Quan chức EU và lãnh đạo các nước châu Âu kêu gọi Mỹ thể hiện sự tôn trọng trong đàm phán thương mại, thay vì dọa áp thuế tới 50%.
Ngày 23/5, Cao ủy Thương mại Liên minh châu Âu (EU) Maros Sefcovic viết trên mạng xã hội X rằng: “Quan hệ thương mại EU – Mỹ là không gì có thể so sánh và phải được dẫn dắt bởi sự tôn trọng lẫn nhau, chứ không phải đe dọa. Chúng tôi sẵn sàng bảo vệ lợi ích của mình”.
Cùng ngày, ông Sefcovic cũng có cuộc điện đàm với Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer và Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick. Ông khẳng định EU cam kết đạt được một thỏa thuận mang lại lợi ích cho cả hai bên.
Trước đó, trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất áp thẳng thuế nhập khẩu 50% với Liên minh châu Âu (EU), bắt đầu từ ngày 1/6. Ông giải thích rằng EU “rất khó đàm phán” và phàn nàn “các cuộc thảo luận đang chẳng đi đến đâu”. Mức này cao gấp 2,5 lần thuế đối ứng mà Mỹ áp với EU.
Cao ủy Thương mại Liên minh châu Âu (EU) Maros Sefcovic trong một cuộc họp tại Serbia. Ảnh: Reuters
Sau thông báo của ông Trump, các chỉ số chứng khoán lớn tại Mỹ và châu Âu đều đi xuống. Đồng USD mất giá so với các đồng tiền lớn khác. Mức tăng của đồng euro cũng thu hẹp lại.
“Với ông Trump, không có gì là chắc chắn. Nhưng đây là động thái leo thang nghiêm trọng. EU buộc phải phản ứng, và điều đó sẽ gây tổn hại thực sự cho cả kinh tế Mỹ và châu Âu”, Holger Schmieding – kinh tế trưởng tại Berenberg nhận định.
Theo nguồn tin của Reuters, viêc đàm phán đang bế tắc. Mỹ yêu cầu EU nhượng bộ đơn phương để mở cửa thị trường cho doanh nghiệp Mỹ, trong khi EU muốn một thỏa thuận hai bên cùng có lợi.
Nhiều nhà lãnh đạo và bộ trưởng EU đã lên tiếng ủng hộ cách tiếp cận hiện tại của Ủy ban châu Âu (EC). Thứ trưởng Kinh tế Ba Lan Michal Baranowski cho rằng đe dọa áp thuế có thể là một chiến thuật đàm phán.
“Liên minh châu Âu và Mỹ vẫn đang thương lượng. Những tuyên bố trên xuất hiện trên truyền thông không đồng nghĩa chính quyền Mỹ sẽ thực sự hành động”, ông nói với báo giới bên lề một cuộc họp ở Brussels ngày 23/5, đồng thời cho biết việc đàm phán có thể kéo dài đến đầu tháng 7. Ba Lan hiện là nước giữ chức Chủ tịch luân phiên EU.
Thủ tướng Hà Lan Dick Schoof cho biết EU sẽ tiếp tục đi theo hướng đã chọn. “Chúng tôi từng thấy Mỹ tăng rồi giảm thuế trong các cuộc đàm phán”, ông nói với báo chí tại The Hague.
Trên X, Bộ trưởng Thương mại Pháp Laurent Saint-Martin khẳng định những lời đe dọa mới từ ông Trump không giúp ích gì cho đàm phán. “Chúng tôi vẫn giữ nguyên lập trường: giảm căng thẳng, nhưng sẵn sàng đáp trả”, ông nói. Trong khi đó, Ngoại trưởng Italy Antonio Tajani nói với hãng tin ANSA rằng mục tiêu vẫn là “thuế bằng 0 cho cả hai bên”.
EU hiện chịu với thuế nhập khẩu 25% từ Mỹ với thép, nhôm và ôtô. Hầu hết mặt hàng khác chịu thuế 10%, dự kiến tăng lên 20% sau khi thời hạn tạm hoãn 90 ngày của Mỹ kết thúc vào 8/7.
Nguồn tin của Reuters cho biết tuần qua, Washington đã gửi Brussels danh sách yêu cầu nhằm thu hẹp thâm hụt thương mại hàng hóa. Trong đó gồm loại bỏ rào cản phi thuế quan, chấp nhận tiêu chuẩn an toàn thực phẩm của Mỹ và dỡ bỏ thuế dịch vụ số ở các nước thành viên.
Đáp lại, EU đề xuất thỏa thuận gồm cả hai nước cùng đưa thuế với sản phẩm công nghiệp về 0, châu Âu tăng mua khí hóa lỏng và đậu nành Mỹ. Hai nước cũng sẽ hợp tác về các vấn đề như dư thừa công suất thép.
Cuộc điện đàm giữa ông Sefcovic và phía Mỹ là để chuẩn bị cho cuộc họp có thể diễn ra đầu tháng 6 tại Paris. Robert Sockin – chuyên gia kinh tế tại Citigroup cho rằng Trump đang tìm cách gây sức ép để EU quay lại bàn đàm phán. “Nếu thực sự áp thuế 50%, châu Âu có thể bị cảnh báo suy thoái. Nhưng tôi không nghĩ Mỹ sẽ áp thuế đâu”, ông nói.
Theo Cơ quan thống kê châu Âu (Eurostat), thâm hụt thương mại hàng hóa của Mỹ với EU lên tới gần 200 tỷ euro (226,5 tỷ USD) năm ngoái. Tuy nhiên, Mỹ lại có thặng dư lớn với EU trong lĩnh vực dịch vụ.
Hà Thu (theo Reuters)