Mái vòm trung tâm triển lãm quốc gia rộng gấp 14 lần sân bóng được doanh nghiệp Việt thiết kế, thi công trong 10 tháng thay vì hai năm, tạo kỳ tích cho ngành xây dựng trong nước.
Trung tâm Hội chợ triển lãm Quốc gia (VEC) đang diễn ra Triển lãm 80 năm hành trình Độc lập – Tự do – Hạnh phúc của Việt Nam, quy tụ 34 tỉnh, thành, 28 bộ, ngành với hơn 230 gian hàng của 106 doanh nghiệp.
Trung tâm Hội chợ triển lãm Quốc gia nổi bật với mái vòm Kim Quy, đang diễn ra triển lãm 80 năm hành trình Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc. Ảnh: Vingroup
Hoà trong dòng người tham quan, ông Trương Xuân Cơ, Giám đốc Phát triển kinh doanh và Dự án của Tập đoàn Đại Dũng, doanh nghiệp thi công mái vòm nhà triển lãm Kim Quy – trái tim của VEC, không giấu được xúc động khi nhớ lại hành trình 300 ngày đêm “làm quên ăn ngủ của hơn nghìn kỹ sư, công nhân”.
VEC được chủ đầu tư là Tập đoàn Vingroup khởi công ngày 30/8 năm ngoái, rộng hơn 90 ha ở xã Đông Anh (Hà Nội) thuộc top 10 tổ hợp trung tâm triển lãm lớn nhất thế giới. Điểm nhấn quan trọng nhưng là thách thức lớn nhất của trung tâm là tổ hợp công trình triển lãm trong nhà lấy cảm hứng từ hình tượng thần Kim Quy xây thành Cổ Loa.
Mái vòm thép nặng 24.000 tấn, đường kính 360 m, tương đương diện tích hơn 10 ha, xấp xỉ 14 sân bóng FIFA, chiều cao đỉnh mái 57 m. Đây là công trình cấp I với hệ dầm mái dạng dome (mái vòm), che phủ bằng bạt có khẩu độ lớn. Chủ đầu tư chỉ cho phép mái vòm sai số vài milimet.
Là người đầu tiên của Đại Dũng tiếp cận công trình khi còn trên bản vẽ, ông Cơ nói “đây là một ca khó”. Thông thường, chỉ riêng thiết kế công trình đã mất cả năm trời. Kế hoạch ban đầu, dự án có hai năm thi công nhưng phải rút ngắn còn 10 tháng để kịp khánh thành, đưa vào hoạt động dịp 80 năm Quốc khánh. Chủ đầu tư mời nhiều nhà thầu đến đưa ra giải pháp.
Ông Trịnh Tiến Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Đại Dũng Group, là người trực tiếp đưa ra phương án và thuyết trình với chủ đầu tư. Từ hồ sơ kiến trúc ban đầu chỉ gồm mặt bằng công năng nhà, đường bao kích thước được Viện Thiết kế Vin cung cấp, Đại Dũng đưa ra đề xuất và thuyết phục bằng từng khâu thiết kế, mua hàng, gia công đến lắp dựng phù hợp, đặc biệt đáp ứng điều kiện hoàn thành trước 30/7/2025.
“Làm việc khó mới thú vị và đây cũng không phải lần đầu chúng tôi gặp thử thách với những công trình lớn”, ông Dũng nói. Ngay bước thiết kế, đơn vị đã tạo được ấn tượng và niềm tin với chủ đầu tư nên doanh nghiệp 100% vốn trong nước này được chủ đầu tư giao 71% khối lượng kết cấu thép, tương đương gần 15.000 tấn để gia công và lắp dựng.
Ông Trịnh Tiến Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Đại Dũng Group, trong cuộc họp lên phương án thiết kế mái vòm nhà triển lãm Kim Quy. Ảnh: Hiếu Giang
Được chọn, các kỹ sư của Đại Dũng gấp rút thiết kế chi tiết. Dự án triển khai được nửa tháng, bão Yagi ập đến. Bão tan, doanh nghiệp nhận được yêu cầu từ chủ đầu tư nâng hệ số an toàn lên gấp đôi chuẩn thông thường, tức phải thay đổi phương án thiết kế, tính toán lại các thông số. Ngoài ra, trong vòng 1,5 tháng, chủ đầu tư ba lần điều chỉnh kiến trúc khiến nhà thầu gấp rút đưa ra các giải pháp tương ứng.
Hàng trăm kỹ sư làm việc ngày đêm trong các phòng thiết kế, mô phỏng kết cấu bằng phần mềm 3D tiên tiến, tính toán liên tục các phương án chịu lực, độ võng, phản ứng trước bão cấp 12 và động đất cấp 7 hay khả năng chống chịu tốt với thời tiết khắc nghiệt.
“Các tổ, đội chia nhau làm từng phần rồi ráp lại. Đêm nào chúng tôi cũng họp với Viện Thiết kế Vin để đưa ra phương án tốt nhất”, ông Cơ nhớ lại. Tất cả đảm bảo được mục tiêu dù mái vòm thép khổng lồ nhưng an toàn phải cao nhất, giảm thiểu bảo trì và tuổi thọ công trình qua nhiều thập kỷ.
Theo ông Trịnh Tiến Dũng, mỗi quyết định đều phải đạt tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt, bởi mái vòm là hạng mục quan trọng nhất. Một sai sót nhỏ cũng có thể làm trì hoãn toàn bộ tiến độ.
Nếu khâu thiết kế kỹ thuật là bài toán khó thì tiến độ hoàn thành là áp lực cực lớn đối với nhà thầu. Khi phương án thiết kế và biện pháp thi công thông qua, kế hoạch tổng lực lập tức triển khai. Tùy vào hạng mục, các phần việc được các nhà máy khắp ba miền của Đại Dũng chia nhau thực hiện rồi vận chuyển đồng bộ đến công trường. Đội ngũ kỹ thuật, giám sát luôn trực chiến từ đầu Hà Nội đến TP HCM, sẵn sàng đưa ra phương án nếu có sự thay đổi nhỏ nhất.
Công trình được lắp dựng phát triển từ khu cột trung tâm ra các cột vành đai xung quanh. Để lắp dựng các kết cấu siêu trường, siêu trọng, Đại Dũng đã huy động các thiết bị cẩu từ 300 đến 500 tấn, gần như lớn nhất thị trường.
“Chúng tôi làm xuyên lễ, Tết. Công trường không phân biệt ngày đêm”, ông Cơ thuật lại. Khoảng 1.000 kỹ sư, công nhân lành nghề chia ba ca làm việc 24/24h bất chấp nắng mưa, chỉ khi gió quá lớn, việc cẩu lắp dựng mới phải tạm dừng. Xuyên suốt quá trình, công nghệ quét laser 3D liên tục sử dụng để phát hiện sai lệch đến milimet, nhằm điều chỉnh kịp thời. Trong khoảng 5 tháng, 95% khối lượng hoàn thành, đưa dự án cán đích đúng hạn.
Mái vòm Trung tâm Hội chợ triển lãm Quốc gia. Ảnh: Giang Huy
Theo ông Trịnh Tiến Dũng, hơn 30 năm gắn bó với ngành cơ khí, có ba điều những người thực hiện nhà triển lãm Kim Quy tự hào, đó là kết cấu mái vòm thép tầm cỡ thế giới do chính người Việt thực hiện, toàn bộ thép sản xuất trong nước và thời gian thi công ngắn nhất lịch sử.
“Chúng tôi vốn có kinh nghiệm chạy đua tiến độ, không chỉ mái vòm nhà triển lãm Kim Quy”, ông Dũng nói. Năm 2017, Đại Dũng tham gia dự thầu dự án sân Lusail tại Qatar, phục vụ vòng chung kết World Cup 2022 nhưng bị trượt. Doanh nghiệp của Thổ Nhĩ Kỳ trúng thầu nhưng thi công không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật dẫn đến sai sót, chất lượng không đảm bảo.
Sau sự cố, chủ đầu tư mời Đại Dũng và một doanh nghiệp Trung Quốc trở lại. Lúc này thách thức là thời gian còn lại quá ngắn. Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt đã chứng minh năng lực, đưa ra phương án tối ưu. Vượt qua đối thủ, chỉ trong một năm, Đại Dũng cung cấp 6.000 tấn thép cho sân Lusail và toàn bộ 28.000 tấn cho sân Ras Abu Aboud (sân 974). Trong đó sân 974 được thiết kế dạng lắp ghép, không mối hàn, sai số chỉ 2 mm. Word Cup 2022 kết thúc, sân được tháo rời để tặng cho một nước ở châu Phi tạo thành hai sân riêng biệt.
Theo ông Dũng, việc hoàn thành xuất sắc hai dự án này cùng nền tảng vững chắc xây dựng qua 3 thập kỷ đã đưa thương hiệu Đại Dũng vươn ra thế giới, vượt qua nhiều nhà thầu để được chọn thực hiện thi công những dự án phức tạp.
Các dự án tiêu biểu Đại Dũng thực hiện như điện gió ngoài khơi cho Đài Loan, đường hầm dưới biển nối Đức – Đan Mạch, đường dẫn ống dầu thô ở Tanzania, Bảo tàng Powerhouse Parramtta ở Australia… đã mang dấu ấn Việt Nam đi khắp thế giới. Trong nước, đơn vị đang tham gia nhiều hạng mục ở sân bay Long Thành và vừa ký kết thực hiện cầu đi bộ nối đôi bờ sông Sài Gòn…
Đại Dũng hiện là doanh nghiệp hiếm hoi thực hiện toàn bộ chuỗi giá trị từ thiết kế – sản xuất – vận chuyển – lắp dựng. Tập đoàn có 6 cụm nhà máy trên gần 100 ha, công suất mỗi năm 500.000 tấn, hơn 4.000 nhân sự với gần 1.000 kỹ sư, công nghệ tiên tiến được ứng dụng.
“Vượt qua những thách thức tưởng như đến hạn sẽ mở ra cho chúng ta cơ hội mới, bứt phá để phát triển”, ông Dũng đúc kết.
Lê Tuyết