Khi các hãng bán lẻ vừa thích nghi với mức thuế 30% mà Mỹ áp lên hàng nhập khẩu Trung Quốc, họ lại đối diện khó khăn khi ông Trump lại thông báo tăng thêm 100%.
Tuyên bố ngày 10/10 của Tổng thống Mỹ khiến thị trường chứng khoán nước này cuối tuần trước ghi nhận phiên giảm mạnh nhất kể từ tháng 4. Cổ phiếu các hãng bán lẻ lớn, như Abercrombie, Best Buy, Nike đều lao dốc.
Hai ngày sau, ông Trump trấn an thị trường bằng bài đăng trên mạng xã hội Truth Social: “Đừng lo lắng cho Trung Quốc. Mọi chuyện sẽ ổn thôi”. Thị trường sau đó phản ứng tích cực, khi ba chỉ số chủ chốt của Wall Street đều tăng điểm trong phiên đầu tuần. Cổ phiếu nhóm bán lẻ cũng khởi sắc.
Hàng nhập Trung Quốc chiếm khoảng 17% lượng hàng bán ra tại Mỹ. Tháng trước, nhập khẩu hàng tiêu dùng chủ lực từ nền kinh tế thứ hai thế giới giảm tới 27% so với cùng kỳ năm ngoái, chủ yếu là đồ chơi, nội thất, thời trang và hàng điện tử. Trong đó, ngành điện tử tiêu dùng vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn hàng từ Trung Quốc. Vì vậy, mức thuế 100% từ ngày 1/11 sẽ là đòn giáng nặng nề với các nhà bán lẻ và người tiêu dùng Mỹ.
Sau khi tìm được cách thích ứng với thuế nhập khẩu ở mức 30% với hàng Trung Quốc, các gã khổng lồ bán lẻ như Abercrombie & Fitch, Levi Strauss, Kroger, TJX và Walmart gần đây đều nâng dự báo kết quả kinh doanh. Nhưng tuyên bố tăng thuế của ông Trump đến quá nhanh, khiến họ không có thời gian thực hiện các điều chỉnh cần thiết.
Bên trong một siêu thị của Walmart tại Oceanside, California tháng 5/2025. Ảnh: Reuters
Khảo sát tháng 9 của KPMG với 300 lãnh đạo cấp cao cho thấy chưa đến 25% tự tin vào sự ổn định của chính sách thuế. Khoảng 43% cho biết họ cần 7-12 tháng thay đổi chuỗi cung ứng nếu thuế tăng.
“Ngành bán lẻ lại thêm một mối lo mới. Họ đã cho thấy khả năng thích ứng với chính sách thuế của ông Trump, nhưng thứ khó kiểm soát hơn cả là biến động thuế suất”, Arun Sundaram – nhà phân tích tại CFRA cho biết.
Trong cuộc họp công bố kết quả kinh doanh gần đây, CEO Walmart Doug McMillon nhận xét tác động của thuế “vẫn diễn ra chậm, nên hành vi của người tiêu dùng chưa điều chỉnh nhiều”. Tuy nhiên, điều này có thể thay đổi nếu mức thuế mới được áp dụng.
Reuters cho biết năm 2023, Walmart – hãng bán lẻ lớn nhất thế giới – nhập khoảng 60% hàng hóa từ Trung Quốc, còn Amazon – nhà bán lẻ trực tuyến lớn thứ 2 tại Mỹ – là 70%, theo ước tính của Wedbush Securities.
Nguy cơ hàng Trung Quốc bị áp thuế tổng cộng 130% càng khiến bức tranh bán lẻ thêm ảm đạm, trong bối cảnh mùa mua sắm cuối năm đến gần. Hiệp hội Bán lẻ Quốc gia Mỹ (NRF) đã hoãn công bố dự báo doanh số bán lẻ cuối năm đến ngày 6/11, lần đầu tiên kể từ đại dịch.
Hồi tháng 4, ông Trump từng dọa áp thuế lên tới 145% với Trung Quốc. Dù vậy, đến tháng 5, hai nước đạt thỏa thuận, giảm con số này về 30%. Mức thuế 130% sắp tới được đánh giá gây ảnh hưởng không nhỏ, đặc biệt khi lạm phát tháng 8 của Mỹ tăng gần 3%. Số liệu tháng 9 chưa được công bố, do chính phủ đóng cửa.
Khảo sát của KPMG cũng cho thấy 35% doanh nghiệp ghi nhận doanh số sụt giảm và 31% cho biết khách hoãn mua hàng. 39% hãng bán lẻ thông báo lợi nhuận gộp giảm. Khoảng 44% công ty dự báo đà giảm kéo dài sang năm sau và 66% hãng bán lẻ đã chuyển hơn một nửa chi phí thuế sang người tiêu dùng, qua tăng giá bán.
Sự bất ổn về chính sách thuế khiến 57% doanh nghiệp hoãn các khoản đầu tư lớn. Gần 40% dừng tuyển dụng, 29% giảm 5% nhân sự.
Bán lẻ cũng là ngành chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ giảm việc làm, theo công ty tư vấn nhân sự Challenger, Gray and Christmas. 5 tháng đầu năm, các hãng ngành này đã cắt giảm 76.000 việc làm. Con số này tăng 274% so với cùng kỳ năm ngoái.
Triển vọng tuyển dụng dịp lễ cuối năm cũng ảm đạm. Các hãng dự kiến chỉ tuyển dưới 500.000 lao động thời vụ, thấp hơn năm ngoái. “Làn sóng bất ổn tác động đến bán lẻ và người tiêu dùng, khi quý cuối năm đến gần”, hãng tư vấn nhân sự Challenger, Gray and Christmas cho biết.
Vài tháng qua, ngành này đã thay đổi chuỗi cung ứng và tăng sức chống chịu thông qua nhiều kế hoạch. Tuy nhiên, việc tăng thuế thêm 100% có thể vượt quá khả năng ứng phó của họ. Giám đốc hãng tư vấn BCG Manoj Kothiyal nhận định “thuế còn thay đổi nhanh hơn chuỗi cung ứng”.
Ông gọi thuế là lạm phát kiểu mới, khuyên các hãng bán lẻ giải thích minh bạch khi chi phí tăng. “Hãy nói rằng chúng tôi vẫn giữ nguyên chất lượng và tiêu chuẩn nguồn hàng dù thương mại toàn cầu biến động. Sự minh bạch sẽ tạo ra niềm tin về giá, thứ có giá trị tương đương thương hiệu”, ông nói.
Kothiyal cũng cảnh báo tình hình sẽ biến động liên tục. “Thuế có thể sẽ được điều chỉnh, đàm phán lại hoặc tăng lên, tùy từng giai đoạn. Mục tiêu của doanh nghiệp không phải là dự đoán thay đổi tiếp theo, mà sẵn sàng cho tất cả”, ông kết luận.
Hà Thu (theo Forbes, Reuters)