Mô hình công an hai cấp nhìn từ thực tiễn ở Lào Cai: Chuyển động tích cực từ cơ sở

Đầu tháng 4, chúng tôi đến thăm trụ sở Công an xã Vạn Hòa, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. Tòa nhà hai tầng, sơn màu kem sáng, nổi bật giữa những vạt đồi xanh ngắt. Nơi đây, những câu chuyện về một mô hình công an hai cấp (tỉnh và xã) đang dần hiện rõ qua từng lời nói, ánh mắt và niềm tin vững chắc của người dân.

Trụ sở Công an xã Vạn Hòa được tổ chức khánh thành trước Tết, bên trong phòng còn thơm mùi sơn. Trụ sở mới của công an xã đã nhanh chóng trở thành nơi người dân lui tới mỗi ngày để giải quyết các công việc. Tại đây, có đầy đủ các phòng chức năng, từ tiếp dân, làm căn cước công dân, xử lý hành chính đến các khu vực sinh hoạt, nghỉ trực của cán bộ chiến sĩ.

Trụ sở Công an xã Vạn Hòa là một trong số 135 trụ sở công an cấp xã, thị trấn của tỉnh Lào Cai vừa hoàn thành xây dựng và đưa vào sử dụng. Mỗi trụ sở có diện tích tối thiểu 1.000m2, đạt chuẩn của Bộ Công an.

Cùng với đó, từ đầu tháng 3 vừa qua, nhiều cán bộ chiến sĩ có chuyên môn giỏi đã được điều động về xã. Việc tăng cường nhân lực giúp công an cơ sở không bị động trước những tình huống phức tạp, xử lý kịp thời các vấn đề nảy sinh về an ninh trật tự ngay từ địa bàn.

Tại đây, chúng tôi gặp trường hợp ông Lò A Ty, người dân xã Hoàng Liên, thị xã Sa Pa, đang làm thủ tục nhận lại chiếc xe máy đã bị thất lạc. Trước đó một tuần, ông Ty đến địa bàn lân cận để giải quyết việc riêng. Trong lúc sơ suất, chiếc xe bỗng “không cánh mà bay”. Sau khi tiếp nhận trình báo của ông Ty, lực lượng công an đã nhanh chóng vào cuộc, điều tra. Chỉ vài ngày sau, lực lượng Công an xã Vạn Hòa tìm lại được chiếc xe và liên lạc, mời ông đến nhận lại.

Ông Lò A Ty, người dân xã Hoàng Liên, thị xã Sa Pa, đang làm thủ tục nhận lại chiếc xe máy đã bị thất lạc

“Tôi rất mừng khi công an đã nhanh chóng tìm được xe cho tôi. Bọn trộm nó không mở được cốp xe, giấy tờ vẫn ở trong cốp xe đầy đủ, không mất cái gì. Tôi mừng lắm!” ông Ty cho biết chiếc xe là tài sản lớn với ông, là phương tiện để xuống chợ, đi thăm con cháu.

Từ 1/3, Công an tỉnh Lào Cai chính thức triển khai hoạt động theo mô hình mới, không còn công an cấp huyện, mà chỉ còn cấp tỉnh và xã. Điều đó đồng nghĩa với việc rất nhiều phần việc vốn do công an cấp huyện đảm nhiệm trước đây, nay được chuyển giao về cho lực lượng công an cấp xã. Thêm nhiệm vụ là thêm áp lực. Nhưng đó cũng là cơ hội để công an xã chủ động hơn, gắn bó với dân hơn, giải quyết công việc sát thực tế hơn.

Cán bộ công an xã hướng dẫn người dân làm thủ tục trên smartphone

Trụ sở mới của Công an xã Vạn Hòa không chỉ là nơi tiếp nhận tin báo, giải quyết vụ việc. Với nhiều người, đó còn là nơi học cách làm… thủ tục online.

Ở phòng tiếp dân, chị Tẩn Mùi Khé, người Mông ở xã Vạn Hòa, lần đầu lên làm thủ tục nhập hộ khẩu thường trú cho con. Chị Khé ngại ngùng, bối rối vì chưa từng dùng ứng dụng điện thoại để kê khai thông tin. Nhưng chỉ vài phút sau, dưới sự hướng dẫn kiên nhẫn của một chiến sĩ công an, chị Khé đã hoàn thành xong mọi thủ tục ngay trên chiếc điện thoại của mình. “Dù em chưa làm bao giờ nhưng các anh hướng dẫn dễ hiểu lắm. Chỉ vài thao tác là xong”, chị Khé cười vui vẻ khi hoàn thành xong một việc quan trọng của gia đình.

Buổi sáng ở trụ sở Công an xã Vạn Hòa, tiếng người ríu rít, tiếng bàn phím lách cách hòa vào không khí nhộn nhịp nhưng trật tự. Một cụ bà được con gái đưa đến sửa thông tin căn cước công dân. Cạnh đó là một trung niên đang được cán bộ hướng dẫn thao tác trên điện thoại – đăng ký cư trú, tạo tài khoản định danh điện tử, nộp hồ sơ qua Cổng Dịch vụ công quốc gia. Không còn khoảng cách, ai cũng thấy mình được đón tiếp, được hướng dẫn tận tình.

Những thủ tục từng là nỗi e ngại của bà con vùng cao, khi công nghệ số còn xa lạ, nhưng giờ đây đã trở thành chuyện thường ngày sau khi bà con trải qua ‘lớp học chuyển đổi số cấp tốc’ ngay tại trụ sở công an xã.

Ông Phạm Trung Kiên, Bí thư Đảng ủy xã Vạn Hòa

Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, ông Phạm Trung Kiên, Bí thư Đảng ủy xã Vạn Hòa cho hay, ở Vạn Hòa, rất nhiều vụ việc nhỏ được giải quyết ngay từ đầu, không để phát sinh thành điểm nóng. Xích mích giữa hàng xóm, tranh chấp đất đai, mâu thuẫn trong gia đình… đều được công an xã lắng nghe, hòa giải, xử lý mềm dẻo.

“Nhân dân trên địa bàn xã Vạn Hòa đánh giá rất cao hiệu quả giải quyết công việc và thủ tục hành chính, đặc biệt là vấn đề đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông, phòng cháy chữa cháy trên địa bàn xã Vạn Hòa của chúng tôi” – ông Kiên nói.

Đại tá Cao Minh Huyền, Giám đốc Công an tỉnh Lào Cai, nhìn nhận: Công an xã không chỉ làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương… mà còn đóng vai trò nền tảng – như “móng nhà” của công tác đảm bảo an ninh. An ninh cơ sở phụ thuộc vào địa bàn dân cư. Việc toàn bộ 152 xã, phường, thị trấn của Lào Cai được đưa ra khỏi danh sách phức tạp về an ninh trật tự là thành công lớn, được Bộ Công an đánh giá cao với căn cứ rõ ràng.

Nhờ đó, tình hình tội phạm giảm, cuộc sống bình yên, bản làng yên ấm. Đồng bào các dân tộc yên tâm lao động, sản xuất, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống. Các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách của Nhà nước cũng vì thế mà “vào cuộc sống” một cách thực chất hơn bao giờ hết.