Không để hộ kinh doanh đơn độc khi bỏ thuế khoán

Rất nhiều câu hỏi, băn khoăn của các tiểu thương, hộ kinh doanh được nêu ra tại hội thảo “Sắp bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?” do báo Tuổi Trẻ tổ chức tại Trường đại học Sài Gòn, TP.HCM (273 An Dương Vương, phường Chợ Quán, TP.HCM) ngày 8-10. 

Trả lời các câu hỏi của các hộ kinh doanh, Phó cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) Mai Sơn cho biết việc bỏ thuế khoán để chuyển sang thuế kê khai sẽ giúp hộ kinh doanh minh bạch hơn trong hoạt động và nộp thuế sát với thực tế doanh thu.

“Thực tế ai kinh doanh cũng đều có ghi chép sổ sách – nhập hàng, bán ra, hàng tồn… Cơ quan thuế sẽ hỗ trợ bà con chuyển việc ghi chép thủ công sang phần mềm trên điện thoại thông minh, giúp kê khai dễ dàng và thuận lợi hơn”, ông nói.

Theo ông Sơn, thủ tục chuyển đổi rất đơn giản: hộ kinh doanh chỉ cần nộp tờ khai theo mẫu 01 (Thông tư 40/2021) cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp hoặc nộp trực tuyến. Từ nay đến 1-1-2026, hộ kinh doanh sẽ được hướng dẫn làm quen với việc kê khai trên máy tính, điện thoại.

“Hiện cả nước có hơn 110 nhà cung cấp giải pháp phần mềm, hóa đơn điện tử và kế toán. Tôi được biết, Thuế TP.HCM mới ký thỏa thuận với một đơn vị có thể cung cấp gói giải pháp trọn gói giảm 50% chi phí ban đầu, cụ thể với giá 790.000 đồng gồm phần mềm kế toán, miễn phí 2.000 hóa đơn điện tử và miễn phí 1 năm sử dụng chữ ký số cho hộ kinh doanh. 

Để hỗ trợ bà con có thể tiếp cận phần mềm với chi phí hợp lý và dễ sử dụng nhất, tôi đề nghị các nhà cung cấp giải pháp có các giải pháp giảm chi phí tối đa”, ông Sơn nhấn mạnh.

Về chế độ kế toán, cơ quan thuế sẽ “biến” sổ ghi chép tay thành chế độ kế toán điện tử đơn giản, dễ sử dụng. Hóa đơn mua vào cơ bản phải có chứng từ; riêng hàng hóa từ cá nhân sản xuất, nuôi trồng trực tiếp sẽ được lập bảng kê thay cho hóa đơn.

Ông Mai Sơn lý giải thuế khoán hiện nay chưa phản ánh đúng thực tế: “Hai hộ bán phở cạnh nhau, cùng quy mô nhưng doanh thu khác nhau, hộ bán ít vẫn phải nộp thuế như hộ bán nhiều, thậm chí lỗ vẫn phải nộp. Khi chuyển sang kê khai, mức thuế sẽ công bằng và minh bạch hơn”.

Liên quan hàng tồn kho và hóa đơn, ông cho biết hộ nhỏ thường tồn ít hàng, còn hộ lớn đã quen chứng từ. Việc xuất hóa đơn giúp rõ ràng doanh thu, chi phí và chứng minh nguồn gốc hàng hóa, điều quan trọng không chỉ với thuế mà còn để bảo vệ người tiêu dùng. 

Cơ quan thuế cũng đang nghiên cứu cho phép gộp hóa đơn lẻ cuối ngày, đồng thời nhấn mạnh chi phí in hóa đơn hiện rất thấp nhờ hệ thống POS điện tử.

Với mặt hàng đặc thù như rau củ quả có hạn sử dụng ngắn, ngành thuế sẽ khảo sát thêm để đảm bảo quy định “có lãi mới nộp thuế”, phản ánh đúng thực tế kinh doanh.

Đối với hoạt động bán hàng qua sàn thương mại điện tử, các sàn hiện đã kê khai, khấu trừ và nộp thuế thay hộ kinh doanh. Cơ quan thuế đang hoàn thiện quy trình để người mua hàng có thể lựa chọn lấy hóa đơn trực tuyến, đảm bảo thu đúng, thu đủ và công bằng giữa các nhóm nộp thuế.

Ông Mai Sơn khẳng định, trong giai đoạn đầu chuyển đổi, ngành thuế sẽ hạn chế xử phạt, tăng cường hướng dẫn và phối hợp với chính quyền địa phương, đại lý thuế, công ty kế toán và nhà cung cấp phần mềm để cùng hỗ trợ hộ kinh doanh.

“Chúng tôi mong bà con yên tâm, chính sách sẽ được điều chỉnh linh hoạt để phù hợp với thực tiễn và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động kinh doanh”, ông nhấn mạnh.