‘Các ngân hàng đầu tư lớn cho công nghệ nhưng thiếu người vận hành’

LPBank là ngân hàng biến động nhân sự mạnh nhất trong quý đầu năm. Nhà băng này đã giảm hơn 1.600 nhân viên, thu hẹp quy mô còn 9.570 nhân sự. Tuy nhiên, sau khi cắt giảm, thu nhập bình quân của nhân viên tăng mạnh từ 22,8 triệu đồng lên 24,6 triệu đồng một tháng.

Tuy nhiên, tại Diễn đàn Nhân lực ngành ngân hàng trước làn sóng công nghệ ngày 16/7, ông Lưu Danh Đức, Phó tổng giám đốc kiêm giám đốc công nghệ thông tin Ngân hàng Lộc Phát (LPBank), đề cập khó khăn chung của ngành hiện nay là “khát” nhân sự giỏi cả tài chính lẫn công nghệ.

Ông Đức cho biết nhiều ngân hàng đầu tư mạnh vào chuyển đổi số, nhưng con người vẫn đóng vai trò then chốt và ra quyết định sử dụng công nghệ. Tuy nhiên, các nhà băng lại thiếu hụt lực lượng lao động vừa giỏi tài chính và công nghệ.

Phó tổng giám đốc này cho biết sinh viên ra trường tại các ngành kinh tế rất nhiều, nhưng không tuyển dụng được vì còn hạn chế về chiều sâu công nghệ.

Việc tuyển dụng không tốt cũng là một nguyên nhân khiến nhiều ngân hàng thiếu nhân lực, theo ông Đức. Quá trình tuyển dụng thường vội vàng, dẫn đến nhiều trường hợp “phóng đại năng lực” trên hồ sơ, không ai kiểm tra kỹ.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất với ông Đức là giữ chân nhân tài, đặc biệt là các lãnh đạo cấp cao. Ông Đức chỉ ra rằng, chi phí đầu tư cho chuyển đổi số và công nghệ thông tin trong ngân hàng rất lớn, dẫn đến sự phức tạp về nội bộ.

Chưa kể, nhiều nhân tài có cá tính, nhưng không có chỗ thể hiện. “Ngân hàng thường có nhiều sản phẩm, ra mắt với tốc độ chóng mặt. Điều này có thể dẫn đến việc làm sai, khó sửa, làm giảm sự sáng tạo của họ”, ông Đức phân tích.

Bà Ngô Lan, Giám đốc Navigos Research miền Bắc, một công ty chuyên tìm kiếm nhân sự, cho rằng ngành ngân hàng thiếu nhân sự chất lượng. Thời gian qua, nhiều ngân hàng cắt giảm nhân sự, nhưng vẫn tuyển người ở nhóm kinh doanh bán hàng, tiếp thị và công nghệ. Tuy nhiên, nguồn nhân lực tại các mảng này rất khan hiếm.

Chuyên gia này chia sẻ các ngân hàng đã tuyển sinh viên từ các trường đại học như Đại học FPT, Đại học Bách khoa, hoặc các trường đại học từ nước ngoài. Tuy nhiên, những người làm công nghệ lại thiếu kiến thức về kinh doanh.

Trước thực trạng trên, Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho rằng các trường đại học cần thay đổi chương trình đào tại để phù hợp với thực tiễn. “Các nhân viên giao dịch trước đây phải xử lý kỹ năng nghiệp vụ thì bây giờ phải sửa các sự cố về phần mềm, ví dụ như chuyển tiền nhầm và lừa đảo”, ông Duy cho biết.

Ông khẳng định để làm được những việc trên, sinh viên mới ra trường muốn vào làm ngân hàng phải biết về an ninh bảo mật, công nghệ, hệ thống số… mới tư vấn được cho khách hàng. Khối nghiệp vụ về tài chính kinh doanh cơ bản sẽ phải thêm kỹ năng về trí tuệ nhân tạo. Nhóm nhân viên IT trong các ngân hàng phải trang bị lại kiến thức mới theo các nền tảng mới như blockchain, trí tuệ nhân tạo.

Thứ trưởng cho rằng công nghệ luôn thay đổi, sản phẩm mới có thể ra đời trong 6 tháng đến một năm. Vì vậy, việc đào tạo nhân lực về công nghệ sẽ phải làm liên tục.

Chuẩn bị nhân sự ngay từ khâu giáo dục của nhà trường là một giải pháp được các diễn giả đề cập. Phó giáo sư – tiến sĩ Phạm Thị Hoàng Anh, Phó giám đốc Học viện Ngân hàng, cho biết trường này đã có những bước thay đổi về chương trình đào tạo. Không chỉ giảng dạy cho sinh viên, học viện còn cung cấp các khóa học ngắn hạn về công nghệ cho nhân viên ngân hàng đã có nhiều kinh nghiệm công tác, góp phần vào quá trình chuyển đổi số.

Để có thể đào tạo tốt hơn nhân lực công nghệ đáp ứng nhu cầu trong ngành ngân hàng, bà Hoàng Anh đề xuất các cơ quan quản lý phải ban hành khung năng lực số, theo vị trí công tác. Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước, các cơ sở đào tạo, các cơ sở tài chính phải tăng cường hợp tác trong khoa học công nghệ.

Ngoài ra, Học viện Ngân hàng cũng mong muốn có được sự hỗ trợ từ Ngân hàng Nhà nước để có thể đào tạo tốt hơn, xây dựng bộ tiêu chí chuẩn, tạo cơ hội cho sinh viên tham gia thực tiễn nhiều hơn.

Còn PGS. TS. Đặng Ngọc Đức, Viện trưởng Viện Công nghệ Tài chính, trường Đại học Đại Nam, kiến nghị Nhà nước cần có chính sách ưu tiên, trọng tâm trọng điểm hơn cho việc đào tạo nhân lực ngành Fintech (công nghệ tài chính). Ví dụ, cơ quan quản lý có thể cấp 100% học bổng cho sinh viên chọn ngành này để thu hút nhân tài.

Ông cũng đề xuất bỏ bớt các thủ tục hành chính rườm rà, như quy định về số lượng tiến sĩ khi mở ngành mới. Ông cho rằng ngành ngân hàng có nhiều cử nhân, chuyên gia tài chính nhưng lại không có kiến thức công nghệ, và ngược lại. “Nếu đào tạo song bằng chỉ sau 9 tháng, chúng ta sẽ giải quyết được số lượng, chất lượng nhân lực mà không gây ra chi phí tuyển dụng mới, xáo trộn, cắt giảm nhân sự”, ông Đức nhận định.

Trọng Hiếu