Hà NộiHàng triệu thông tin khách hàng EVN, dữ liệu doanh nghiệp ở Sở Kế hoạch và Đầu tư, thông tin phụ huynh từ sổ liên lạc điện tử bị nhóm bị cáo lợi dụng vị trí làm việc để đánh cắp.
TAND Hà Nội vừa xét xử ba bị cáo trong vụ án mua bán trái phép dữ liệu thông tin cá nhân của cơ quan, tổ chức, cá nhân… để thu lợi bất chính. Ba bị cáo liên quan ba vụ việc cùng được Cục An ninh mạng phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) phát giác, khởi tố.
Ba bị cáo được hưởng án treo, trong đó Vũ Thanh Tùng nhận 30 tháng; Lại Thị Uyên và Nguyễn Mạnh Linh lần lượt 24 và 12 tháng, cùng về tội danh Sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông.
Ăn cắp dữ liệu của EVN
Theo bản án tuyên cuối tháng 9 của TAND Hà Nội, Uyên liên quan đường dây mua bán dữ liệu cá nhân, của vợ chồng Dư Anh Quý, Lại Thị Phương bị phát giác hồi tháng 5/2021 với tổng số dữ liệu lên tới 1.300 GB, chứa “hàng tỷ” thông tin cá nhân, tổ chức trên toàn quốc.
Vụ việc bắt đầu từ năm 2013, khi Quý là nhân viên hợp đồng, chuyên lập trình phần mềm cho một trung tâm thông tin thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Quá trình làm việc, Quý được tiếp cận cơ sở dữ liệu chứa thông tin cá nhân khách hàng của các công ty điện lực địa phương. Quý sau đó lén sao chép dữ liệu thông tin cá nhân khách hàng được đăng ký trong hệ thống dữ liệu của EVN, dù nhận thức đây là hành vi bị nghiêm cấm.
Vợ chồng Quý, Phương bị xét xử năm 2023. Ảnh: Danh Lam
Có dữ liệu trong tay, Quý thành lập website, số hotline, công khai quảng cáo các “mặt hàng” như “data 63 tỉnh thành quận huyện”, “danh sách khách hàng làng nghề gỗ ở Từ Sơn”, “update danh sách khách hàng chung cư quận Hoàng Mai”, “cập nhật danh sách khách hàng doanh nghiệp 63 tỉnh thành…” gồm chi tiết họ tên, địa chỉ, số điện thoại, mã số thuế…. Giá giao dịch từ 200 đồng đến 1.000 đồng mỗi thông tin.
Bị cáo Uyên là em vợ Quý đã tham gia cùng chị gái, anh rể, được hưởng 40% lợi nhuận. Khi khách hàng liên hệ, Uyên sẽ trao đổi thống nhất giá tiền, yêu cầu chuyển tiền vào một trong các tài khoản ngân hàng của chị gái hoặc anh rể. Từ đây, Uyên sẽ lấy dữ liệu từ chị gái, Phương, để chuyển cho khách qua email.
Tại phiên tòa mở cuối tháng 9, Uyên thừa nhận cáo buộc làm việc cho vợ chồng chị gái, được hứa cho 40% lợi nhuận. Bị cáo nói có nhận 54 triệu đồng từ khách chuyển khoản mua dữ liệu nhưng sau đó đã rút ra tiền mặt và đưa lại toàn bộ cho anh chị.
Trước đó, tháng 1/2023, vợ chồng Quý, Phương đã bị TAND Hà Nội tuyên lần lượt 30 tháng tù và 30 tháng án treo về tội danh Sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông.
Kết quả điều tra mới xác định được danh tính 3 “khách”, mua khoảng 4,2 triệu dữ liệu gồm tên tuổi, địa chỉ nhà… Những người này đã bị xử phạt hành chính.
524 lần bán thông tin từ dữ liệu sổ liên lạc điện tử
Với bị cáo Tùng, VKS xác định, năm 2014-2017 là nhân viên một công ty chuyên cung cấp dịch vụ sổ liên lạc điện tử. Tùng được giao trách nhiệm thu thập, quản lý dữ liệu liên quan thông tin trường học, thông tin phụ huynh, học sinh của các trường học có liên kết với công ty này.
Tùng được công ty cung cấp tài khoản có quyền quản trị, truy cập, trích xuất dữ liệu khách hàng. Lợi dụng điều này, Tùng đã sao chép, trích xuất khoảng 15.000 dữ liệu có thông tin tên, số điện thoại của phụ huynh học sinh một số trường học.
Năm 2018 nghỉ việc, Tùng lên Facebook rao bán các dữ liệu giáo dục, ngân hàng, ô tô, xe máy, chứng khoán, bệnh viện, spa…
Tùng bị cáo buộc trong giai đoạn 2018-2021 đã thực hiện 524 giao dịch bán trái phép dữ liệu thông tin cá nhân, thu lợi bất chính 760 triệu đồng. Trong những người mua dữ liệu từ Tùng, nhà chức trách mới xác định được 11 người, đều là nhân viên của các trung tâm giáo dục, Anh ngữ.
Ăn cắp dữ liệu doanh nghiệp từ Sở Kế hoạch và Đầu tư
Với bị cáo Linh, VKS xác định là nhân viên kỹ thuật của một công ty công nghệ từ 2017, được thuê hỗ trợ về công nghệ thông tin, phụ trách bảo trì, bảo dưỡng thiết bị máy tính, máy in tại Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
Đầu năm 2019, trong quá trình làm việc, Linh được một số cán bộ tại đây nhờ đăng nhập vào “Hệ thống quản lý doanh nghiệp và hộ cá thể”, “Hệ thống Quản lý báo cáo doanh nghiệp”, “Hệ thống Quản lý doanh nghiệp sau đăng ký” và “Hệ thống Thông tin đăng ký doanh nghiệp Quốc gia” của Sở để hỗ trợ trích xuất thông tin, phục vụ công việc.
Linh qua đó nắm được mật khẩu đăng nhập các hệ thống này và biết trong các hệ thống quản lý này có chứa thông tin doanh nghiệp và hộ kinh doanh trên địa bàn thành phố Hà Nội và toàn quốc.
Biết các thông tin này có thể bán kiếm lợi, Linh truy cập hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu của Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội và trích xuất toàn bộ dữ liệu là thông tin của các doanh nghiệp và hộ kinh doanh gồm: tên, địa chỉ, số điện thoại, người đại diện pháp luật, số tài khoản, mã số thuế… Tổng cộng 22 GB.
Sau khi lấy được dữ liệu, Linh lập các tài khoản mạng ẩn danh để quảng cáo “hàng” và bán dữ liệu.
Kết quả điều tra xác định tháng 9/2019 đến 2/2021, Linh thực hiện khoảng 66 giao dịch mua bán trái phép dữ liệu thông tin cá nhân, thu 114 triệu đồng.
Trong các khách hàng, cơ quan điều tra mới xác định nhân thân được một người. Người này mua 27.500 dữ liệu từ Linh với giá 5,5 triệu đồng để phục vụ công việc tiếp thị bán bảo hiểm của mình chứ không bán, chia sẻ.
Hải Thư