tham vấn dự thảo kết thúc cách đây một tháng. Các doanh nghiệp trong ngành, gồm Neste (Phần Lan) và Loop Industries (Canada) có cùng quan điểm với Exxon.
Bên cạnh dự thảo tái chế, ông Williams cũng kêu gọi EU bãi bỏ Chỉ thị Thẩm định bền vững doanh nghiệp (CSDDD). Chỉ thị này yêu cầu công ty lớn phải kiểm tra tình trạng sử dụng lao động cưỡng bức hay gây hại cho môi trường trong chuỗi cung ứng. Lãnh đạo Exxon chỉ trích các điều khoản này phức tạp, tốn kém, trong một số trường hợp không thể thực hiện được ngoài phạm vi EU.
Chỉ thị trên cũng yêu cầu doanh nghiệp cam kết chuyển đổi, hướng tới phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) trên phạm vi 3, tức phát thải từ doanh nghiệp đối tác trong chuỗi cung ứng. Ông Williams cho rằng điều này không thể đạt được bởi chính sách và công nghệ chưa sẵn sàng trong nhiều ngành công nghiệp. “Lựa chọn duy nhất là giảm hoặc ngừng hoạt động”, ông nói.
Ở góc độ khác, Bloomberg cho rằng lời chỉ trích công khai của ExxonMobil khá bất thường, bởi những phát biểu này có thể thu hút sự chú ý của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Những doanh nghiệp hậu thuẫn ông Trump luôn tìm cách gắn CSDDD vào các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và châu Âu.
Tháng trước, theo một thỏa thuận thương mại khung giữa EU và Mỹ, phía châu Âu sẽ nỗ lực đảm bảo chỉ thị này không “đặt ra những hạn chế không đáng có đối với thương mại xuyên Đại Tây Dương”.
Liên quan đến việc dừng các dự án tái chế nhựa, phía ExxonMobil cũng cho biết việc dừng chỉ là tạm thời, trong khi chờ làm rõ dự thảo của EU về “hàm lượng tái chế”. Các cơ sở tái chế trên đang trong giai đoạn lập kế hoạch, chưa có công trình nào được khởi công.
Bảo Bảo (theo Reuters, Bloomberg, Eutoday)