Nhu cầu mua đậu nành, cao lương Mỹ của Trung Quốc trầm lắng khi các nhà nhập khẩu nước này chuyển sang chọn nguồn cung Brazil.
Bộ Nông nghiệp Brazil cho biết Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã gửi thông báo cao lương (còn gọi là lúa miến) nước này đủ điều kiện xuất khẩu. Đây là kết quả sau chuyến thăm của một phái đoàn Trung Quốc đến các nhà sản xuất cao lương Brazil đầu tháng 8.
Ông Eduardo Porto Magalhaes, Điều phối viên kiểm tra và chứng nhận kiểm dịch thực vật quốc tế tại Bộ Nông nghiệp Brazil cho biết bước tiếp theo là đăng ký công ty, nhà sản xuất và xuất khẩu Brazil có nhu cầu bán hàng.
“Chúng tôi đã hoàn thành vòng đăng ký đầu tiên cho các công ty và sẽ nộp hồ sơ cho Trung Quốc”, ông nói. Dự kiến lô cao lương đầu tiên được xuất đi trong 60 ngày tới. Trước đó, Trung Quốc lần đầu công bố kế hoạch nhập khẩu cao lương Brazil trong chuyến thăm cấp nhà nước của Chủ tịch Tập Cận Bình tới Brasilia vào tháng 11/2024, đánh dấu nâng cấp trong quan hệ song phương.
Cơ quan Nông nghiệp Quốc gia Conab cho biết sản lượng cao lương Brazil tăng gấp đôi vài năm qua, lên 4,4 triệu tấn trong niên vụ 2023-2024. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu chiếm chưa đến 1% thị trường quốc tế. Các nhà sản xuất hy vọng sự quan tâm của Trung Quốc mở ra cơ hội phát triển.
Pedro Ottoni, Giám đốc Liên minh Ngô Quốc tế đồng thời là nhà sản xuất đã tiếp đón phái đoàn Trung Quốc bày tỏ lạc quan. “Brazil sẽ nổi bật trong sản xuất cao lương toàn cầu”, ông nói.
Công nhân xúc cao lương vào máy chế biến để làm rượu tại một nhà máy ở Tân Châu, Sơn Đông, Trung Quốc ngày 21/10/2018. Ảnh: Reuters
Trong lúc Bắc Kinh mở cửa cho cao lương Brazil, nhập khẩu từ nhà cung cấp truyền thống là Mỹ giảm mạnh thời gian qua. Theo dữ liệu của Cục Thống kê Dân số Mỹ, xuất khẩu cao lương sang Trung Quốc 7 tháng đầu năm xấp xỉ 82.300 tấn, giảm 97% so với cùng kỳ 2024.
Craig Meeker, nông dân ở Kansas, cựu chủ tịch của Hiệp hội Sản xuất Cao lương Quốc gia Mỹ, cho biết các nhà sản xuất nước này đã dành 15 năm để xây dựng uy tín và chất lượng với khách hàng Trung Quốc. Theo ông, không thể xem nhẹ tác động từ việc nước này chuyển sang mua hàng Brazil. “Chúng tôi đã chứng kiến Brazil trở thành đối thủ cạnh tranh đáng gờm trong các mặt hàng khác và diễn biến của cao lương thực sự đáng lo ngại”, Craig bình luận.
Không chỉ cao lương, đậu nành Brazil cũng đang trở thành lựa chọn thay thế hàng Mỹ của Trung Quốc, theo các thương nhân. Mỹ cung cấp phần lớn sản lượng trong giai đoạn tháng 9 đến tháng 1 hàng năm, trước vụ thu hoạch của Brazil diễn ra.
Thời điểm này năm ngoái, doanh nghiệp Trung Quốc đặt mua 12 triệu đến 13 triệu tấn đậu nành Mỹ cho các lô giao tháng 9 đến tháng 11. Nhưng hiện tại nước này chưa đặt mua bất kỳ lô nào của Mỹ. Một nhà xuất khẩu cho biết thị trường đang trầm lắng. “Nếu là thời điểm bình thường, chúng tôi đã giao khoảng 15 chuyến hàng mỗi tuần”, người này nói.
Bù lại, Trung Quốc đặt mua khoảng 7,4 triệu tấn đậu nành, chủ yếu từ Nam Mỹ, cho tháng 10, đáp ứng 95% nhu cầu dự kiến trong tháng. Tháng 11, họ cũng đặt xong một triệu tấn, tương đương 15% kế hoạch. “Nếu nhìn vào tình hình hiện tại, chúng tôi cho rằng đậu nành Nam Mỹ sẽ là nguồn cung chủ yếu cho đến cuối năm nay”, một thương nhân Singapore cho biết với Reuters.
Năm 2024, Trung Quốc mua khoảng 20% lượng đậu nành từ Mỹ, giảm so với mức 41% vào 2016. Bảy tháng đầu năm, nước này nhập 42,26 triệu tấn từ Brazil, so với 16,57 triệu tấn từ Mỹ. Giá đậu nành Mỹ rẻ hơn khoảng 80-90 cent mỗi giạ so với Brazil cho lô hàng tháng 9-10. Tuy nhiên, mức thuế 23% của Trung Quốc đối với hàng Mỹ làm tăng thêm 2 USD mỗi giạ, làm mất cạnh tranh. Mỗi giạ (bushel) đậu nành tương đương 60 pound, hay 27,2 kg.
Dan Basse, Chủ tịch AgResource Co tại Chicago, ước tính nếu Trung Quốc tiếp tục không nhập khẩu đậu nành Mỹ đến giữa tháng 11, tổng doanh số bị mất có thể lên tới 14 đến 16 triệu tấn, tương đương hàng tỷ USD.
Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo xuất khẩu đậu nành niên vụ 2025-2026 đạt 46,4 triệu tấn, giảm so với mức trên 51 triệu tấn niên vụ trước. Reuters cho rằng USDA có thể tiếp tục hạ triển vọng trong báo cáo cập nhật sắp đến, nếu Mỹ – Trung Quốc chưa hoàn tất đàm phán thương mại.
Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn chưa hoàn toàn đóng cửa với đậu nành Mỹ vì vẫn còn rất nhiều đơn hàng giao từ tháng 11 đến tháng 1 cần mua. Johnny Xiang, Nhà sáng lập AgRadar Consulting tại Bắc Kinh cho biết nhu cầu mạnh mẽ của quốc gia châu Á này đã đẩy giá đậu nành Brazil tăng cao. “Nếu thỏa thuận thương mại Trung – Mỹ đạt được, triển vọng cho đậu nành Mỹ có thể cải thiện đáng kể”, ông nhận định.
Phiên An (theo Reuters)