Khối doanh nghiệp tư nhân chỉ ra 4 rào cản lớn

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online ngày 13-9, ông Đặng Hồng Anh – chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam – cho biết trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam vừa tổ chức hàng loạt các phiên đối thoại ở địa phương, ghi nhận hơn 3.300 ý kiến góp ý phát triển kinh tế.

Doanh nghiệp vẫn kêu khó tiếp cận tín dụng

Báo cáo phân tích các kiến nghị doanh nghiệp của Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam cho thấy bức tranh kinh tế tư nhân đang đối mặt với bốn rào cản lớn: vốn, đất đai, thủ tục hành chính và nguồn nhân lực. Đây là những vấn đề cốt lõi, đòi hỏi những giải pháp đột phá và thực chất để giải phóng tiềm năng của khu vực kinh tế được xem là động lực quan trọng của quốc gia.

Trong đó, khó khăn trong tiếp cận tín dụng là vấn đề được nêu lên nhiều nhất, yêu cầu về tài sản thế chấp cao và thủ tục phức tạp của ngân hàng đang là rào cản lớn. 

Nhiều doanh nghiệp đề xuất thực thi cơ chế chấp nhận tài sản bảo đảm phi truyền thống như dòng tiền, hợp đồng thương mại, hay hàng tồn kho. Điều này sẽ mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, siêu nhỏ có ý tưởng kinh doanh tốt nhưng thiếu tài sản hữu hình.

Bên cạnh đó, đất đai và mặt bằng cũng là điểm nghẽn lớn khi nhiều doanh nghiệp phản ánh tình trạng thiếu quỹ đất sạch, quy hoạch chưa phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp nhỏ (cần diện tích 1.000 – 2.000m²), thủ tục cấp phép đầu tư, giải phóng mặt bằng còn kéo dài và chi phí đền bù cao.

Đối với thủ tục hành chính, tình trạng chồng chéo, thiếu thống nhất giữa các quy định pháp luật đang gây bế tắc cho nhiều dự án. Các thủ tục về chấp thuận chủ trương đầu tư, phòng cháy chữa cháy, hay giải thể doanh nghiệp vẫn còn rườm rà, gây tốn kém chi phí và thời gian. 

Doanh nghiệp cũng bày tỏ lo ngại về cơ chế “hậu kiểm” nếu thiếu tiêu chí minh bạch và mong muốn được tham gia sâu hơn vào quá trình góp ý chính sách ngay từ khâu dự thảo.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cho rằng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là lao động có kỹ năng số và quản trị hiện đại, là vấn đề chung của các địa phương…

Doanh nghiệp kiến nghị những chính sách đột phá

Một trong những kiến nghị đột phá là cho phép các địa phương thí điểm “Sandbox chính sách vùng”. Cơ chế này cho phép thử nghiệm các chính sách mới một cách có kiểm soát trong các lĩnh vực như logistics, OCOP xuất khẩu, tài chính… trước khi nhân rộng. Song song đó, cần ban hành các chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng, đất đai cho các vùng kinh tế khó khăn thay vì áp dụng một chính sách chung.

Đối với lĩnh vực tài chính, các doanh nghiệp đề xuất Chính phủ sớm ban hành hướng dẫn cụ thể để ngân hàng nhận tài sản bảo đảm phi truyền thống. 

Về thuế, doanh nghiệp đề xuất cần nghiên cứu các gói miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, lệ phí môn bài cho doanh nghiệp mới thành lập, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Đồng thời, áp dụng nguyên tắc quản lý rủi ro trong thanh tra thuế để tránh gây phiền hà cho doanh nghiệp tuân thủ tốt.

Đặc biệt, các doanh nghiệp cho rằng chi phí logistics tại Việt Nam vẫn còn quá cao so với thế giới. Doanh nghiệp kiến nghị ưu tiên nguồn lực đầu tư công cho hạ tầng giao thông kết nối liên vùng, kết nối cảng biển – cửa khẩu.