Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị nghiêm cấm cơ quan, tổ chức yêu cầu công dân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 khi không thực sự cần thiết.
Sáng 5/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều Luật Lý lịch tư pháp (LLTP).
Tại Điều 41, dự luật nêu, phiếu LLTP gồm phiếu LLTP số 1 và LLTP số 2 được cấp cho cá nhân. Trong đó, phiếu số 2 được cấp theo yêu cầu của cá nhân chỉ để người đó biết được nội dung về lý lịch tư pháp của mình. Việc sử dụng phiếu LLTP phải được sự đồng ý của người được cấp, theo quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Như vậy, so với luật hiện hành, dự luật bổ sung hai nội dung là phiếu LLTP số 2 và nhấn mạnh việc sử dụng phiếu LLTP phải có sự đồng ý của chủ thể và tuân theo quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Trong đó, các thông tin cá nhân quan trọng trong phiếu LLTP cũng không được chia sẻ, phân tích; và cơ quan, tổ chức không có thẩm quyền cũng không được yêu cầu cung cấp nếu không cần thiết.
Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu quan điểm đồng tình với chính sách này, song đề nghị bổ sung quy định có tính nguyên tắc về các trường hợp được yêu cầu cấp phiếu LLTP. Đồng thời, dự luật cần quy định nghiêm cấm các cơ quan, tổ chức, đơn vị yêu cầu cá nhân, công dân phải cung cấp LLTP số 2 không thực sự cần thiết.
Ông cho rằng luật này phải chấm dứt được tình trạng lạm dụng yêu cầu công dân cung cấp phiếu LLTP và gắn với bảo vệ dữ liệu cá nhân theo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định. Ảnh: Phạm Thắng
Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đồng ý cơ quan tổ chức chỉ có quyền yêu cầu cấp thông tin LLTP và không được yêu cầu cấp phiếu LLTP. Tuy nhiên, bà lưu ý, nếu cơ quan tổ chức không thực hiện quyền yêu cầu thông tin mà chuyển hóa thành yêu cầu cá nhân đương sự phải nộp phiếu LLTP để bổ sung hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính, thì tình trạng lạm dụng phiếu này vẫn có thể xảy ra.
Do đó, bà đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định rõ ràng hơn về việc các cơ quan tổ chức “không yêu cầu cá nhân phải nộp phiếu LLTP, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác”.
Cần có cơ chế tự động cập nhật xóa án tích
Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nói, phiếu LLTP số 2 có đầy đủ thông tin về cá nhân, bao gồm việc xóa án tích. Việc sử dụng phiếu này để xin việc có thể dẫn đến phân biệt đối xử và ảnh hưởng đến quyền công dân, đặc biệt là những người đã được xóa án tích.
Ông đề nghị có cơ chế tự động cập nhật việc xóa án tích vào phiếu số 2 khi cơ quan có thẩm quyền đã xóa án tích cho công dân.
Về quy trình, thủ tục hành chính, ông nghiêng theo ý kiến của cơ quan thẩm tra là nên để Chính phủ linh hoạt quy định chi tiết theo tinh thần cắt giảm thời gian và thủ tục, không nhất thiết đưa vào luật.
Thứ trưởng Công an Nguyễn Văn Long. Ảnh: Phạm Thắng
Liên quan việc tự cập nhật xóa án tích, Thứ trưởng Công an Nguyễn Văn Long cho biết đây là điều Bộ Công an đang hướng tới. Chính phủ đang xây dựng một nền tảng dùng chung cho cả hệ thống chính trị để kết nối các cơ quan của Đảng, Chính phủ, Quốc hội và Mặt trận Tổ quốc theo nguyên tắc đủ, sạch, sống, liên thông từ trung ương đến địa phương.
“Tuy nhiên, việc xóa án tích theo thời gian thực là một trăn trở lớn. Nguyên nhân chính liên quan đến cơ sở dữ liệu về bản án và quyết định của tòa án, vốn vô cùng quan trọng đối với việc cấp lý lịch tư pháp”, ông Long nói, thêm rằng có rất nhiều triệu bản án và quyết định của tòa là dữ liệu lịch sử, rất khó làm sạch vì trước đây không có quy định về kiến trúc khung dữ liệu cho các quyết định, bản án.
Bộ Công an đang phối hợp và giúp ngành tòa án triển khai nền tảng dùng chung và cơ sở dữ liệu về vấn đề này. Khi thực hiện được, tất cả những thông tin liên quan đến bản án, quyết định của tòa án sẽ được cập nhật theo thời gian thực.
Dự án Luật này sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến, thông qua tại kỳ họp tháng 10.
Phiên họp thứ 49 Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự kiến tổ chức thành 3 đợt, kéo dài gần 6 ngày, với 32 nội dung chính thức và một số nội dung dự phòng. Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, đây là phiên họp quan trọng để tập trung chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 10 – kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa 15.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ dành phần lớn thời gian cho công tác lập pháp, xem xét 14 dự án luật, trong đó có 7 dự án sửa đổi toàn diện, phạm vi rộng, tác động lớn. Các dự án liên quan trực tiếp đến thể chế kinh tế thị trường, quyền con người, quốc phòng, an ninh, khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhằm thể chế hóa kịp thời những chủ trương, định hướng lớn của Đảng sau các nghị quyết Trung ương mới ban hành.
Sơn Hà