Dùng AI thay phiên dịch viên

Không ít đơn vị tính giảm tuyển dụng phiên dịch viên hoặc giảm yêu cầu về ngoại ngữ. Họp với đối tác ngoại, thay vì phải thuê phiên dịch hoặc tìm người nói tiếng Anh tốt nhất của công ty, giờ trợ lý AI luôn sẵn sàng, hoàn toàn miễn phí.

Dễ dàng nói chuyện với đủ ngôn ngữ

Là một start-up cung cấp dịch vụ chuyển đổi số, Tanca.io thường xuyên phải họp với các đối tác nước ngoài. Ông Trần Viết Quân, nhà sáng lập kiêm chủ tịch Tanca.io, kể: “Trước mỗi lần họp với đối tác ngoại, chúng tôi thường vất vả do chỉ có vài người giao tiếp tiếng Anh tốt. Khi đó, người nói lại kiêm luôn dịch, vừa mất thời gian lại ảnh hưởng đến chất lượng cuộc họp.

Nhiều cuộc họp quan trọng hoặc đối tác không nói tốt tiếng Anh thì chúng tôi phải thuê thêm phiên dịch viên. Chi phí không nhỏ với một start-up khi phải họp thường xuyên, lại còn phụ thuộc lịch của phiên dịch viên nữa”.

Nay ông Quân đã cho ứng dụng AI hỗ trợ dịch thuật. Các nền tảng họp trực tuyến như Zoom hay Microsoft Teams tích hợp AI dịch thời gian thực. Với các cuộc họp offline (gặp trực tiếp), các thiết bị như tai nghe AI (Google Pixel Buds) cũng cho phép dịch trực tiếp, hỗ trợ giao tiếp cơ bản nên không cần thông dịch viên.

“Thực tế, chúng tôi nói tiếng Việt mà khách hàng vẫn hiểu, giúp việc tiếp cận thị trường nước ngoài dễ hơn trước rất nhiều”, ông Quân nói.

CEO một công ty công nghệ khác cũng cho biết gần đây phải gặp nhiều nhà đầu tư, đối tác đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc và Hong Kong. Dù tiếng Anh của vị CEO này rất tốt nhưng anh vẫn phải dùng AI phiên dịch vì nhiều đối tác sử dụng ngôn ngữ địa phương. “Tôi thấy rất thú vị vì trợ lý AI dịch rất tốt”, vị CEO chia sẻ.

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, nếu trước đây các công cụ phổ dụng như Google chỉ hỗ trợ dịch thuật văn bản thì nay các công cụ AI, tính năng AI tích hợp đã hỗ trợ phiên dịch hội thoại.

Mới đây, tại sự kiện Google I/O 2025, Google giới thiệu tính năng dịch giọng nói thời gian thực, sử dụng mô hình ngôn ngữ âm thanh lớn từ Google DeepMind để giữ nguyên giọng nói, giúp người dùng nói tự nhiên theo ngôn ngữ mẹ đẻ của mình nhưng đối tác lại nghe thành ngôn ngữ của họ nhưng với giọng điệu của người nói…

Rất nhiều cá nhân, doanh nghiệp tại Việt Nam cho biết đã và đang thử nghiệm trợ lý AI dịch thuật và có kế hoạch sử dụng mạnh mẽ, nhằm tăng tiện lợi, bớt chi phí.

AI hỗ trợ nhưng vẫn cần học

Chia sẻ với Tuổi Trẻ, anh Tôn Quang Thành, giám đốc Trung tâm ngoại ngữ Quang Thành (Bà Rịa – Vũng Tàu), kể đã sử dụng thử các công nghệ AI gần đây, và nói “thật sự rất kinh ngạc trước khả năng của nó”. Đào tạo ngoại ngữ nhưng anh Thành cũng dùng AI xây dựng kế hoạch bài giảng, trò chuyện 1 – 1, cá nhân hóa học tập cho học sinh.

Theo anh Thành, AI chưa thể thay thế người thầy, phiên dịch viên. “Học ngoại ngữ không chỉ là để giao tiếp đơn thuần, mà là học văn hóa, học cách trở nên tự tin, làm chủ ngôn ngữ. AI phát triển thì người học ngoại ngữ càng có nhiều cơ hội thực hành với chi phí thấp hơn”, anh Thành nêu quan điểm.

Một số ý kiến khác lại cho rằng AI sẽ tiến bộ rất nhanh, nên dịch thuật cũng ngày càng mượt, ngay cả những chủ đề khó.

Theo bà Hoàng Hường, CEO Công ty công nghệ Unikon, những tiến bộ về AI – đặc biệt là các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), công nghệ nhận diện giọng nói (ASR) và tổng hợp giọng nói (TTS) – đã giúp máy móc có khả năng hiểu, dịch và phản hồi bằng ngôn ngữ tự nhiên rất chính xác.

Điều này khiến các công việc như phiên dịch viên hay giáo viên dạy ngôn ngữ đối mặt với nhiều thách thức. Nhưng đây không phải là dấu chấm hết cho việc học ngoại ngữ, mà là một lời nhắc rằng ngành giáo dục cần phải thích nghi.

Theo bà Hường, trong tương lai, việc học ngoại ngữ sẽ không còn chỉ để giao tiếp cơ bản bởi máy móc, công nghệ có thể hỗ trợ rất tốt rồi. Thay vào đó, việc học ngôn ngữ cần được nâng tầm giúp học sinh hiểu sâu hơn về văn hóa, tư duy ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp liên văn hóa – những điều mà máy móc khó lòng thay thế.

Tương tự, ông Trần Viết Quân cũng cho rằng dù AI có nhiều bước tiến thần kỳ nhưng nó vẫn gặp khó khăn trong việc nắm bắt sắc thái văn hóa hay ngữ cảnh phức tạp, như đàm phán kinh doanh hoặc diễn thuyết chính trị.

“Dù AI đang thay thế con người trong các tác vụ lặp lại, vai trò của dịch giả và thông dịch viên vẫn quan trọng ở những lĩnh vực đòi hỏi sự nhạy bén về văn hóa và sáng tạo, như dịch văn học hay ngoại giao”, ông Quân nhận xét.