Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump rót 1,4 tỷ USD vào hai startup đất hiếm, để xây dựng chuỗi cung ứng đất hiếm trong nước.
Vulcan Elements – một startup sản xuất nam châm đất hiếm – cho biết sẽ nhận được khoản vay 620 triệu USD từ Văn phòng Vốn chiến lược thuộc Bộ Chiến tranh Mỹ để xây dựng và vận hành một cơ sở sản xuất nam châm đất hiếm, công suất 10.000 tấn một năm. Bộ Thương mại Mỹ cũng sẽ rót vào đây 50 triệu USD. Các nhà đầu tư cá nhân cam kết chi thêm 550 triệu USD.
Một startup khác cũng được rót vốn là ReElement Technologies. Công ty này chuyên tinh chế và tái chế vật liệu đất hiếm, giúp tái chế nam châm cũ để tăng sản lượng trong nước. ReElement nhận được 160 triệu USD từ Văn phòng Vốn chiến lược và các nhà đầu tư tư nhân.
Mỏ đất hiếm của MP tại Mountain Pass, Mỹ năm 2024. Nguồn: MP Materials
Nam châm đất hiếm cần thiết trong sản xuất linh kiện cho trung tâm dữ liệu AI, xe điện, thiết bị điện tử tiêu dùng cũng như tên lửa, máy bay không người lái, vệ tinh, tàu chiến… Trung Quốc hiện thống trị nguồn cung đất hiếm toàn cầu, từ khai thác đến tinh chế.
Đây là tín hiệu mới nhất cho thấy chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump sẵn sàng chi mạnh tay để tạo dựng chuỗi cung ứng đất hiếm trong nước, thách thức sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực này.
Đổi lại, Vulcan cho biết Bộ Thương mại Mỹ sẽ nhận 50 triệu USD cổ phần của hãng. Bộ Chiến tranh nhận chứng quyền tại cả Vulcan và ReElement, để mua cổ phiếu trong tương lai.
Gần đây, chính phủ Mỹ tích cực mua cổ phần trong các công ty tư nhân sở hữu công nghệ mà Tổng thống Trump ưu tiên. Hồi tháng 7, họ mua 15% cổ phần hãng khai thác đất hiếm lớn nhất nước MP Materials. Tháng 8, họ tiếp tục mua 10% cổ phần Intel. Sau đó, chính phủ đạt thỏa thuận với các hãng chip Nvidia và AMD về việc nhận 15% doanh thu bán chip của các công ty này sang Trung Quốc.
Các thỏa thuận này là động lực lớn cho Vulcan. Startup này công bố nhà máy sản xuất thương mại đầu tiên vào tháng 3 và đã huy động được 65 triệu USD hè này. Nhu cầu nam châm của Vulcan tăng mạnh từ khi Trung Quốc bắt đầu siết xuất khẩu đất hiếm và khoáng sản thiết yếu. Trong khi đó, sự tham gia của ReElement cho thấy tái chế nam châm đất hiếm cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng tại Mỹ.
Doanh nghiệp đang gấp rút tìm nguồn cung thay thế, khi lệnh hạn chế xuất khẩu của Trung Quốc cuối năm ngoái và đầu năm nay cho thấy rõ mức độ phụ thuộc của Mỹ vào nước này. Nhiều doanh nghiệp Mỹ phải xin phép Bắc Kinh và chứng minh rằng sản phẩm của họ không được sử dụng trong quốc phòng.
Vài ngày qua, Trung Quốc đã dỡ bỏ một phần các hạn chế xuất khẩu đất hiếm. Sau cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuần trước, ông Trump tuyên bố căng thẳng về vấn đề đất hiếm “đã được giải quyết”.
Hà Thu (theo Reuters, WSJ)