Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Mạnh Khương – Ảnh: N.K.
Phát triển lao động, việc làm gắn “bộ tứ trụ cột”
Trong đó, luật quy định rõ các chính sách hỗ trợ tạo việc làm, đăng ký lao động, hệ thống thông tin thị trường lao động, phát triển kỹ năng nghề, dịch vụ việc làm, bảo hiểm thất nghiệp, quản lý nhà nước về việc làm, áp dụng cho tất cả người lao động là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên.
Theo ông Khương, luật sửa đổi nhằm thể chế hóa bốn nghị quyết, là “bộ tứ trụ cột” để thúc đẩy lao động, chất lượng việc làm. Trong đó, luật đã thiết kế theo hướng quy định đúng thẩm quyền của Quốc hội, tăng phân cấp phân quyền, không quy định những nội dung thủ tục hành chính, trình tự, hồ sơ mà giao Chính phủ quy định.
Cùng đó, luật quy định việc đăng ký lao động, làm cơ sở xây dựng cơ sở dữ liệu về người lao động đảm bảo “đúng, đủ, sạch, sống” có kết nối, cập nhật, chia sẻ các cơ sở dữ liệu quốc gia và các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác.
Tiến tới vận hành hệ thống thông tin thị trường lao động tập trung, thống nhất, đa tầng, đa lĩnh vực.
Bổ sung quy định về phát triển sàn giao dịch việc làm quốc gia, chính sách khuyến khích phát triển kỹ năng nghề, tạo việc làm trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh…
Ngoài ra, luật bổ sung quy định về cho vay giải quyết việc làm, đa dạng hóa cơ chế huy động nguồn lực, tăng cường hợp tác công tư trong dịch vụ việc làm.
Đối với phát triển nhân lực chất lượng cao, ông Khương cho hay luật đã quy định thêm về khung trình độ, tiêu chuẩn kỹ năng nghề, đánh giá, cấp chứng chỉ nghề quốc gia… đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động khu vực và thế giới. Người lao động đi làm việc ở nước ngoài được vay vốn qua Ngân hàng Chính sách xã hội.
Chính sách bảo hiểm thất nghiệp cũng được cải cách theo hướng mở rộng đối tượng tham gia nhằm tăng cường diện bao phủ chính sách, linh hoạt mức đóng (tối đa bằng 1% tiền lương), đơn giản hóa điều kiện, giảm thủ tục hành chính…
Có dữ liệu quốc gia về lao động, kết nối sàn giao dịch việc làm
Trả lời câu hỏi về việc ban hành Luật Việc làm có giúp làm giảm tỉ lệ thất nghiệp, đại diện Bộ Nội vụ cho hay tỉ lệ thất nghiệp phụ thuộc nhiều yếu tố. Đó là khả năng tăng trưởng và phát triển của từng quốc gia, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, các chính sách vĩ mô, cơ cấu dân số, nhân khẩu học. Do đó, chính sách việc làm và thị trường lao động là một trong các yếu tố tác động đến tỉ lệ việc làm.
Theo đó, việc sửa đổi luật lần này nhằm hoàn thiện thể chế thị trường lao động, khi đây là một trong những yếu tố đảm bảo cho cân đối vĩ mô. Đặc biệt khi nhiều nhà đầu tư quan tâm đến khả năng đáp ứng lao động, vấn đề thiếu lao động phục vụ cho nhu cầu đầu tư.
Vì vậy, luật đưa ra quy định đăng ký lao động gắn với cơ sở dữ liệu dân cư, làm nền tảng xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia, với số ID để cập nhật đầy đủ thông tin thị trường lao động. Điều này giúp xây dựng hệ thống dữ liệu lao động việc làm, đảm bảo trong 5 năm tới sẽ quản lý được số lao động tham gia thị trường, tỉ lệ thất nghiệp mà không phải thực hiện điều tra.
“Thực tế, dữ liệu thống kê điều tra của Cục Thống kê hiện nay là 3 tháng/lần, còn dữ liệu đăng ký sẽ là dữ liệu sạch, sống, thay đổi hàng ngày hàng giờ.
Bộ sẽ xây dựng sàn giao dịch việc làm quốc gia và dự kiến tháng 9 khai trương, kết nối cung cầu lao động.
Người lao động có tài khoản và doanh nghiệp có dữ liệu sẽ kết nối đồng bộ, chấm dứt việc kết nối mang tính thủ công” – đại diện Bộ Nội vụ thông tin.