Bộ Chính trị đặt mục tiêu từ 2026 toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí, đến 2030 miễn viện phí cơ bản theo quyền lợi bảo hiểm y tế.
Ngày 9/9, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 72 về một số giải pháp đột phá nhằm tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Nghị quyết đề ra các mục tiêu cụ thể: đến năm 2030, nâng cao thể lực, trí lực, tầm vóc và tuổi thọ khỏe mạnh của nhân dân; chiều cao trung bình của trẻ em và thanh thiếu niên từ 1 đến 18 tuổi tăng tối thiểu 1,5 cm; tuổi thọ trung bình đạt 75,5 tuổi, trong đó số năm sống khỏe mạnh đạt tối thiểu 68 năm.
Từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần; được lập sổ sức khỏe điện tử quản lý sức khỏe theo vòng đời, từng bước giảm gánh nặng chi phí y tế. Tỷ lệ phủ bảo hiểm y tế đạt 95%.
Đến năm 2030, người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình; phủ bảo hiểm y tế toàn dân và phát triển các loại hình bảo hiểm sức khỏe.
Tất cả trạm y tế cấp xã sẽ được đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị y tế, nhân lực, phấn đấu đến năm 2027 có ít nhất 4-5 bác sĩ mỗi trạm.
Năm 2045, Việt Nam sẽ có môi trường sống chất lượng tốt, chỉ số sức khỏe và độ bao phủ dịch vụ chăm sóc thiết yếu ngang tầm các nước phát triển trong khu vực và thế giới. Tuổi thọ trung bình trên 80, số năm sống khỏe mạnh tăng lên 71. Thể lực, chiều cao thanh niên tương đương các quốc gia có cùng mức phát triển. Hệ thống y tế “hiện đại, công bằng, hiệu quả, bền vững, ưu tiên phòng bệnh, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao và đa dạng”.
Bác sĩ khám bệnh tại một bệnh viện ở TP HCM, tháng 6/2024. Ảnh: Quỳnh Trần
Bộ Chính trị yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên đổi mới mạnh mẽ tư duy, hành động trong công tác bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân. Ngày 7/4 hằng năm (Ngày Sức khỏe thế giới) được lấy làm Ngày Sức khỏe toàn dân.
Việc tiêu thụ thuốc lá, rượu bia, chất gây nghiện và các sản phẩm có hại cho sức khỏe sẽ được giảm thiểu. Các chương trình, chiến lược quốc gia về dinh dưỡng, nâng cao thể lực, tầm vóc, tuổi thọ, chăm sóc sức khỏe học đường được triển khai hiệu quả. Dinh dưỡng phòng bệnh được chú trọng theo vòng đời, từng giai đoạn phát triển, bảo đảm cân đối khẩu phần, thành phần dinh dưỡng, chất lượng bữa ăn, phù hợp thể trạng, văn hóa và điều kiện kinh tế người Việt.
Mỗi năm luân chuyển ít nhất 1.000 bác sĩ về trạm y tế xã
Theo Nghị quyết, một số bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế tiếp tục được chuyển về cấp tỉnh quản lý. Bộ chỉ giữ lại các bệnh viện chuyên sâu, đầu ngành để chỉ đạo chuyên môn, đào tạo nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu, chuyển giao kỹ thuật, điều phối phòng chống dịch bệnh, ứng phó y tế công cộng, thiên tai, thảm họa.
Hệ thống y tế dự phòng được nâng cao năng lực giám sát, cảnh báo, khống chế kịp thời dịch bệnh và chủ động phòng chống. Chương trình tiêm chủng mở rộng tiếp tục tăng cường. Người dân được khuyến khích khám sức khỏe trước hôn nhân, sàng lọc trước sinh, sơ sinh và sàng lọc bệnh phổ biến theo từng nhóm tuổi, dân số.
Chất lượng y tế cơ sở sẽ được nâng cao, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, bộ máy của trạm y tế xã, bảo đảm cung ứng dịch vụ cơ bản về phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám chữa bệnh và dịch vụ xã hội. Giai đoạn 2025-2030, mỗi năm các địa phương luân chuyển ít nhất 1.000 bác sĩ về trạm y tế xã; đến 2030, các trạm được bổ sung đủ bác sĩ.
Việt Nam sẽ phát triển một số trung tâm y tế chuyên sâu chất lượng cao ngang tầm khu vực, thu hút du lịch chữa bệnh, giảm tình trạng người dân ra nước ngoài khám chữa. Mỗi tỉnh thành có ít nhất một bệnh viện chuyên sâu, đồng thời xây dựng bệnh viện lão khoa hoặc đa khoa có chuyên khoa lão khoa. Lĩnh vực y học cổ truyền, dược liệu tiếp tục được nâng cao chất lượng, mở rộng vùng trồng dược liệu.
Đãi ngộ đặc biệt cho đội ngũ y tế
Nguồn nhân lực y tế được nâng cao chất lượng, đáp ứng hội nhập quốc tế. Cán bộ y tế phải thực hiện đúng phương châm “lương y như từ mẫu”. Tiêu cực trong bệnh viện và hành vi xâm hại nhân viên y tế sẽ bị xử lý nghiêm.
Nghề y được xác định là nghề đặc biệt nên cần chính sách đãi ngộ vượt trội. Bác sĩ, bác sĩ y học dự phòng, dược sĩ được xếp lương từ bậc hai của chức danh nghề nghiệp. Nhân viên y tế trực tiếp làm chuyên môn tại trạm y tế xã được nâng phụ cấp tối thiểu 70%, tại vùng dân tộc thiểu số, miền núi, khó khăn là 100%. Các lĩnh vực tâm thần, pháp y, pháp y tâm thần, hồi sức cấp cứu, giải phẫu bệnh cũng được hưởng phụ cấp ưu đãi 100%.
Việt Nam sẽ thu hút đầu tư nước ngoài, chuyên gia chất lượng cao vào làm việc; sinh viên giỏi, cán bộ y tế được cử đi đào tạo chuyên sâu ở nước ngoài bằng ngân sách và học bổng.
Ngân sách chi trả một số bệnh mạn tính
Ngân sách nhà nước được ưu tiên, tăng chi hằng năm cho chăm sóc sức khỏe nhân dân, trong đó có khám sức khỏe định kỳ miễn phí. Từ 2026, ngành y tế tổ chức khám sức khỏe miễn phí cho học sinh, sinh viên, người lao động, khám bệnh nghề nghiệp, khám bệnh theo bảo hiểm y tế; hỗ trợ chi phí vận chuyển cấp cứu ngoại viện cho một số nhóm chính sách xã hội.
Chính sách miễn viện phí sẽ được thực hiện từng bước, trước hết cho nhóm chính sách xã hội, người yếu thế, thu nhập thấp và diện cần ưu tiên trong phạm vi bảo hiểm y tế. Từ 2026, tỷ lệ, mức thanh toán cho phòng bệnh, chẩn đoán, điều trị sớm một số bệnh sẽ từng bước tăng lên. Ngân sách nhà nước và quỹ bảo hiểm y tế sẽ chi trả cho một số dịch vụ phòng bệnh, quản lý bệnh mạn tính, khám sức khỏe định kỳ, sàng lọc theo yêu cầu.
Quỹ bảo hiểm y tế được nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng bền vững, tăng chi cho khám chữa bệnh. Các gói bảo hiểm y tế được đa dạng hóa.
Y tế tư nhân được đẩy mạnh phát triển, Nhà nước khuyến khích xây dựng bệnh viện tư quy mô lớn, kỹ thuật chuyên sâu ngang tầm các nước phát triển.
Vũ Tuân