Trung QuốcTriệu có hơn 140.000 người hâm mộ trên mạng xã hội nhờ xây dựng hình ảnh ‘nữ luật sư ưu tú’, làm việc trong công ty luật có tiếng nhưng thực chất không có chứng chỉ hành nghề luật sư.
Ngày 10/7, cảnh sát quận Thiên Phủ Tân, Thành Đô thông báo lập hồ sơ điều vụ án hình sự về người phụ nữ họ Triệu, nổi tiếng trên mạng với tên gọi “luật sư Tây Lục”, do nghi lừa đảo. Triệu bị bắt ngày 4/7.
Trên trang cá nhân có hơn 140.000 người theo dõi, Triệu đăng ảnh và video với mái tóc dài gợn sóng, luôn mặc vest hoặc váy công sở chỉn chu, có nhiều túi hàng hiệu. “Từ đầu đến chân đều toát lên khí chất tinh anh, vừa nhìn là thấy cô ấy không hề thiếu tiền”, một người theo dõi tài khoản của Triệu từ nửa năm trước cho biết.
Trong hầu hết bài đăng, Triệu đều gắn nhãn “nữ luật sư” và “sức mạnh nữ giới”, nội dung chủ yếu mô tả phong thái chuyên nghiệp trong các hoạt động như dự phiên tòa, trao đổi với khách hàng, thảo luận vụ án, phỏng vấn luật sư mới, các cuộc họp công việc hàng ngày.
Triệu luôn trang điểm đậm, tạo hình ảnh xinh đẹp và thanh lịch. Ảnh: Weibo
Triệu còn tự nhận là cố vấn pháp lý riêng của một người nổi tiếng và đã đạt được bằng khen hạng nhì, hạng ba từ một cơ quan chính phủ. Nhiều danh hiệu khác nhau giúp tăng thêm vỏ bọc cho thân phận của Triệu.
Sau sự cố, tài khoản Tây Lục nhanh chóng xóa toàn bộ nội dung và sau đó bị nền tảng đánh dấu là “tài khoản rủi ro”.
Vụ ly hôn vạch trần vỏ ngụy trang
Vỏ bọc của “luật sư Tây Lục” bị xé toạc bởi một vụ ly hôn. Triệu bị nghi lừa đảo thân chủ 4,4 triệu nhân dân tệ (hơn 16 tỷ đồng), đến nay vẫn chưa hoàn trả hết.
Khi đó, Triệu là đối tác cấp cao của Công ty luật Đức Hòa Hàn Thông (Thành Đô), đã hợp tác hơn nửa năm.
Trong vụ ly hôn, Triệu liên lạc riêng với thân chủ, lấy lý do “phân tách tài sản” để khuyến khích thân chủ chuyển tài sản vào tài khoản cá nhân của mình. Lợi dụng tâm lý của thân chủ, Triệu thuyết phục rằng một khi quá trình kiện tụng bắt đầu, tài sản của cả hai bên có thể bị phong tỏa. Nếu chuyển tiền cho Triệu, không những không bị phong tỏa mà còn có thể tránh được việc phân chia tài sản sau này.
Sau khi bị thuyết phục, thân chủ đồng ý cùng Triệu ký thỏa thuận ủy quyền sở hữu tài sản dưới danh nghĩa công ty luật, có đóng dấu chính thức, sau đó chuyển hơn 4 triệu nhân dân tệ vào tài khoản của Triệu.
Không ngờ, vụ ly hôn không kéo dài hàng tháng hay hàng năm như thông thường mà đôi bên nhanh chóng đạt được thỏa thuận qua hòa giải. Lúc này, Triệu mất đi lý do “hợp lý” để thay mặt nắm giữ tài sản của thân chủ.
Ngày 14/6, sau khi Triệu liên tục viện cớ và trì hoãn trả tiền, thân chủ trình báo cảnh sát. Luật sư đại diện cho đương sự trong vụ án cho biết Triệu mới trả lại khoảng 1 triệu nhân dân tệ.
Qua điều tra, sau khi nhận được tiền của thân chủ, Triệu mua xe hơi và hàng xa xỉ, ăn tiêu phung phí cùng bạn trai là luật sư họ Trương, không ngờ phải trả nợ sớm như vậy nên không xoay xở được. Lúc này, các đồng nghiệp mới phát hiện ít nhất một nửa số đồ xa xỉ và xe sang mà Triệu thường sử dụng là đồ giả hoặc thuê.
Triệu chia sẻ cuộc sống và công việc trên trang cá nhân. Ảnh: Weibo
Công ty luật phát hiện Triệu làm giả con dấu trên hợp đồng, thậm chí còn giả danh luật sư. Sau đó, người đứng đầu công ty luật đã đưa Triệu đến đồn cảnh sát để tự thú.
Ngày 15/6, Công ty luật Đức Hòa Hàn Thông thông báo luật sư Triệu, “đối tác cấp cao của công ty”, thực chất là một luật sư giả mạo, không có giấy phép hành nghề luật sư và chưa hề vượt qua kỳ thi luật sư.
Công ty luật ‘quản lý lỏng lẻo’?
Bằng cách dàn dựng các nội dung liên quan đến công việc luật sư, Triệu đã cùng bạn trai tạo lập một “cặp đôi luật sư”, xây dựng hình ảnh “cao cấp và chuyên nghiệp” trên Internet.
Phía công ty luật nói bị lừa bởi thân phận mà “luật sư Triệu” tự xưng. Triệu được giới thiệu vào công ty nhờ độ nổi tiếng trên Internet và tự nhận có thành tích xuất sắc, khiến họ tưởng rằng Triệu là đối tác chất lượng cao. Phía công ty chưa từng kiểm tra nghiêm ngặt các giấy tờ chứng nhận trình độ liên quan của Triệu.
Sau khi Triệu và bạn trai họ Trương đạt được thỏa thuận hợp tác với công ty luật, Trương đã hoàn tất thủ tục chuyển việc, nhưng Triệu liên tục viện cớ trì hoãn nộp hồ sơ. Công ty chỉ xác minh các giấy tờ liên quan của Trương, Triệu trở thành “cá lọt lưới” nhờ có quan hệ “ràng buộc” với anh ta.
Khi bị cơ quan có thẩm quyền điều tra, công ty giải thích việc không phát hiện Triệu là luật sư giả là do “không có sự thẩm định trong quá trình tuyển dụng” và “sai sót trong quản lý”.
Tuy nhiên, một nguồn tin trong ngành phân tích rằng vai trò của Triệu trong công ty luật tương tự nhân viên bán hàng, vì vậy không cần phải là luật sư thực thụ. “Triệu sử dụng tài khoản của mình để thu hút sự chú ý, tiếp nhận các vụ án và sau đó chuyển giao cho các luật sư trong công ty luật. Sau đó, hai bên thống nhất về tỷ lệ chia lợi nhuận. Đây là mô hình tiết kiệm công sức và đôi bên cùng có lợi”, nguồn tin cho biết.
Giáo sư Vương Tiến Hỷ, chủ nhiệm Trung tâm Nghiên cứu Luật thuộc Đại học Chính Pháp Trung Quốc, cho rằng việc mạo danh luật sư để cung cấp dịch vụ pháp lý không phải là hiếm, nhưng việc luật sư giả mạo làm việc tại công ty luật là “đáng kinh ngạc”. Ông chỉ ra rằng tình trạng này cho thấy công ty luật đã không xem xét kỹ nhân sự mà họ tuyển dụng.
Thực trạng hỗn loạn của ‘luật sư mạng’
Những người trong ngành và các chuyên gia cho rằng vụ bê bối giữa “luật sư giả và công ty luật thật” phơi bày sự thiếu giám sát quản lý của ngành luật. Trong những năm gần đây, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong ngành và xu hướng phát triển “luật sư trở thành người nổi tiếng trên mạng” đã làm trầm trọng thêm tình trạng hỗn loạn của ngành.
Với sự trỗi dậy của video ngắn trên Internet, các luật sư vốn ẩn mình sau hậu trường đã dần xuất hiện trên sân khấu và hoạt động như những “KOL (người dẫn dắt dư luận chủ chốt)”. Các công ty luật ươm mầm những người nổi tiếng trên Internet, và những người nổi tiếng trên Internet lại thu hút khách hàng cho các công ty luật, tạo nên một hệ sinh thái mới nổi trong ngành.
Từ năm 2016, “luật sư nổi tiếng trên mạng” đã xuất hiện trên các nền tảng. Họ chia sẻ kiến thức pháp lý và trả lời tư vấn trực tiếp, nhanh chóng thu hút hàng triệu đến hàng chục triệu người hâm mộ. Những năm tiếp theo, một lượng lớn luật sư đã đăng ký tài khoản và tham gia sản xuất video ngắn, sử dụng mạng xã hội làm nền tảng quan trọng để quảng bá thương hiệu và phổ biến kiến thức pháp lý.
Tuy nhiên, việc thiếu quản lý, giám sát trên mạng dẫn đến nhiều vấn đề như giả mạo luật sư, diễn giải sai lệch luật pháp hoặc “tiếp thị giật gân” để thu hút lượt truy cập.
“Nếu các hiệp hội luật sư địa phương có thể kiểm tra các tài khoản tự truyền thông liên quan, hoặc thực hiện giám sát và quản lý lâu dài, có lẽ sẽ phát hiện thêm nhiều luật sư giả mạo như Triệu”, một thành viên hiệp hội luật sư chia sẻ.
Tuệ Anh (theo Beijing News)