Nghệ AnTừ sân bay, cửa khẩu đến nhà riêng, gần 100 nghi phạm trong nhóm “người Việt lừa người Việt” qua gọi điện thoại đã bị trinh sát khống chế trong chiến dịch truy quét quy mô lớn.
Bốn tháng trước, Phòng Cảnh sát hình sự (Công an tỉnh Nghệ An) nhận được nhiều đơn trình báo về việc bị lừa đảo qua mạng thông qua chiêu bài rủ đầu tư “làm nhiệm vụ” mua hàng trên các sàn thương mại điện tử để hưởng “hoa hồng”. Nhiều gia đình kinh tế khánh kiệt vì nạn nhân có phần hám lợi, tin vào những lời hứa “cứ xuống tiền, sẽ sinh lợi nhuận cao và được hoàn vốn khi gặp rủi ro”.
Ban chuyên án xác định các nạn nhân bị nhiều tổ chức tội phạm “giăng bẫy”. Đầu tiên là một đường dây lừa đảo xuyên quốc gia với hàng nghìn người tham gia, ẩn náu tại các đặc khu, ốc đảo, tòa nhà cao tầng ở Myanmar và Philippines. Các ông chủ người Trung Quốc điều hành toàn bộ hoạt động, từ thuê trụ sở đến trả lương.
Đường dây này hoạt động rộng khắp thế giới, có chi nhánh tại nhiều nước châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ, mỗi nơi cử người bản địa phụ trách. Ở Việt Nam, khoảng 300 người tham gia, tất cả tự tìm hiểu thông tin tuyển dụng “việc nhẹ lương cao” trên mạng rồi liên hệ, được tài trợ vé máy bay sang Myanmar và Philippines.
Phan Đình Thịnh (trái) và Lê Thị Trà tại cơ quan điều tra. Ảnh: Hòa Vang
Quản lý chung của nhóm là Phan Đình Thịnh, 30 tuổi và vợ Lê Thị Trà, 26 tuổi, cùng trú xã Hưng Đạo, huyện Hưng Nguyên. Hàng ngày, họ hướng dẫn nhân viên dùng chiêu “người Việt lừa người Việt”, lập tài khoản ảo trên mạng xã hội để làm quen và dụ dỗ người ở trong nước đầu tư “làm nhiệm vụ” trên các sàn thương mại điện tử có giao diện giống Shopee và Lazada do công ty tự xây dựng.
Chúng sử dụng phần mềm chỉnh sửa hình ảnh đại diện tài khoản mạng xã hội, tiếp cận phụ nữ đơn thân, đàn ông trung niên. Ban đầu làm quen, tìm hiểu tính cách, sở thích, sau đó “tỏ tình”, rủ đầu tư. Giai đoạn đầu, các nạn nhân được cho thắng ba lần, nhận cả vốn lẫn lãi hàng chục triệu đồng. Từ lần thứ tư, chúng yêu cầu đầu tư thêm để sinh lời cao hơn, rồi cố tình gây lỗi hệ thống, buộc nộp thêm tiền khắc phục mới được rút, cho đến khi nạn nhân không còn khả năng chi trả.
Thịnh và Trà là tổ trưởng, lương mỗi tháng 30 triệu đồng, nhân viên hưởng 15-18 triệu đồng, cộng thêm “hoa hồng” trích từ tiền lừa đảo trong một tháng. Theo thỏa thuận được cấp trên phê duyệt, nếu một tổ lừa được 1 tỷ đồng thì tổ trưởng nhận 7%, nhân viên từ 3-7%, phần còn lại chuyển về công ty chi phí hoạt động.
Nhóm tội phạm ở Việt Nam tự sắm máy tính, tổ chức hoạt động lừa đảo tại nhà riêng. Ảnh: Hòa Vang
Nhân viên được tính công theo ngày, nghỉ sẽ bị trừ lương, muốn về nước phải hoàn tiền vé máy bay, nộp thêm “phí đào tạo”, từ 60-100 triệu đồng. Ông chủ là người quyết định cho nhân viên rời công ty hay không. Ai muốn “giải thoát” nhưng không có tiền thì phải làm không lương để trừ chi phí. Nếu thấy nạn nhân nào đầu tư nhiều tiền, đích thân ông chủ sẽ “khai thác” đến khi cạn kiệt tài sản.
Theo điều tra viên, tổ chức thứ hai là các nhóm lừa đảo trong nước. Những người này từng làm việc cho các tổ chức ở Myanmar và Philippines trở về, dựng lại mô hình cũ, tập hợp nhóm 5-7 người, sử dụng nhà riêng ở nơi hẻo lánh làm nơi hoạt động. Chúng sống khép kín, khóa cửa cả ngày để gọi điện lừa đảo. Lợi nhuận chia theo tỷ lệ: Kẻ cầm đầu hưởng 30-40%, phần còn lại chia cho các thành viên.
Phạm vi hoạt động của nhóm lừa đảo này khắp các tỉnh thành trong nước, mỗi ngày thực hiện hàng chục phi vụ thành công, vì thế khoản tiền thu lợi bất chính rất lớn. Có nghi phạm làm giàu lên nhanh chóng, như một người ở Bắc Ninh vừa về nước chưa đầy nửa năm đã xây được căn biệt thự hai tầng trên khu đất rộng hàng nghìn m2, nội thất đắt đỏ, mua ôtô tiền tỷ.
Nhà riêng của một nghi phạm cầm đầu đường dây lừa đảo tại tỉnh Bắc Ninh. Ảnh: Hòa Vang
Lãnh đạo Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Nghệ An cho biết, trinh sát đã điều tra trên không gian mạng và tới các tỉnh xác minh thông tin bị hại phản ánh, song thời gian đầu như “mò kim đáy bể”, do thông tin nhóm tội phạm đưa ra đều ảo, tài khoản nhận tiền không chính chủ. Việc truy vết nghi phạm ở nước ngoài gặp nhiều trở ngại vì cơ chế phối hợp với nhà chức trách sở tại còn vướng mắc.
Sau hơn ba tháng, chân dung các nghi phạm được làm rõ, nút thắt vụ án cơ bản được “giải mã”. Công an Nghệ An phối hợp với Cục nghiệp vụ Bộ Công an, công an các tỉnh và cửa khẩu, sân bay trên cả nước lên kế hoạch “cất vó”, nhắm vào ba nhóm: nghi phạm từ Myanmar, Philippines nhập cảnh về nước; người từng tham gia đường dây, đã về quê; và nhóm đang trực tiếp hoạt động tại nhiều tỉnh thành.
“Giữa các nghi phạm có sự liên kết khá chặt chẽ, vì thế phải phá án đồng thời để chúng không kịp trở tay. Nếu làm không nhất quán, nhóm tội phạm phát hiện ‘động’ sẽ tìm cách thông báo cho nhau để tẩu thoát hoặc xóa dấu vết, khi đó mọi công sức đeo bám trong nhiều tháng qua sẽ trở nên vô nghĩa”, một trinh sát nói.
Thủ đoạn của băng nhóm lừa đảo qua mạng, chiếm đoạt hơn 2.000 tỷ đồng. Video: Hòa Vang – Đức Hùng – Huy Mạnh
Ngày 23/6, các tổ công tác của ban chuyên án đồng loạt ra quân. Tại một số cửa khẩu và sân bay của các tỉnh, hàng chục cán bộ công an mặc thường phục chia làm nhiều mũi, theo dõi từ xa. Thấy một nghi phạm hoàn thành thủ tục nhập cảnh thì lập tức bám sát, khống chế trong vài chục giây. Nhóm tội phạm về nước bằng máy bay hoặc ôtô qua cửa khẩu, đi trên nhiều chuyến. Ban đầu khi bị còng tay thì phản ứng bảo “bắt sai người”, song lúc cảnh sát đưa ra các chứng cứ cùng hình ảnh in trên lệnh bắt thì im lặng.
Cùng thời điểm, nhiều mũi trinh sát tới nhà các nghi phạm từng tham gia tổ chức lừa đảo ở nước ngoài, công bố lệnh bắt. Vợ chồng Thịnh – Trà tại huyện Hưng Nguyên, nơi cả hai vừa về quê được vài tuần. Họ mặt biến sắc và nhận tội. Một số người thân bất ngờ vì lâu nay tưởng con đi làm “việc nhẹ lương cao”.
Theo trinh sát, nhóm trực tiếp hoạt động trong nước là khó xử lý nhất, vì ẩn náu trong nhà kiên cố, gắn camera giám sát, xa khu dân cư. Tại mỗi tỉnh, trinh sát từ nhiều mũi đồng loạt đột kích vào bên trong. Thấy bị lộ, các nghi phạm tắt máy tính, vứt điện thoại, máy tính, định tẩu thoát nhưng bị siết vòng vây.
Trong một ngày, ban chuyên án đã bắt gần 100 người liên quan các tổ chức lừa đảo trong và ngoài nước, thu nhiều điện thoại, máy tính và tài liệu liên quan.
Hàng chục nghi phạm bị bắt tại một sân bay. Ảnh: Hòa Vang
Lãnh đạo Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Nghệ An cho hay, để phá vụ án này, cán bộ chiến sĩ của đơn vị phải căng mình, “đau đầu” vạch ra nhiều phương án tác chiến. Nạn nhân cũng như tội phạm đều ở các tỉnh thành xa, do đó nhiều trinh sát đã phải di chuyển hàng nghìn km, xa nhà trong nhiều tháng để điều tra.
Thời gian tới, Công an tỉnh Nghệ An sẽ liên lạc với nhà chức trách Myanmar và Philippines để cung cấp thêm tài liệu, bằng chứng về các nhóm tội phạm lừa đảo xuyên quốc gia, lên cơ chế phối hợp để chặt đứt “vòi bạch tuộc” của đường dây.
Cơ quan điều tra cáo buộc, đến khi bị triệt phá, đường dây do vợ chồng Thịnh – Trà quản lý cùng các nhóm trong nước đã lừa hàng nghìn người, chiếm đoạt hơn 2.000 tỷ đồng. Trung bình mỗi nghi phạm lừa hàng chục bị hại. Hai trường hợp mất nhiều nhất là người đàn ông trung niên ở Nghệ An và TP HCM, bị chiếm đoạt lần lượt 15 và 42 tỷ đồng chỉ trong hai ngày.
Hiện Thịnh, Trà và hơn 90 người đã bị khởi tố, bắt giam về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, theo Điều 174 Bộ luật Hình sự.
Đức Hùng