Liên minh nền kinh tế tầm thấp do CEO FPT Nguyễn Văn Khoa và CEO VinaCapital Don Lam sáng lập vừa ra mắt, nhằm đưa Việt Nam thành thủ phủ drone toàn cầu.
Nền kinh tế tầm thấp (Low Altitude Economy – LAE) là hệ sinh thái kinh tế hoạt động trong không phận dưới 1.000 m, gồm các hoạt động liên quan đến máy bay không người lái (UAV/Drone), phương tiện bay điện cất hạ cánh thẳng đứng (eVTOL/Air Taxi), cùng với sự hỗ trợ của các công nghệ quan trọng như trí tuệ nhân tạo (AI), bán dẫn.
Theo báo cáo của Morgan Stanley, thị trường nền kinh tế tầm thấp có thể lên tới 9.000 tỷ USD vào năm 2050.
Nói tại sự kiện Toàn cảnh kinh tế tư nhân Việt Nam (ViPEL) ngày 10/10, ông Trương Gia Bình, Trưởng ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV), nhấn mạnh Việt Nam đang đứng trước cơ hội “ngàn năm có một” để trở thành trung tâm kinh tế tầm thấp của thế giới.
Máy bay không người lái phun thuốc trừ sâu do giảng viên và sinh viên Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP HCM chế tạo, tháng 10/2023. Ảnh: Hà An
Nền kinh tế này có thể mở ra một hệ sinh thái công nghiệp công nghệ, từ lĩnh vực nghiên cứu và phát triển (R&D), sản xuất linh kiện, thiết bị bay, giải pháp UTM (quản lý không lưu) và hạ tầng phụ trợ.
Tại sự kiện, Liên minh kinh tế tầm thấp Việt Nam cũng chính thức ra mắt, gồm một nhóm 10 tập đoàn công nghệ, tài chính, startup và giới chuyên gia như FPT, VinaCapital, nhằm xây dựng chiến lược, đặt nền móng cho tầm nhìn Việt Nam trở thành thủ phủ drone toàn cầu. Liên minh kỳ vọng nền kinh tế mới này sẽ thúc đẩy hàng nghìn doanh nghiệp phụ trợ, tạo 1 triệu việc làm chất lượng cao và mang về hàng chục tỷ USD cho Việt Nam trong 10-15 năm tới.
Liên minh do ông Nguyễn Văn Khoa, Tổng giám đốc FPT, giữ cương vị chủ tịch. Hai phó chủ tịch là ông Don Lam – nhà sáng lập kiêm CEO VinaCapital và ông Trần Anh Tuấn – CEO Mạng lưới UAV Việt Nam.
Nói với VnExpress, ông Tuấn cho biết Việt Nam đang có cơ hội vàng, bởi thị trường drone tồn tại “một lỗ hổng” trong bối cảnh nhiều nước tìm kiếm nguồn cung ứng thay thế Trung Quốc.
Trong khi đó, đất nước 100 triệu dân sở hữu năng lực sản xuất, từ cơ khí chính xác, phần mềm, phần cứng, đến AI, để trở thành một trung tâm sản xuất mới cho thị trường drone toàn cầu. Ông Tuấn tiết lộ nhiều doanh nghiệp Mỹ đã tìm đến ông nhằm sắp xếp lại chuỗi cung ứng.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay của nền kinh tế tầm thấp là rào cản về cơ chế trong việc cấp phép và quản lý thiết bị bay. Đại diện một doanh nghiệp phản ánh họ sản xuất được 10 drone mỗi năm, giá trị thương mại mỗi drone ở mức 1 triệu USD, nhưng ba năm chưa được cấp phép bay thử.
Liên minh nền kinh tế tầm thấp kỳ vọng cơ quan quản lý hoàn thiện khung pháp lý cho nền kinh tế này như tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn bay tầm thấp, định danh thiết bị, và thiết lập cơ chế sandbox cho dịch vụ mới. Ví dụ, việc cấp phép bay drone chuyển sang dân sự, thay vì quân sự, sẽ giúp mở rộng cơ hội kinh tế. Thực tế, ông Tuấn nói doanh nghiệp drone Việt đang thua trên sân nhà khi khó xin giấy phép, còn người dân thì dùng sản phẩm của nước ngoài.
Ông kỳ vọng việc thành lập Liên minh kinh tế tầm thấp, với cơ chế kết nối công – tư, sẽ thúc đẩy việc xây dựng các chính sách hỗ trợ ngành. Trước mắt, họ đã đề xuất thí điểm giao hàng bằng drone tại TP HCM.
“Với lượng drone của các thành viên, chỉ cần được cấp phép, ngay ngày mai chúng tôi có thể triển khai giao hàng”, ông Tuấn nói.
Cuối năm ngoái, TP HCM đã chấp thuận việc thử nghiệm drone với tốc độ bay tối đa 100 km/h từ ngày 24/11, trong khung giờ 7:00 – 17:00 hàng ngày.
Toàn cảnh kinh tế tư nhân Việt Nam (ViPEL) là một trong 4 nhiệm vụ Thủ tướng giao Ban nghiên cứu và phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) thực hiện, nhằm triển khai thực hiện Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân.
Hội đồng điều hành ViPEL kiến nghị Thủ tướng giao các bộ, ngành liên quan tham mưu cơ chế thí điểm mô hình hợp tác “Công- tư đồng kiến quốc”. Trong đó, khối công kiến tạo môi trường chính sách và khung pháp lý. Còn khối tư nhân mang năng lực, nguồn lực và năng lực vận hành nhằm hiện thực hóa các mục tiêu đặt ra, với cơ chế giám sát và đo lường hiệu quả. Mô hình này sẽ mở ra cơ hội, tiến tới cơ sở pháp lý cho phép thí điểm triển khai các cơ chế khó và mới, loại bỏ cơ chế “xin-cho”.
Thủy Trương