Tích cực tìm thị trường mới cho gạo xuất khẩu

Trước việc Philippines tạm dừng nhập khẩu gạo Việt Nam trong 60 ngày, kể từ ngày 1-9, Bộ Công Thương vừa có văn bản gửi UBND các tỉnh thành và Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo cần điều chỉnh hoạt động sản xuất, kinh doanh phù hợp.

Theo bộ này, các mặt hàng gạo mà Philippines tạm dừng nhập khẩu là các loại gạo xay xát thường, gạo xay xát kỹ (không bao gồm các giống gạo đặc sản không được nông dân địa phương sản xuất phổ biến). Vì vậy, để đảm bảo hoạt động xuất khẩu gạo năm 2025, góp phần thực hiện chỉ tiêu xuất khẩu cả năm, đề nghị UBND các tỉnh thành kịp thời thông tin tới các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo trên địa bàn nắm bắt thông tin.

Rà soát, kịp thời tổng hợp thông tin, ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp về khó khăn, vướng mắc phát sinh để báo cáo có giải pháp phù hợp. VFA cần kịp thời thông tin tới thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo để điều chỉnh hoạt động sản xuất, kinh doanh phù hợp.

Tăng cường cập nhật thông tin, theo dõi và dự báo cung cấp thông tin tình hình sản xuất, thị trường lúa gạo trong nước và thế giới để báo cáo và đề xuất Chính phủ, bộ ngành liên quan giải pháp thúc đẩy tiêu thụ thóc, gạo trong nước, thúc đẩy xuất khẩu.

Phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội các nhà nhập khẩu gạo của Philippines để tích cực theo dõi, nắm bắt thông tin thị trường, thay đổi chính sách của nước bạn để kịp thời báo cáo, đề xuất giải pháp phù hợp. Hỗ trợ các doanh nghiệp hội viên đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tăng cường xúc tiến thương mại, nhất là bạn hàng truyền thống.

Bộ Công Thương cũng khuyến nghị thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo bên cạnh duy trì các thị trường truyền thống, cần chủ động tìm kiếm và khai thác các thị trường tiềm năng mới nhằm phân tán rủi ro và khả năng thích ứng. Tích cực mua tạm trữ lúa gạo cho bà con nông dân, thực hiện nghiêm quy định của nghị định 107 và các quy định liên quan kinh doanh xuất khẩu gạo.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Tuấn Việt, tổng giám đốc Công ty VietGo – đơn vị tư vấn xuất khẩu, cho hay mỗi năm Việt Nam xuất khẩu 8 – 9 triệu tấn gạo, song có tới khoảng 3,6 triệu tấn xuất khẩu sang Philippines, chiếm hơn 40% tổng kim ngạch.

Theo đó, mỗi tháng nước này nhập khẩu từ Việt Nam khoảng 300.000 tấn, nên nếu dừng 60 ngày nhập khẩu, tương đương với khoảng 600.000 tấn, tương đương 7% lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam song tùy vào nhu cầu từng năm.

Theo ông Việt, việc nước này tạm ngưng nhập khẩu gạo là một phần ảnh hưởng từ chính sách áp thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump, khiến thương mại toàn cầu bị đảo lộn. Một số quốc gia xuất khẩu gạo là đối thủ trực tiếp của Việt Nam như Ấn Độ, Thái Lan đang có động thái điều chỉnh giá gạo và đi tìm thị trường tiêu thụ gạo mạnh lân cận như Philippines.

Bởi vậy, ông Việt cho rằng không chỉ riêng ngành gạo mà các doanh nghiệp xuất khẩu đều phải chủ động đi tìm kiếm thị trường mới thay thế, khi những thị trường truyền thống khó giữ nguyên vì trật tự thương mại thế giới đang bị ảnh hưởng vì lệnh áp thuế. Cũng bởi các nước bị áp thuế cao sẽ có xu hướng hạ giá thị trường khác để cứu sản phẩm, các sản phẩm có nguy cơ bị thừa và hạ giá nên phải dừng hoặc hoãn nhập khẩu, xuất khẩu.

“Việc tìm thị trường mới thay thế là xu hướng và yêu cầu tất yếu trong bối cảnh thương mại toàn cầu thay đổi và các thị trường truyền thống ít phát huy được vai trò. Do đó, doanh nghiệp cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại, xúc tiến xuất khẩu”, ông Việt nói.