Đề xuất Ngân hàng Nhà nước quyết cho vay đặc biệt không có tài sản đảm bảo, lãi suất 0%

Theo thống đốc, Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi, bổ sung thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước.

Chuyển thẩm quyền cho vay đặc biệt của Thủ tướng

Trong đó, Ngân hàng Nhà nước được quyết định cho vay đặc biệt có tài sản bảo đảm, không có tài sản bảo đảm với tổ chức tín dụng. Tài sản bảo đảm của khoản vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước theo quy định của thống đốc Ngân hàng Nhà nước. Lãi suất cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước là 0%/năm.

Hiện nay thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt với khoản vay có lãi suất là 0%/năm, khoản vay không có tài sản bảo đảm hiện là Thủ tướng Chính phủ.

Các tổ chức tín dụng được vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước, tổ chức tín dụng khác trong trường hợp: chi trả tiền gửi cho người gửi tiền khi bị rút tiền hàng loạt; thực hiện phương án phục hồi, phương án chuyển giao bắt buộc.

Báo cáo với Quốc hội, Chính phủ nêu quan điểm, việc chuyển thẩm quyền từ Thủ tướng sang Ngân hàng Nhà nước nhằm triệt để phân cấp, phân quyền, giảm bớt khâu trung gian. 

Từ đó rút ngắn thời gian xử lý, bảo đảm việc tổ chức thực hiện kịp thời, an ninh, an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết ủy ban này tán thành việc điều chỉnh thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt với khoản vay có lãi suất 0%/năm, khoản vay không có tài sản bảo đảm từ Thủ tướng sang Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị rà soát các quy định hiện hành về cho vay đặc biệt; nghiên cứu quy định chi tiết tiêu chí, điều kiện cho vay đặc biệt với khoản vay có lãi suất 0%/năm, khoản vay không có tài sản bảo đảm.

Theo đó, cần quy định rõ ràng, minh bạch trình tự, thủ tục cho vay và có các biện pháp tăng cường kiểm soát, ngăn ngừa và hạn chế tổn thất có thể xảy ra. 

Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 cần được rà soát liên quan đến thẩm quyền quyết định cho vay đặc biệt, phân cấp thẩm quyền cho Ngân hàng Nhà nước, tránh phát sinh vướng mắc trong triển khai thực hiện.

Quy định mới về quyền thu giữ tài sản đảm bảo

Tại dự thảo luật đã bổ sung quy định tổ chức tín dụng, tổ chức mua bán, xử lý nợ được quyền thu giữ tài sản bảo đảm. 

Việc thu giữ tài sản bảo đảm chỉ được thực hiện khi hợp đồng bảo đảm có thỏa thuận bên bảo đảm đồng ý cho bên nhận bảo đảm có quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu, khi phải xử lý tài sản bảo đảm.

Thu giữ tài sản bảo đảm cũng không phải thu giữ đơn phương, vô điều kiện mà phải tuân thủ phạm vi, giới hạn, điều kiện theo quy định của luật. 

Để tránh việc lạm dụng quyền thu giữ tài sản bảo đảm, dự thảo luật, quy định rõ trong quá trình thu giữ, tổ chức tín dụng không được áp dụng các biện pháp vi phạm điều cấm của pháp luật, trái đạo đức xã hội.

Tổ chức tín dụng chỉ được ủy quyền thu giữ cho công ty quản lý nợ và khai thác tài sản của tổ chức tín dụng đó. Tổ chức mua bán, xử lý nợ chỉ được ủy quyền thu giữ cho tổ chức tín dụng bán nợ, công ty quản lý nợ và khai thác tài sản của tổ chức tín dụng bán nợ.

Tổ chức tín dụng được ủy quyền thu giữ tài sản bảo đảm cho tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc, hoặc công ty quản lý nợ và khai thác tài sản của tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc.

Thống nhất với đề xuất bổ sung quy định về quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu, song cơ quan thẩm tra đề nghị đề nghị rà soát, bảo đảm quy định chặt chẽ các điều kiện để thực hiện quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu; vai trò, trách nhiệm của UBND cấp xã và cơ quan công an cấp xã trong bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội trong quá trình thu giữ tài sản bảo đảm; việc ủy quyền thu giữ tài sản bảo đảm.