TP HCMVợ chồng Mai Vũ Minh phối hợp người Nigeria rửa tiền và vận chuyển hơn 4.150 tỷ đồng (khoảng 160 triệu USD) ra nước ngoài thông qua gần 300 công ty “ma” và tiệm vàng.
Ngày 1/8, hành vi của Mai Vũ Minh (40 tuổi); Okoye Christian Ikechukwu, Eneh Davidson Caleb (35-42 tuổi, cùng quốc tịch Nigeria) và 4 người khác được Công an TP HCM nêu trong kết luận điều tra, chuyển cho VKS đề nghị truy tố về tội Rửa tiền.
Liên quan vụ án, Phạm Văn Nhân (45 tuổi) và Dương Đại Nghĩa (42 tuổi), Nguyễn Thị Kim Ngân (41 tuổi) cùng 11 bị can bị cáo buộc tội Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.
Thành lập gần 300 công ty ‘ma’ để rửa tiền
Theo kết luận điều tra, Minh cùng đồng phạm kết nối với nhóm tội phạm nước ngoài (chủ yếu ở Nigeria), sử dụng công nghệ xâm nhập vào email của các doanh nghiệp và đối tác đang trao đổi về giao dịch hợp đồng kinh tế. Tiếp đó, chúng tạo những hộp thư giả có tên tương tự (chỉ khác một ký tự), để liên lạc với khách hàng của họ, đưa ra lý do khách quan phải đổi tài khoản giao dịch trong hóa đơn, hợp đồng…
Tại Việt Nam, nhóm Minh thành lập gần 300 công ty “ma” có tên nước ngoài (cũng gần giống với đối tác của khách hàng), mở 2 tài khoản ngoại tệ và VND, để nhận tiền thanh toán hợp đồng.
Vì tên công ty và hộp thư của nhóm tội phạm này trông như của doanh nghiệp đã ký kết làm ăn, nên hàng loạt đối tác nước ngoài đã tưởng nhầm, chuyển tiền vào tài khoản do chúng cung cấp, bị chiếm đoạt.

Một số người trong vụ án thời điểm bị bắt, tháng 4/2024. Ảnh: Công an cung cấp
Công an TP HCM khám xét các cơ sở rửa tiền cho tội phạm. Video: Công an cung cấp
Khi nhận được tiền vào tài khoản ngoại tệ, những đồng phạm của Minh tại Việt Nam (đứng tên pháp nhân công ty) lập tức làm thủ tục đổi sang VND, sau đó chuyển vào tài khoản của các cá nhân khác, rồi rút tiền mặt đưa cho nhóm tội phạm.
Nhà chức trách xác định đã có hơn 1.100 tỷ đồng được chuyển đến nhóm Minh, từ các công ty nước ngoài, chủ yếu là từ các vụ lừa đảo qua hình thức chiếm quyền kiểm soát email doanh nghiệp.
Đối với nhóm người thực hiện hành vi xâm nhập email của các công ty chiếm đoạt tài sản, quá trình điều tra chưa xác định được nơi thực hiện tội phạm, ai thực hiện, nên Công an TP HCM tiếp tục làm rõ trong quá trình tương trợ tư pháp quốc tế.
Vận chuyển hàng nghìn tỷ đồng qua các tiệm vàng, cửa hàng
Ngoài ra, cơ quan điều tra xác định, Minh cùng nhiều người khác sau khi rút tiền mặt đã mang đến cơ sở Yến Sào Kingfood trên đường Lê Đại Hành, phường Phú Thọ (quận 11 cũ) và hai chi nhánh tiệm vàng Đức Long nhằm “hợp thức hóa dòng tiền chuyển ra nước ngoài”. Cầm đầu khâu vận chuyển là Phạm Văn Nhân và Dương Đại Nghĩa – làm nghề mua bán yến sào qua lại giữa Việt Nam và Campuchia.
Cụ thể, năm 2016, Nhân nhận thấy người dân hai nước không thể chuyển tiền qua lại nên bàn bạc với Nguyễn Thị Thu Thủy thành lập cơ sở Yến Sào Kingfood để làm nơi giao dịch, dịch vụ chuyển tiền trái phép qua biên giới. Ngoài trụ sở ở Việt Nam, hai người này còn điều hành cơ sở khác tại Senuevew, Phnompenh (Campuchia).
Theo đó, khách ở TP HCM có nhu cầu chuyển tiền sang Campuchia sẽ đến cơ sở Yến Sào Kingfood nộp, Nhân sẽ thông báo cho nhân viên ở công ty nước ngoài chuyển cho người nhận ở Campuchia với phí từ 0,5%.
Các tài liệu thể hiện từ năm 2016 đến tháng 4/2024, những người này đã chuyển qua Campuchia hơn 4,8 triệu USD; nhận về 4,9 triệu USD và 303 tỷ đồng. Sau khi trừ chi phí thì Thủy và Nhân hưởng lợi gần 25 tỷ đồng.

Tang vật cảnh sát thu giữ. Ảnh: Công an cung cấp
Một đường dây khác do Nguyễn Thị Kim Duyên (còn gọi là bà Mười, quốc tịch Campuchia) cầm đầu, song cảnh sát chưa bắt được. Bà này kinh doanh ngoại tệ tại Campuchia, thường xuyên giao dịch nhận – chuyển tiền với bị can Nguyễn Thị Kim Ngân.
Ở Việt Nam, Ngân thuê căn nhà mặt tiền ở đường Cách Mạng Tháng Tám, phường Tân Sơn Nhất, làm nơi tập kết và giao nhận tiền trong và ngoài nước. Cơ sở này không treo bảng hiệu, được ngụy trang như nhà dân, nhưng thực chất là điểm rửa tiền từ các tiệm vàng, trước khi bàn giao cho người vận chuyển.
Theo điều tra, Ngân thực hiện các khoản chuyển – nhận hàng chục triệu USD và hàng nghìn tỷ đồng, giữ vai trò điều phối dòng tiền mặt từ nhóm nhận tại Việt Nam đến Duyên tại Campuchia. Các tài liệu cho thấy, từ ngày 1/12/2023 đến 5/4/2024, Ngân đã giao tiền từ Campuchia về Việt Nam cho bà Duyên tổng cộng 10,7 triệu USD và hơn 2.000 tỷ đồng; nhận từ Việt Nam gửi sang Campuchia 8,1 triệu USD và hơn 35 tỷ đồng.
Đối với các chi nhánh tiệm vàng Đức Long, cơ quan điều tra xác định là một trong những điểm trung gian quan trọng trong hoạt động rửa tiền xuyên quốc gia. Dòng ngoại tệ (chủ yếu USD, EUR) từ các doanh nghiệp nước ngoài bị lừa đảo chuyển về, phần lớn được nhóm tội phạm Việt Nam mang đến bán tại đây.
Cơ quan điều tra cho rằng, tiệm vàng Đức Long thực hiện giao dịch đổi ngoại tệ lấy tiền mặt với các bị can, tổng số tiền hơn 1.540 tỷ đồng và 7 triệu USD. Việc giao dịch không lập hóa đơn, chứng từ, không thực hiện kê khai thuế theo quy định, có dấu hiệu vi phạm quy định về quản lý ngoại hối.
Chuyên án triệt phá băng nhóm tội phạm rửa tiền và vận chuyển tổng cộng hơn 4.150 tỷ đồng ra nước ngoài được Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra (PC01) Công an TP HCM thực hiện hồi tháng 4/2024. Lúc đó, hàng chục tổ công tác đã lần theo dấu vết dòng tiền, đồng loạt bắt giữ người phạm tội; thu giữ hơn 9 tỷ đồng, hơn 1,5 triệu USD và nhiều ngoại tệ khác chuẩn bị đưa sang nước ngoài…
Đến nay, ngoài hơn 20 bị can đã rõ hành vi phạm tội, nhà chức trách tiếp tục thu thập chứng cứ để xử lý tiệm vàng Đức Long và những người liên quan.
Quốc Thắng