Nhiều người dân Thái Lan phải gồng gánh các khoản lãi đến mức không còn khả năng chi trả nợ gốc – Ảnh: REUTERS
Theo báo The Nation ngày 19-10, hơn 5,4 triệu người Thái Lan hiện đang mắc “nợ kinh niên”, chỉ đủ khả năng trả lãi mà không thể giảm nợ gốc, trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng nhanh hơn thu nhập và nợ hộ gia đình trở thành rủi ro lớn cho nền kinh tế.
Kiệt sức vì chi tiêu vượt thu nhập
Phát biểu tại sự kiện ở Bangkok, ông Surapol Opasatien, Giám đốc Cục Tín dụng quốc gia Thái Lan (NCB), cảnh báo nền kinh tế nước này đang bước vào giai đoạn suy giảm, với nợ hộ gia đình là “ngòi nổ tiềm ẩn”.
Ông cho biết nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, tăng trưởng quý 4 năm nay có thể dưới 1% – hoặc không tăng trưởng – dù đây thường là giai đoạn chi tiêu mạnh nhất trong năm.
Theo ông Surapol, cuộc khủng hoảng tài chính của Thái Lan bắt đầu từ đại dịch COVID-19, khi khoảng 10 triệu lao động tự do mất thu nhập trong giai đoạn 2020 – 2023. Dữ liệu của Ngân hàng Trung ương cho thấy phải mất 4 – 5 năm nữa, thu nhập của nhóm này mới có thể trở lại mức trước dịch.
Trong khi đó, thu nhập trung bình của người dân ba năm qua chỉ tăng 3%, nhưng chi tiêu hộ gia đình – bao gồm cả trả nợ – lại tăng tới 5%, khiến khoảng cách tài chính ngày càng nới rộng.
Một nghiên cứu của Ngân hàng Krungthai cho thấy mỗi hộ gia đình Thái đang nợ trung bình khoảng 700.000 baht (hơn 21.000 USD), trong đó 100.000 baht (khoảng 3.000 USD) là nợ phi chính thức – như các khoản vay cá nhân, “tín dụng đen”, người cho vay nặng lãi – thường có lãi suất cao gấp 8 lần so với tín dụng ngân hàng.
Hơn 5 triệu người Thái Lan rơi vào “vòng xoáy nợ”
Cục Tín dụng quốc gia ước tính nước này có 33 triệu người vay nợ, với tổng dư nợ hơn 13,5 nghìn tỉ baht, trong đó phần lớn thuộc về thế hệ X và Y, chiếm khoảng 30 triệu người.
Nhóm thế hệ X (41 – 45 tuổi) đang gánh khoản nợ hộ gia đình cao nhất, trong khi thế hệ Y (29 – 45 tuổi) được gọi là “thế hệ kiệt sức” vì vừa phải chăm lo cho cha mẹ già, vừa nuôi con nhỏ.
Riêng nhân viên văn phòng trong độ tuổi 40 – 45 là nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất: một người làm công ăn lương 30.000 baht/tháng (khoảng 900 USD) phải dành tới 20.000 baht để trả nợ, chỉ còn 10.000 baht (khoảng 300 baht/ngày) cho sinh hoạt – mức chi tiêu tương đương lao động phổ thông.
Thống kê cũng cho thấy Thái Lan có khoảng 24 triệu thẻ tín dụng, nhưng 8 triệu trong số đó đã ngừng hoạt động hơn hai năm qua. Tổng nợ từ 16 triệu thẻ còn hiệu lực hiện vượt 500 tỉ baht. Trong khi đó, các khoản vay tiêu dùng nhỏ đang gia tăng nhanh chóng, phục vụ cả những chi tiêu hằng ngày như mỹ phẩm, đồ ăn hay cà phê.
Ông Surapol cho biết hiện có 7,2 triệu người Thái chỉ đủ khả năng trả lãi, trong đó có 5,4 triệu người rơi vào tình trạng “nợ triền miên”, phải xoay vòng khoản vay mà không thể trả gốc.
Nếu trong năm tới không có chính sách tái cơ cấu hiệu quả, tỉ lệ nợ xấu (NPL) ở nhóm tuổi 31 – 45 có thể tăng vọt. Một số người thuộc thế hệ X buộc phải bán tài sản, trong khi người cao tuổi phải bán vàng để trả nợ.
“Không thể trả nợ đồng nghĩa với việc mất tự do tài chính, và để lấy lại điều đó có thể mất nhiều năm”, ông Surapol cảnh báo, đồng thời kêu gọi chính phủ đưa tái cơ cấu nợ thành ưu tiên chính sách năm 2026, nhằm giúp người dân nâng cao hiểu biết tài chính, tiếp cận nguồn vốn công bằng và thoát khỏi vòng luẩn quẩn nợ nần.