Đánh người, kể cả họ hàng, ruột thịt không còn là ‘chuyện trong nhà’

Mới đây tại sảnh một chung cư ở Hà Nội xảy ra vụ một người đàn ông đánh túi bụi một phụ nữ trước mặt nhiều trẻ em. Chưa hết, cách đây ít ngày trên mạng xã hội lại lan truyền một clip anh trai đánh em gái ở Quảng Ngãi.

Luật sư Nguyễn Thị Thi Thu Tâm, Đoàn luật sư TP.HCM gửi đến Tuổi Trẻ Online bài viết chia sẻ xung quanh vấn đề này.

Không chỉ là chuyện riêng của cá nhân, gia đình mà là chuyện của xã hội

Từ chỗ coi là “chuyện trong nhà”, “một sự nhịn chín sự lành”, chỉ cần “đóng cửa bảo nhau”… mà nhiều phụ nữ đã chịu đựng đau đớn cả thể xác lẫn tinh thần.

Đáng trách hơn nữa là cũng với cách đánh giá tương tự như trên mà nhiều người xung quanh nạn nhân (thân nhân, bạn bè, hàng xóm…) đã che giấu, làm ngơ, không phản kháng, khiến bạo lực gia đình vô tình được tiếp tay để tiếp diễn dằng dai.

Các hành vi bạo lực giữa chồng với vợ, anh với em, cha mẹ với con cái hay ngược lại (như là hành hạ, ngược đãi, đánh đập, đe dọa, cố ý xâm hại đến sức khỏe, tính mạng hay lăng mạ, chì chiết, cố ý xúc phạm danh dự, nhân phẩm…) không chỉ là chuyện riêng của cá nhân, gia đình mà còn là chuyện của xã hội.

Việc chặn đứng, trừng trị các hành vi xấu xa, độc ác đó không chỉ bằng các giá trị đạo đức truyền thống, sự lên án của cộng đồng mà còn phải bằng sức mạnh của pháp luật.

Bị phạt tiền đến 20 triệu đồng, xin lỗi công khai, trả toàn bộ chi phí khám, chữa bệnh

Nghị định 144/2021 và Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022 đang tạo ra nhiều thuận lợi để nhiều phụ nữ tự bảo vệ bản thân và còn để người khác tham gia giúp đỡ nạn nhân.

Không chỉ là trực tiếp phản ánh hay gửi đơn, thư, việc báo tin, tố giác về bạo lực gia đình còn được thực hiện bằng cách gọi điện. Nếu có âm thanh, hình ảnh về hành vi bạo lực gia đình, nạn nhân có quyền cung cấp cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền.

Điều quan trọng là thông tin về người báo tin, tố giác hành vi bạo lực gia đình và thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình của người bị bạo lực gia đình được bảo vệ, giữ bí mật theo luật định.

Theo nghị định 144/2021, hành vi xâm hại sức khỏe thành viên gia đình có mức phạt tiền thấp nhất là 5 triệu đồng, cao nhất là 20 triệu đồng. Đồng thời, thủ phạm buộc phải xin lỗi công khai khi nạn nhân có yêu cầu và phải chi trả toàn bộ chi phí khám bệnh, chữa bệnh cho nạn nhân.

Nếu hành vi cấu thành tội phạm thì người đối xử tồi tệ hoặc có hành vi bạo lực xâm phạm thân thể ông, bà, cha, mẹ, vợ, chồng, con, cháu thuộc một trong những trường hợp quy định có thể bị xử tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha, mẹ, vợ, chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình theo Điều 185 Bộ luật Hình sự hiện hành.

Những trường hợp đó là thường xuyên làm cho nạn nhân bị đau đớn về thể xác, tinh thần; đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.

Khung hình phạt cơ bản của tội này là phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Trong trường hợp có hành vi bạo lực thì tùy trường hợp và tổn thương cơ thể (tỉ lệ từ 11 – 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định) có thể bị xử lý theo một trong hai tội.

Đó là tội hành hạ người khác theo Điều 140 (khung phạt cơ bản là phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm).

Hay tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (khung phạt cơ bản là phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm).