Thủ tướng lập Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về tổ chức thi hành án, thu hồi tài sản “khủng” bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Trưởng Ban Chỉ đạo là Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình, được sử dụng con dấu của Thủ tướng. Phó ban là Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, theo quyết định ngày 9/4 của Thủ tướng.
20 thành viên còn lại là lãnh đạo nhiều bộ ngành trung ương và địa phương như Hà Nội, TP HCM, Lâm Đồng, Bà Rịa – Vũng Tàu, Đồng Nai, Long An, Quảng Ninh.
Bộ Tư pháp là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo. Ban có trách nhiệm giúp Thủ tướng giải quyết những công việc quan trọng, liên ngành, đề xuất phương hướng, giải pháp về tổ chức thi hành án, thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Các thành viên Ban Chỉ đạo làm việc theo chế độ kiêm nhiệm, sử dụng biên chế hiện có của các đơn vị để giúp việc.
Nằm bên bờ sông Sài Gòn, tòa nhà Saigon One Tower (màu hồng) là một trong hàng nghìn bất động sản của Vạn Thịnh Phát đã bị kê biên để đảm bảo thi hành án. Ảnh: Thanh Tùng
Bà Trương Mỹ Lan, 69 tuổi, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bị xác định cầm đầu nhiều hành vi sai phạm xảy ra tại tập đoàn và Ngân hàng SCB. Ở giai đoạn một vụ án, bà bị xác định trong 10 năm thâu tóm SCB bà Lan đã chỉ đạo đồng phạm giải ngân cho nhóm công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát tổng cộng hơn 2.500 khoản vay. Đến tháng 10/2022 (khởi tố vụ án), nhóm bà Lan và Vạn Thịnh Phát còn 1.284 khoản vay với dư nợ 677.000 tỷ đồng gốc và lãi. Tính đến thời điểm xét xử sơ thẩm vụ án, một số khoản vay đã được tất toán, số tiền bà Lan có trách nhiệm bồi thường còn 673.000 tỷ đồng – là dư nợ của 1.243 khoản vay.
Đối với 1.120 mã tài sản được dùng để bảo đảm cho 1.243 khoản vay của bà Lan tại SCB, bản án có hiệu lực buộc SCB phải phối hợp cơ quan có thẩm quyền trong việc quản lý khối tài sản này. Việc xử lý các tài sản phải được thực hiện dưới sự giám sát của VKSND Tối cao, Cục Cảnh sát Kinh tế (C03, Bộ Công an) và cơ quan thi hành án, để đảm bảo hiệu quả thu hồi tốt nhất.
Quá trình thi hành án, Cục trưởng Thi hành án dân sự TP HCM Nguyễn Văn Hòa đề xuất cần cơ chế đặc biệt để thu hồi tài sản, bao gồm khoảng 1.600 bất động sản, 23 mã cổ phiếu, cổ phần “giá trị đặc biệt lớn”. Đa số bất động sản nằm tại TP HCM.
Bên cạnh tài sản, theo ông Hòa, số tiền trong vụ án cần thu hồi ước tính hơn 465.000 tỷ đồng, có 80% tại TP HCM. Số bị hại giai đoạn đầu không nhiều, nhưng giai đoạn 2 của vụ án lên đến hơn 36.000 người.
Hồi tháng 2, Cục Thi hành án Dân sự TP HCM cho biết đã tạm thu khoảng 8.000 tỷ đồng – tiền thi hành án của bà Trương Mỹ Lan và các đương sự khác, sẽ ưu tiên thi hành cho các trái chủ. Ngoài số tiền mặt tạm thu, quá trình tổ chức thi hành bản án vụ Vạn Thịnh Phát (giai đoạn một), cơ quan này đang nỗ lực xử lý các tài sản để bảo đảm thu hồi tiền, tài sản theo nội dung bản án tuyên.
Bà Trương Mỹ Lan trong lần ra tòa năm 2024. Ảnh: Quỳnh Trần
Liên quan đến sai phạm ở giai đoạn một vụ án, hôm 3/12/2024, bà Lan bị TAND Cấp cao tại TP HCM giữ nguyên án tử hình về tội Tham ô tài sản; 20 năm tù về tội Đưa hối lộ; chấp nhận giảm nhẹ hình phạt từ 20 năm xuống 16 năm về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng hợp hình phạt, bà Lan phải chịu án tử hình.
Bản án phúc thẩm trên đã có hiệu lực pháp luật, song khi tuyên án HĐXX cho rằng “nếu bị cáo (bà Lan) tích cực khắc phục 3/4 hậu quả sẽ được xem xét chuyển sang chung thân”.
Hiện, TAND Cấp cao tại TP HCM đang xét xử phúc thẩm giai đoạn 2 vụ án. Trong đó, bà Lan bị tuyên phạt án tù chung thân, đã kháng cáo cho rằng cấp sơ thẩm buộc tội bà Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (30.081 tỷ đồng của 35.824 trái chủ) thông qua việc phát hành trái phiếu khống; Rửa tiền (445.747 tỷ đồng) và Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới (4,5 tỷ USD – tương đương 106.730 tỷ đồng) là không đúng.
Nêu quan điểm về kháng cáo, đại diện VKS cho rằng bà Lan đã khắc phục được 1/4 thiệt hại nên đề nghị tòa phúc thẩm xem xét giảm án chung thân ở hành vi chiếm đoạt hơn 30.000 tỷ đồng; giữ nguyên mức án ở 2 tội còn lại.
Vũ Tuân