Xu hướng ‘ăn lành, sống xanh’ lên ngôi

Nhiều gia đình Việt đặt ưu tiên “ăn lành, sống xanh”

Đều đặn mỗi tháng, Lê Hoàng Ái Nguyên (26 tuổi, quê Bạc Liêu) nhận một thùng xốp 20kg từ gia đình gửi vào TP.HCM, bên trong đầy ắp gà, trứng, thịt cùng các loại rau xanh như ớt, đọt bí, mồng tơi…

“Nghe báo đài liên tục đưa tin về thịt ngâm hoá chất, rau trồng ngậm thuốc trừ sâu,… mình thực sự lo, nhận đồ từ quê gửi vào mới yên tâm. Tất cả đều sạch, tươi, do bố mẹ tự tay nuôi trồng còn nguyên vị nhà”, Nguyên chia sẻ.

Trong khi đó, có điều kiện hơn, bà Nguyễn Thị Lan (phường Nhiêu Lộc) chia sẻ sẵn sàng chi thêm để mua thực phẩm sạch, ưu tiên những mặt hàng có chứng nhận hữu cơ tại siêu thị, cửa hàng organic. 

“Mua đồ sạch dù có đắt hơn đôi chút cũng đáng, để bệnh rồi thì tiền bạc tốn kém gấp nhiều lần”, bà Lan nói.

Không chỉ chất lượng bên trong, nhiều người tiêu dùng còn “soi” kỹ lớp áo bao bì bên ngoài. Chị Trần Thị Thảo (25 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh) chia sẻ khi đi siêu thị, chị thường ưu tiên các siêu thị xanh thay thế túi ni lông thành các bao bì dễ phân hủy, thùng giấy để đựng hàng hóa cho khách. 

“Trước đây thì mình không để ý, nhưng vài năm gần đây thấy ô nhiễm môi trường, thiên tai, lũ lụt xảy ra liên tục, mình mới bắt đầu thay đổi thói quen”, chị Thảo nói.

Chị Thảo không phải trường hợp cá biệt, khảo sát GlobeScan Healthy and Sustainable Living Highlight Report 2024 trên toàn cầu cho thấy 45% người tiêu dùng thừa nhận biến đổi khí hậu đang dần thay đổi cách họ tiêu dùng. Các khảo sát của PwC cũng chỉ ra rằng người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến việc lựa chọn sản phẩm bền vững, giảm thiểu nhựa và có thông tin minh bạch.

Báo cáo của Mordor Intelligence dự báo thị trường thực phẩm và đồ uống hữu cơ toàn cầu sẽ đạt trên 233 tỷ USD vào năm 2029, với tốc độ tăng trưởng kép hằng năm 6,02%. Đây là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp biết đón đầu xu thế.

Doanh nghiệp tăng tốc xanh hóa

Từ khâu canh tác, sản xuất đến xử lý sau tiêu dùng, nhiều doanh nghiệp lớn đang “tăng tốc” tái cấu trúc chuỗi giá trị để đáp ứng kỳ vọng mới từ thị trường.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, nhiều mô hình xanh từ gốc đã được triển khai. Đại diện Tập đoàn dinh dưỡng cây trồng Yara nhận định, nông sản sạch, tức nuôi trồng giảm hóa chất, bảo vệ môi trường, không chỉ đáp ứng yêu cầu xuất khẩu, mà ngay tại nội địa, cũng ngày càng được người tiêu dùng Việt ưa chuộng.

Ở quy mô toàn cầu, tập đoàn đã đặt sứ mệnh “nuôi dưỡng thế giới và bảo vệ hành tinh”. Khi gia nhập thị trường Việt Nam, Yara giữ vững sứ mệnh trên thông qua các nỗ lực giảm thiểu tác động xấu đến hệ sinh thái xuyên suốt chuỗi giá trị, từ nghiên cứu phát triển (R&D) sản phẩm, sản xuất, tiêu dùng và hậu tiêu dùng.

Trong đó, với nhận thức về việc quản lý rác thải bao bì hậu tiêu dùng, năm 2024, Tập đoàn đã gia nhập Liên minh Tái chế Bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam) với cam kết đồng hành cùng Liên minh trong sứ mệnh phát triển hệ thống thu gom – tái chế bao bì hiệu quả, bền vững.

Không chỉ cung cấp các sản phẩm phân bón chất lượng, tập đoàn còn đồng hành cùng nông dân xây dựng mô hình canh tác bền vững, hướng tới nền nông nghiệp carbon thấp.Theo đó, Yara thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn cho nông dân, với kỹ sư nông học trực tiếp xuống vườn hướng dẫn cách quản lý sức khỏe đất, cân bằng dinh dưỡng và giảm phụ thuộc vào phân bón hóa học.

Bên cạnh đó, Yara hợp tác với PepsiCo Foods phát triển vùng nguyên liệu khoai tây năng suất cao, bền vững. Tại Đắk Lắk, mô hình trồng sầu riêng bền vững của Yara đã giúp nông dân tăng năng suất, cải thiện chất lượng đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu, đồng thời đang được mở rộng sang nhiều loại cây trồng chủ lực khác.

Đại diện URC Việt Nam (một thành viên PRO Việt Nam) cho biết: “Người tiêu dùng trẻ ngày nay khắt khe hơn, họ đòi hỏi từ bao bì tái chế, chứng nhận môi trường, nguồn gốc hữu cơ đến quy trình sản xuất minh bạch”.

Để đáp ứng yêu cầu này, doanh nghiệp siết chặt kiểm soát nguyên liệu đầu vào, chỉ hợp tác với nhà cung cấp có chứng nhận quốc tế về môi trường. Bao bì sản phẩm của URC được thiết kế để tái chế và giảm trọng lượng nhựa. Hiện nay, hai trong bốn nhà máy URC cũng đã vận hành bằng điện mặt trời và nồi hơi sinh khối, thay thế dầu và than.

Bên cạnh đó, các bao bì thải bỏ hậu tiêu dùng giờ đây cũng được cơ quan quản lý và doanh nghiệp chú trọng. Với quy định Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR), Nhà nước, doanh nghiệp và các bên liên quan hiện đang nỗ lực triển khai công tác thu gom – tái chế bao bì, hướng đến giảm thiểu tác động tiêu cực lên môi trường, tối ưu hóa và bảo tồn nguồn tài nguyên hữu hạn.

Nắm bắt được tầm quan trọng của việc sử dụng và quản lý hiệu quả tài nguyên trong bao bì sản phẩm, năm 2019, PRO Việt Nam – liên minh của các công ty sản xuất tiêu dùng, sản xuất bao bì, tái chế, nhập khẩu và bán lẻ – được thành lập với mục tiêu thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam thông qua việc đảm bảo quá trình thu gom, tái chế bao bì sản phẩm được tổ chức hiệu quả và bền vững.

Từ những dự án thí điểm năm 2022 với khả năng thu gom chỉ đạt trên 3,000 tấn bao bì, đến năm 2024, hệ thống thu gom – tái chế của PRO Việt Nam đã được phát triển đến công suất thu gom trên 64,000 tấn bao bì/năm. Tổ chức đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% bao bì do các thành viên trong liên minh đưa ra tiêu thụ trên thị trường đều sẽ được thu gom và tái chế.

Các chuyên gia khuyến cáo, doanh nghiệp cần chủ động xây dựng và triển khai chiến lược xanh để nắm bắt cơ hội làm chủ thị trường. Xu hướng xanh không còn là lựa chọn mà đã trở thành con đường tất yếu để doanh nghiệp trụ lại trên thị trường.