Ảnh minh họa – Ảnh: TTO
Bộ Công Thương đã có trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Đồng Nai gửi đến trước kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV liên quan vấn đề giá điện.
Theo đó, cử tri đề nghị xem xét cách tính giá điện sinh hoạt theo hướng thay thế cách tính theo bậc thang bằng cách tính theo khung giờ hoạt động (giờ cao điểm và thấp điểm) nhằm đảm bảo quyền lợi cho người dân.
Trả lời nội dung này, Bộ Công Thương nêu rõ điện năng là một hàng hóa đặc biệt, việc sản xuất và tiêu dùng diễn ra đồng thời, việc lưu trữ điện năng có chi phí cao.
Khi huy động phát điện, về nguyên tắc ngành điện sẽ huy động các nhà máy điện có giá thấp hơn phát điện trước cho đến khi đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng điện của khách hàng.
Với đặc điểm này, nhằm khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả, hiện nay rất nhiều nước trên thế giới kể cả các nước tiên tiến như Nhật Bản, Hàn Quốc hay các nước như Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines… đều áp dụng giá điện theo các bậc thang tương tự như Việt Nam.
Việc thiết kế giá bán lẻ điện cho sinh hoạt theo các bậc phù hợp với các mức sử dụng điện khác nhau của các hộ dân với giá điện của các bậc tăng dần nhằm khuyến khích các hộ dân sử dụng điện hiệu quả, tiết kiệm.
Đây không phải chỉ riêng có ở nước ta, mà là phương pháp được áp dụng ở nhiều nước trên thế giới.
Thực tế áp dụng trong những năm qua cho thấy việc áp dụng giá bán điện sinh hoạt theo các bậc là đơn giản và đạt được mục tiêu khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm hiệu quả.
Bộ Công Thương cũng dẫn lại quy định của Luật Điện lực năm 2024 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1-2-2025) nêu rõ giá bán lẻ điện theo thời gian sử dụng điện trong ngày được áp dụng đối với khách hàng sử dụng điện đủ điều kiện, bao gồm giá bán lẻ điện giờ cao điểm, thấp điểm và bình thường.
Đối với nhóm khách hàng sử dụng điện phục vụ mục đích sinh hoạt, áp dụng giá bán lẻ điện sinh hoạt bậc thang tăng dần đối với khách hàng chưa đủ điều kiện tham gia hoặc không tham gia mua bán điện trên thị trường điện cạnh tranh.
Như vậy, theo quy định này của Luật Điện lực phụ thuộc cấp độ phát triển của thị trường điện mà áp dụng cơ chế giá điện phù hợp với các khách hàng sinh hoạt.
Quy định về giá bán lẻ điện
Theo quy định hiện hành, giá bán lẻ điện do đơn vị bán lẻ điện xây dựng căn cứ chính sách giá điện, khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân, cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân và cơ cấu biểu giá bán lẻ điện.
Giá bán lẻ điện được quy định chi tiết cho từng nhóm khách hàng sử dụng điện phù hợp với tình hình kinh tế – xã hội từng thời kỳ và cấp độ thị trường điện cạnh tranh, bao gồm: sản xuất, kinh doanh, hành chính sự nghiệp, sinh hoạt.
Giá bán lẻ điện theo thời gian sử dụng điện trong ngày được áp dụng đối với khách hàng sử dụng điện đủ điều kiện, bao gồm giá bán lẻ điện giờ cao điểm, thấp điểm và bình thường.
Đối với nhóm khách hàng sử dụng điện phục vụ mục đích sinh hoạt, áp dụng giá bán lẻ điện sinh hoạt bậc thang tăng dần đối với khách hàng chưa đủ điều kiện tham gia hoặc không tham gia mua bán điện trên thị trường điện cạnh tranh.
Trước đó, Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn ký Quyết định 14 quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện. Quy định này có hiệu lực từ ngày 29-5.
Theo đó, biểu giá điện bậc thang rút từ 6 xuống còn 5 bậc. Bậc rẻ nhất tính cho hộ gia đình dùng dưới 100 kWh thay vì 50 kWh hiện nay, còn bậc cao nhất từ 701 kWh trở lên.
Giá điện các bậc thang 1-5 được tính bằng 90-180% giá bán lẻ điện bình quân (hiện là 2.204,07 đồng một kWh, áp dụng từ ngày 10-5.
Như vậy, theo biểu giá mới, giá điện thấp nhất (bậc 1) khoảng 1.984 đồng một kWh và cao nhất (bậc 5) là 3.967 đồng một kWh, chưa bao gồm thuế VAT.
