Doanh nghiệp ồ ạt lên sàn chứng khoán

Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM (HoSE) cuối tuần này đồng ý cho 2,3 tỷ cổ phiếu của Công ty Chứng khoán Kỹ thương (Techcombank Securities) giao dịch từ 21/10. Thương vụ được xem là “bom tấn” niêm yết của năm nay, bởi vốn hóa tính theo giá tham chiếu phiên đầu tiên khoảng 4,2 tỷ USD, đứng đầu nhóm chứng khoán.

Trước đó một tuần, HoSE chấp thuận niêm yết hai công ty bất động sản, cắt chuỗi nhiều tháng liên tiếp không có doanh nghiệp mới lên sàn. Cụ thể, Tập đoàn Bất động sản CRV niêm yết hơn 672 triệu cổ phiếu, còn Công ty cổ phần Khu công nghiệp Nam Tân Uyên chuyển gần 24 triệu cổ phiếu từ UPCoM sang HoSE.

Làn sóng niêm yết dự báo còn sôi động trong những tháng cuối năm khi nhiều doanh nghiệp đã nộp hồ sơ hoặc công bố kế hoạch chuyển sàn. Diễn biến này trái ngược với 9 tháng đầu năm khi chỉ có 4 doanh nghiệp mới góp mặt trên HoSE, gồm Vinpearl, Ngân hàng Việt Á, Bất động sản Taseco và Xây dựng CDC.

Ngân hàng Kiên Long nhiều khả năng là tổ chức tiếp theo khi đã nộp hồ sơ niêm yết hơn 365 triệu cổ phiếu từ tháng trước. Trong phiên họp thường niên năm nay, lãnh đạo ngân hàng này gọi đây là nhiệm vụ quan trọng và sẽ thực hiện khi “hội tụ đầy đủ yếu tố nội tại, thị trường với mục tiêu tối ưu lợi ích cho cổ đông”.

Trong lĩnh vực sản xuất, Công ty cổ phần Tôn Đông Á muốn chuyển 149 triệu cổ phiếu từ UPCoM sang HoSE. Ở lĩnh vực tiêu dùng, Masan Consumer dự kiến chuyển hơn một tỷ cổ phiếu sang HoSE vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau. Quy mô thương vụ này còn lớn hơn Techcombank Securities, bởi giá trị vốn hóa của Masan Consumer lên đến 5,7 tỷ USD.

Một số doanh nghiệp đầu ngành khác như Hòa Phát hay Gelex cũng rục rịch kế hoạch chào bán lần đầu ra công chúng (IPO) và niêm yết công ty con trong lĩnh vực nông nghiệp, hạ tầng ngay cuối năm nay.

Theo ông Lê Vũ Kim Tinh, Giám đốc chi nhánh Công ty Chứng khoán Phú Hưng, thị trường đang có nhiều yếu tố tích cực, nhờ đó kích thích các thương vụ niêm yết mới lẫn đánh thức kế hoạch chuyển sàn dở dang nhiều năm.

Đầu tiên, chứng khoán đang ở giai đoạn đầu của sóng tăng dài hạn, thể hiện qua việc VN-Index liên tiếp lập kỷ lục mới và dòng tiền nhà đầu tư trong nước rót vào ồ ạt. Chỉ số đã tăng xấp xỉ 38% so với đầu năm, còn thanh khoản nhiều phiên vượt 70.000 tỷ đồng. Tâm lý hưng phấn và “khát” hàng hóa mới của nhà đầu tư giúp doanh nghiệp tự tin hơn về khả năng thành công khi IPO và niêm yết.

“Không ít doanh nghiệp đã nằm yên chờ thời cơ 2-3 năm qua. Đây là lúc ‘thiên thời, địa lợi’ nên họ triển khai rất khẩn trương”, ông Tinh nhận xét.

Yếu tố thứ hai, theo ông Tinh và nhiều chuyên gia, là quy định mới ban hành giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian đưa cổ phiếu lên sàn sau khi IPO từ 90 ngày xuống 30 ngày. Techcombank Securities là tổ chức đầu tiên hưởng lợi khi kết thúc IPO ngày 19/9 thì 21/10 giao dịch chính thức trên sàn chứng khoán.

Theo chuyên gia của Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam (MASVN), việc đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực kinh doanh do Ngân hàng Nhà nước quản lý cũng tác động tích cực đến làn sóng niêm yết, nhất là ở các nhà băng vốn hóa vừa và nhỏ như Kiên Long, Bản Việt, Vietbank, Saigonbank. Quy định mới từ giữa tháng 9 cho phép ngân hàng được niêm yết mà không bắt buộc phải có lãi liên tục hai năm, tỷ lệ nợ xấu dưới 3% trong hai quý liên tiếp hay đủ số lượng, cơ cấu Hội đồng quản trị.

“Nới lỏng điều kiện niêm yết thúc đẩy sự đa dạng nhóm ngành và tăng lựa chọn cho nhà đầu tư. Làn sóng lần này ghi nhận sự tham gia của một loạt ông lớn từ các lĩnh vực khác nhau như tiêu dùng, nông nghiệp và bán lẻ; qua đó, giảm tỷ trọng và sự phụ thuộc vào nhóm ngân hàng, chứng khoán, bất động sản”, chuyên gia MASVN nói.

Sàn TP HCM hiện có 392 cổ phiếu. VN-Index chịu tác động mạnh bởi diễn biến của nhóm ngân hàng khi 18 cổ phiếu ngành này lại chiếm đến 30% vốn hóa. Mức độ chi phối của nhóm bất động sản cũng đáng kể, đặc biệt là 4 cổ phiếu liên quan đến Vingroup (VIC, VHM, VPL và VRE). Theo thống kê của SSI Research, từ đầu năm đến hết tháng 9, chỉ số tăng 31% nhưng nếu loại trừ các cổ phiếu Vingroup, mức tăng còn 17%.

Các chuyên gia cùng quan điểm thị trường đang cần thêm nhiều hàng hóa mới, chất lượng cao để thu hút nguồn vốn nhàn rỗi trong dân cư và hấp dẫn dòng vốn đầu tư nước ngoài sau khi nâng hạng.

Ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc chiến lược thị trường VPBankS, ước tính hoạt động chào bán lần đầu ra công chúng (IPO) và niêm yết sẽ bùng nổ từ nay cho đến 2027 với tổng giá trị dự kiến khoảng 47,5 tỷ USD. Gần phân nửa trong số này đến từ các thương vụ chuyển sàn như Masan Consumer, Kienlong Bank hay ACV. Số còn lại là các doanh nghiệp trong lĩnh vực tiêu dùng (Bách Hóa Xanh, Golden Gate, Highlands Coffee), y tế (nhà thuốc Long Châu) và công nghệ tài chính (Misa, VNPay).

Theo ông Sơn, câu chuyện bán vốn và niêm yết doanh nghiệp nhà nước từng tạo ra nhịp tăng trưởng tốt cho thị trường chứng khoán giai đoạn 2016-2017. Do đó, làn sóng niêm yết những tháng cuối năm nay và đầu năm sau được kỳ vọng góp phần tái lập kịch bản này.

Việc niêm yết hoặc chuyển sàn từ UPCoM sang HoSE cho thấy doanh nghiệp sẵn sàng đáp ứng chuẩn mực cao hơn về tính minh bạch, quản trị và có thể cải thiện khả năng huy động vốn. Theo ông Lê Vũ Kim Tinh, những thông tin này thường được nhà đầu tư đánh giá tích cực, tạo ra hiệu ứng tăng giá trong ngắn hạn.

“Tuy nhiên, nhà đầu tư nên tránh tâm lý sợ bỏ lỡ (FOMO), thay vào đó nên tập trung phân tích định giá cổ phiếu, các chỉ số tài chính cơ bản và tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp lẫn ngành nghề kinh doanh chính của doanh nghiệp”, ông khuyến nghị.

Phương Đông